M = Ye – 10 x R x a – (Wn – Wk) – Wr
Bu yerda:
M – mavsumiy sug’orish me’yori, m3/ga
Ye – suvga bo’lgan umumiy ehtiyoj, m3/ga
R – mavsum davomida tushadigan yog’in miqdori, mm
a – yog’in suvlaridan foydalanish koeffisenti (shimoliy va markaziy iqlim mintaqalari uchun 0,8, janubiy mintaqa uchun 0,5 ga teng)
10 –mm hisobidagi yog’inni m3/ga o’tkazish uchun ko’paytiruvchi
Wn – mavsum boshida hisobiy qatlamdagi tabiiy nam zahirasi, m3/ga
Wk – mavsum oxirida hisobiy qatlamdagi mavjud nam zahirasi , m3/ga
Wr – mavsum davomida hisobiy qatlamga sizot suvlaridan kirim bo’lgan suv mikdori, m3/ga.
Eslatma: Mavsum uchun yog’in miqdorini ko’p yillik meteorologik ma’lumotlardan topish lozim.
Masala 1. Agar g’o’zaning suvga bo’lgan umumiy ehtiyoji 7820 m3/ga, yog’in miqdori 100 mm, yog’in suvlaridan foydalanish koeffisiyenti 0,5; mavsum boshida tuproqning tabiiy nam zahirasi 3140 m3/ga, mavsum oxirida esa 2200 m3/ga, va sizot suvlarining hisobiy qatlamga kirim bo’lgan miqdori 1060 m3/gabo’lsa, mavsumiy sug’orish me’yorini hisoblab toping.
Masala 2. Quyidagi ma’lumotlarga ko’ra silos uchun ekilgan makkajo’xori mavsumiy sug’orish me’yorini hisoblab toping. Suvga bo’lgan umumiy ehtiyoj – 7200 m3/ga, mavsumdagi yog’in miqdori 80 mm, yog’in suvlaridan foydalanish koeffisiyenti – 0,8; mavsum boshidagi tuproqning nam zahirasi – 2680 m3/ga, mavsum oxirida esa – 1960 m3/ga. Sizot suvlaridan ildiz tarqalgan tuproq qatlamiga kirim bo’lgan suv miqdori suvga bo’lgan umumiy ehtiyojining 60% ga teng va undan foydalanish koeffisenti 0,6 ni tashkil etadi.
Bu yerda:
Wr = (7200 x 60/100) x 0,6
Sug’orish me’yori deb, 1 ga maydondagi ekinlarni bir marta qondirib sug’orish uchun beriladigan suv miqdoriga aytiladi.
Turli ekinlar uchun sug’orish me’yorini quyidagi ifoda yordamida hisoblab topish mumkin:
Dostları ilə paylaş: |
