Delphi (dasturlash tili) Delphi (talaff délfi)

Delphi (dasturlash tili)
Delphi (talaff. délfi) — dasturlash tillaridan biri. Borland firmasi tomonidan ishlab chiqarilgan. Delphi dasturlash tili ishlatiladi va avvaldan Borland Delphi paketi tarkibiga kiritilgan. Shu bilan bir qatorda 2003-yildan hozirgacha qoʻllanilayotgan shu nomga ega bulgan. Object Pascal — Pascal tilidan bir qancha kengaytirishlar va toʻldirishlar orqali kelib chiqqan boʻlib, u ob’yektga yoʻnaltirilgan dasturlash tili hisoblanadi.
Maqsad platformasi Avvaldan ushbu dasturlash muhiti faqatgina Microsoft Windows amaliyot tizimi uchun dasturlar yaratishga mo'ljallangan, keyinchalik esa GNU/Linux hamda Kylix tizimlari uchun moslashtirildi, lekin 2002-yilgi Kylix 3 sonidan so'ng ishlab chiqarish to'xtatildi, ko'p o'tmay esa Microsoft.NET tizimini qo'llab quvvatlashi to'g'risida e'lon qilindi.
Lazarus proekti amaliyotidagi (Free Pascal) dasturlash tili Delphi dasturlash muhitida GNU/Linux, Mac OS X va Windows CE platformalari uchun dasturlar yaratishga imkoniyat beradi.
Dasturlash tili tarixi Delphi — Paskal dasturlash tilining rivojlangan davomchisi boʻlmish Turbo Paskal tilining rivojlanishi natijasi hisoblanadi. Paskal tilida butunlay Proceduralar yordamida dasturlar tuzilgan. Turbo Paskal 5.5-sonidan boshlab obyektga moʻljallangan xususiyatlarni qoʻshdi, delphi — obyektga moʻljallangan dasturlash tili esa Introspekiyani, yaʼni metodli klasslari xususiyatlari hamda ulardan tashkil topuvchilarining kompilyatsiya kodi tarkibiga qoʻshdi.
Misol:
{ MainForm formasi yaratilayotganda bajariladigan hodisa.}
procedure TMainForm.FormCreate(Sender: TObject);
var
{TStrings Qator turidagi o'zgaruvchilar naborining e'lon qilish(matnlar).}
Strings: TStrings;
begin
{Yaratish(xotira ajratish va xokazo.) TStringList turida ob'yekt.
Abstrakt medotlarni amalga oshiruvchi TStringList - TStrings turining avlodi.}
Strings := TStringList.Create;
try
{Qator kiritish.}
Strings.Add('Kiritiladigan qator.');
{Qatorlarni faylga saqlash.}
Strings.SaveToFile('C:\Strings.txt');
finally
{Obyektni o'chirish.}
Strings.Free;
end;
end;
Paskal (dasturlash tili)

Pascal dasturlash tili fransiyalik universitet o'qituvchisi Niklas Virt tomonidan talabalarga dasturlashni o'rgatish maqsadida yaratilgan. Keyinchalik til ommalashib uning obyektga yo'naltirilgan avlodi Object Pascal for Windows - Delphi yaratilgan.

Turbo Pascal
Izoh:
Ushbu qo`llanma Informatika fanidan amaliy mashg`ulotlar o`tkazish uchun yozilgan bo`lib, undan Turbo Paskal tilida dasturlashni o`rgatishda foydalanish mumkin. Qo`llanmada kichik korxonalar foydasidan soliqning foiz stavkasini aniqlash, moliyaviy inv?stitsiyalarning r?ntab?lligi darajasi va o`zgarish sur`atiga ta`sir etuvchi omillarni aniqlash va (aqiqatda faoliyat ko`rsatayotgan korxonalar soni ko`rsatgichi orqali kichik korxonalar taraqqiyoti darajasini baholash masalalari uchun Turbo Paskal tilida yozilgan dasturlar keltirilgan.