Dərs kitabları №: 1 Ünvan: az6200, Zaqatala Şəhəri, Heydər Əliyev prospekti №: 88

TƏFSİR ÜSULU VƏ TARİXİ
62
 Hz. Ömər bu hadisədən sonra hafizlərin şəhid olduğunu əsas 
gətirərək  Hz.  Əbu  Bəkirə  Quranın  kitab  şəklinə  salınmasının  va-
cibliyini bildirir. Hz. Əbu Bəkir isə Hz. Peyğəmbərin belə etmədiyi 
bu işi edə bilməyəcəyini söyləyir. Ancaq Hz. Ömərin israrı ilə o bu 
təklifi qəbul edir və bu iş üçün ən uyğun olan adamın Zeyd İbn 
Sabit olduğuna qərar verilir. Zeyd çağrılır və Quranın kitab şəklinə 
salınması məsələsi ona bildirilir. Əvvəlcə o da bu təklifdən boyun 
qaçırsa  da,  sonra  bu  işin  vacib  olduğu  qənaətinə  gəlir  və  təklifi 
qəbul edir.
Quranı cəm etmək üçün Məscidi-Nəbəvidə iclas təşkil olunur 
və burada Zeyd ibn Sabitin rəhbərliyi altında komissiya qurulur. 
Bu komissiyanın üzvləri aşağıdakılar idi: Hz. Ömər, Hz. Əli, Hz. 
Osman, Übeyy ibn Kəb, Abdullah ibn Məsud, Abdullah ibn Ömər, 
Abdullah ibn Abbas, Abdullah ibn Zübeyr, Abdullah ibn Səid, Tal-
ha, Səd, Hüzeyfə, Əmr ibn As, Əbu Hüreyrə, Xalid ibn Vəlid, Əbu 
Musa əl-Əşəri, Əbu Zeyd və Əbu Dərda. 
Zeyd  Quranı  cəm  edərkən  gətirilən  ayələrin  həqiqətən  Hz. 
Peyğəmbərin hüzurunda yazılmasına dair iki şahid tələb edirdi. İki 
şahid gətirə bilməyənlərin sözünə etibar etmirdi. Tövbə surəsinin 
son iki ayəsi ilə
82
 Əhzab surəsinin 23-cü ayəsini sadəcə Hüzeymə 
b. Sabit əl-Əsari gətirmişdi. Hz. Peyğəmbərin onun şahidliyini iki 
nəfərin şahidliyi ilə eyni tutmasından yola çıxaraq onun gətirdiyi 
bu  ayələr  də  qəbul  edilərək  Qurana  yazılmışdır.  Həm  də  Tövbə 
surəsindəki  ayələr  son  enən  ayələrdən  olduğu  üçün  hələ  də 
hafizələrdə  qorunub  saxlanılırdı.  Digər  səhabələr  də  bu  ayələri 
əzbər bilirdilər ki, bu da həmin ayələrin ilahi olduğunu göstərir.
82  Tövbə, 9/128-129

---