E. Quranın hərəkələnməsi və nöqtələnməsi Ərəb yazısı İslam gəlmədən əvvəl çox bəsit və ibtidai şəkildə idi.
İslamın gəlişi ilə bu yazı inkişaf etməyə başlayır. Çünki İslam özü
ilə bərabər yazının istifadə sahəsini daha da genişləndirmişdir. An-
caq yazının yayılmasına baxmayaraq, o hələ mükəmməl vəziyyətə
gəlməmişdi. Hərfləri bir-birindən ayırd etmək üçün nöqtələr qo-
yulmamışdı. Ərəblər ana dilləri olduğu üçün nöqtəsiz və hərəkəsiz
oxuya bilirdilər. Lakin qeyri-ərəblərin İslam dinini qəbul etməsi ilə
Quranın oxunuşunda çətinliklər get-gedə artırdı. Məsələn, Osman
ibn Əbu Şeybə “Fil” surəsinin birinci ayəsindəki “ələm” sual və
inkar ədatını hürufu-müqəttə zənn edərək “əlif, ləm, mim” kimi,
Həmzə əz-Zəyyat da, Bəqərə surəsinin ikinci ayəsindəki “lə raybə”
ifadısini “lə zeytə” şəklində oxumuşdur. Məhz buna görə də Quranı
bu cür yanlış oxunuşlardan qorumaq lazım idi. Bunun da yolu bir
an öncə Quranın hərəkələnməsindən və nöqtələnməsindən keçirdi.
88 Bəqərə, 2/137
89 Məhəmməd Həmidullah, “Kuran-i Kerim Ders Notları”, s. 30
