Dərs kitabları №: 1 Ünvan: az6200, Zaqatala Şəhəri, Heydər Əliyev prospekti №: 88

1. Quran mətninin subyektiv məna və izahlara səbəb olması
Hər şeydən əvvəl bilməliyik ki, ədəbi, dini və fəlsəfi mətnlər 
subyektiv  mənaların  verilməsinə  meyilli  mətnlərdir.  Quran  da 
dini  mətn  olduğu  üçün  onu  da  fərqli  şəkillərdə  mənalandırmaq 
mümkündür. Quran özü bəzi ayələrinin mütəşabeh olduğunu, bu 
ayələrin başa düşülməyəcəyini və ya çox çətin başa düşüləcəyini 
bildirir. Bu da Quranın bu cür ayələrinin hər kəs tərəfindən eyni 
şəkildə başa düşülməyəcəyini göstərir.

---

TƏFSİR ÜSULU VƏ TARİXİ
226
Quran mütəşabeh ayələrdə bəşəri və simvolik dildən istifadə 
edir. Bu üslüb müxtəlif izahlara imkan verir. Bundan başqa Quran-
da bəzi qeyb hadisələrindən bəhs olunur. İnsanlar bu hadisələrin 
şahidi olmadıqları üçün onlara fərqli şəkildə məna verə bilərlər.
Quranda nazil olduğu dövrün ərəb cəmiyyətinin fərdi və icti-
mai məsələlərinə dair cavablar, öyüd-nəsihətlər, əmrlər, qadağalar 
da oxuyucuların fərqli anlamalarına gətirib çıxardır.
Quran ərəb dilində nazil olsa da, o, bütün insanlara xitab edir. 
O elmi səviyyəsi ən aşağı olanlardan filosof və digər elm adamla-
rına qədər hər kəsə səslənir. Bundan başqa insanların xarakterləri, 
şüurları, ehtiyacları, zövqləri, zehinləri fərqli olduğu üçün Quran 
bu fərqlilikləri də nəzərə almışdır. Hər kəs öz nöqteyi-nəzəri ilə Qu-
randa bir şey tapa bilər. Quranın bir elm və ya fəlsəfə kitabı kimi 
müəyyən bir kütləyə xitab etməməsi və bütün insanlara xitab edən, 
onları maraqlandıran bir kitab olması onun fərqli izah olunmasına 
aparıb çıxaran başqa bir səbəbdir.