Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 27

MƏġĞƏLƏLƏRIN APARILMA PLANI 
 
1.Laborator-təcrübə  məşğələlərinin  aparılmasına  və  tələbələ-
rin ona hazırlaşmasına aid ümumi göstəriş. 
2.  Laborator-təcrübə  məşğələlərində  tələbələri  təhlükəsizlik 
və əmək mühafizəsi texnikasi ilə tanış etmək. 
3.  Tələbələri  laborator-təcrübə  məşğələlərində  istifadə  edilən 
cihazlar  və  alətlərlə  tanış  etmək.  Onları  təcrübəyə  hazırlamaq  və 
normal hala salmaq. 
4.  Tələbələri  təcrübə  heyvanlarını  (qurbağa,  dovşan,  it  və  s.) 
təsbit etmək üsulu ilə tanış etmək. 
5.  Tələbələr  fiziologiyanın  əsas  tədqiqat  üsulları  ilə  (iti  və 
xroniki  təcrübələr, mühşahidə, qrafiki  qeyd üsulu, üzvlərin təcrid 
olunması,  çıxarılması,  köçürülməsi,  denervasiyası,  liqatura  və 
kateter  salmaq,  perfuziya  etmək  və  fistula  qoymaq,  bioloji 
cərəyanın qeydi, şərti reflekslər üsulu və s.) tanış edilməlidir. 
Tələbələri  fizioloji  proseslərin  öyrənilməsində  istifadə  edilən 
üsullar  ilə  tanış  etdikdə,  həmin  üsulların  bir  neçəsini  nümayiş 
etdirmək lazımdır: 
1. Sinir-əzələ preparatı hazırlamaq; 
2.Orqanların  təcrid  edilməsi  üsulu.  Qurbağanın  ürəyini 
bədəndən  ayırıb  içərisində  Rinker  məhlulu  olan  saat  şüşəsinə 
qoyub  onun  işləməsini  müşahidə  etmək  və  ya  Ştrauba  üsulu  ilə 
təcrid edilmiş ürəyin işinin yazısını almaq; 
3.  Qıcıqlama  və  denervasiya  üsulu.  Qurbağanın  pəncəsini 
normada  və  onun  oturaq  sinirini  kəsəndən  sonra  1%-li  sulfat 
turşusuna salmaq və ona qarşı alınan reaksiyanı müşahidə etmək; 
4. Qurbağada kapillyar qan dövranını müşahidə etmək (pəncə, 
dil); 
5.Sinir  lifinin  və  əzələ  toxumasının  xassələrinin  nümayiş 
etdirilməsi; 
6.Fiziolgiyanın  başqa  üsulları  ilə  tələbələri  tanış  etdikdə 
müvafiq filmlər və cədvəllər nümayiş etdirilməlidir. 
 

---

10