Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 27

 
Laboratoriya iĢi 1.  
Müxtəlif növ qıcıqların təsirinə qarĢı sinir-əzələ 
preparatının reaksiyası. 
Sinir  və  əzələ  toxumasının  bir  sıra  xassələri  vardır.  Həmin 
xassələri  öyrənmək  üçün  sinir-əzələ  preparatından  istifadə  edilir. 
Sinir və əzələ toxumasının oyanma, yığılma, oyanmanı nəql etmə 
və sair xassələri vardır. 

---

11 
ĠĢ  üçün  lazımdır:  qurbağa,  elektrostimulyator  və  ya  induk-
sion  cihaz,  natrium-xlor  kristalı,  soyuqqanlılаr  üçün  Ringer 
məhlulu, petri fincanı, toxumaları aralamaq üçün alətlər. 
ĠĢin  gediĢi:  Qurbağanın  arxa  pəncəsindən  və  oturaq  sini-
rindən ibarət iki sinir pəncəsi (fizioloji reoskop) hazırlanır. 
1.
 
Sinir  induksion  cihazın  elektrodu  üzərinə  qoyulur  və  tək-
tək induksion cərayan impulsları ilə qıcıqlanır; 
2.
 
Sinir anatomik pinsetlə sıxılır; 
3.
 
Sinirin  üzərinə  natrium-xlor  kristalı  qoyulur.  Hər  bir 
qıcıqlanmadan sonra pəncənin reaksiyası müşahidə edilir. 
Sonra  digər  reoskop  pəncə  üzərində  yuxarıda  izah  edilən 
ardıcıllıqla  təcrübə  aparılır,  lakin  bu  dəfə  sinir  deyil,  əzələ 
qıcıqlanmalıdır.  Təcrübədən  alınan  reaksiyalar  təhlil  edilib 
onlardan  nəticə  çıxarılır.  Canlı  toxumaların  quruluşu  müxtəlif 
olduğu üçün, onların qıcığa cavab reaksiyaları da müxtəlifdir. 
Müasir fiziologiya belə hesab edir ki, sinir və əzələ toxuması 
əsas  üç  vəziyyətdə  ola  bilər:  1)  Fizioloji  sakit  hal;  2)  Oyanma; 
3)Tormozlanma  (ləngimə).  Bir  vəziyyət  digərinə  çox  tez  keçir. 
Fizioloji sakit halda toxuma və orqanda onun fəaliyyətinə aid heç 
bir  əlamət  görünmür.  Oyanma  canlı  toxumanın  fəaliyyətdə 
olmasıdır.