Dərs vəsaitivə metodik vəsaitlər: Əsas "Bədən tərbiyəsi və idman tarixi". A.Əliyev, D. Quliyev,Bakı- 2005
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Üçüncü dövr. Yeni dövrün bədən tərbiyəsi tarixi. Bu, burjua - demokratik tipli
bədən tərbiyəsinin əmələ gəlməsi və hakim mövqe tutmasından bəhs edir. Dördüncū dövr. Ən yeni dövrün bədən tərbiyəsi ve idman tarixi. Bu, 70 illlik sosialist tipli sovet fiziki tərbiyəsinin formalaĢması və onunla yanaĢı inkiĢaf etməkdə olan ölkələrdə idmanın ve bədən tərbiyəsinin yaranması, həmçinin inkiĢaf etmiĢ demokratik ölkələrdə idmanın inkiĢafından bəhs edir. Bədən tərbiyəsi və idman tarixini öyrənərkən onun bu və ya digər sosial- iqtisadi formasiya çərçivəsində davam edən inkiĢafının ümumi və spesifik qanunauyğunluqlarını, cəmiyyətin maddi Ģəraitinin ve tərəqqisinin əsas səbəblərini aydınlaĢdırmağa xüsusi fikir vermək lazımdır. Fənnin məzmununda Vətən məfhumuna xüsusi yer verilir. Bədən tərbiyəsi və idmanın ümumi tarixi ilə ahəngdar surətdə əlaqələndirilmiĢdir. Bədən tərbiyəsi və idman tarixinin əsas metodoloji mənbələri idman növləri üzrə federasiya və assosiasiyaların, hökümətin iqtisadiyyata, mədəniyyətə, fiziki tərbiyə məsələlərinə dair qərarlarından və ümumi tarix materiallarından ibarətdir. Qədim mədəniyyətə aid arxeoloji abidələr, etnoqrafik materiallar, folklor əsərləri, dövrü mətbuat, bədən tərbiyəsi və idman məsələlərinə toxunan pedoqoqların əsərləri də mühüm mənbələrdən sayılır. Bunlardan əlavə, bədən tərbiyəsi və idman təĢkilatlarının fiziki tərbiyə haqqında statistika və hesabat materiallarına da diqqət yetirilmiĢdir. Bədən tərbiyəsi və idman tarixi üçün obyektivlik əsas Ģərtdir. Məhz bu prinsip bədən tərbiyəsi və idmanın dərin inkiĢaf proseslərini obyektiv cəhətdən baĢa düĢməyə, nəzəriyyə və praktikada müxtəlif əyintilərə qarĢı uğurlu mübarizə aparmağa, bədən tərbiyəsi və idmanın proqressiv inkiĢafına təsir göstərməyə imkan yaradır. Bədən tərbiyəsi və idman tarixi fənni gənclərin dünya görüĢünün formalaĢmasına, bu sahədə təhsilli mütəxəssislər tərbiyə etməyə, onları Vətənə, xalqa sadiq adamlar kimi yetiĢdirməyə təsir göstərən fənlər sırasına daxildir. Bu fənn gələcək mütəxəssisləri bədən tərbiyəsi sahəsində lazımi biliklərlə silahlandıraraq onların mədəni və siyasi dünyagörüĢünü geniĢləndirir, həyatın ictimai təzahür forması olan tarixin inkiĢaf qanunauyğunluqlarını açıb izah edir, keçmiĢi qiymətləndirməkdə, bu günümüzü, sabahımızı baĢa düĢməkdə onlara yardımçı olur və müasir bədən tərbiyəsi sistemini təkmilləĢdirmək üçün əldə olan təcrübədən daha səmərəli istifadə etmək yollarını göstərir. Bədən tərbiyəsi və idman tarixi üzrə biliklər gəncləri vətənpərvərlik, beynəlmiləlçilik və xalqlar arasında dostluq ruhunda tərbiyə etməkdə güclü vasitədir. Bu fənn gələcək müəllim və məĢqçilərdə yüksək mədəniyyət, Olimpiya ideyalarına sədaqət, xalqlar arasında düĢmənçilik ideyalarına ve mənaviyyatsızlığa qarĢı barıĢmazlıq kimi keyfiyyətləri formalaĢdırır. 2. ĠLK ĠNSAN MƏSKƏNLƏRĠ (DaĢ dövrü) 7
Azərbaycan ən qədim insanın məskunlaĢdığı ərazilərdən biridir. Alimlər ən qədim insanların sümüyü əsasında onların zahirini təsvir etmiĢlər. Ən qədim insanlar iri meymuna oxĢamıĢlar. Onların əlləri dizə qədər uzanır, ov edir. yem toplayır, müdafiə olunurdular. Onların alnı ensiz və maili idi. Bədənlərinin çox hissəsi tüklə örtülü idi. Füzuli rayonu yaxınlığında Azıx mağarasında qədim insan üzləri və insanin alt çənə sümüyü aĢkar edilmiĢdir. Bu insan b.e.ə. 450- 350 min il Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|