Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin

MÖVZU 11. 
 
BAZAR MEXANİZMİ VƏ ONUN FƏALİYYƏTİ 
 
a)
Tələb-təklif kateqoriyalarının məzmunu və onların for-
malaşmasına təsir göstərən amillər. 
b)
Tələb və təklifin elastikliyi. 
c)
Bazar qiymətinin formalaşması və tarazlıq qiyməti. 
ç) İstehlakçı davranışı. 
d)
Bazar infrastrukturu və onun quruluşu. 
a)
 
Cəmiyyətin tarixi inkişafı boyunca insanlar hə-
mişə müxtəlif ehtiyaclar və tələblər dairəsində yaşamışlar. 
Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, insanlar bir növ bu ehtiyac 
və tələblərin «əsiri» olaraq, həmin tələblərin ödənilməsi 
naminə öz axtarış-fəaliyyət dairəsini genişləndirməyə səy 
göstərmişlər. 
Aydındır ki, bizim hər birimizin şəxs və fərd kimi, 
müəyyən bir ailə, yaxud kollektiv kimi, habelə bütövlükdə 
cəmiyyət kimi ayrı-ayrılıqda, eyni zamanda ümumi (məc-
mu) tələblərimiz vardır. Həmin tələblər toplusu fiziki (ye-
mək, mənzil, paltar), sosial (iş, təhsil, sosial təminat), mə-
dəni (tamaşa, əyləncə), intellektual (elmi-nəzəri) dairələr-
də öz ifadəsini taparaq, qismən yaxud tam şəkildə ödənil-
məyi tələb edir. 
Təsadüfü deyildir ki, tələb və onun mahiyyəti barə-
sində müxtəlif fikirlər vardır. Məsələn, bir qrup müəllif 
göstərir ki, tələb cazibəli və sehrli bir söz olub, sevinc və 
təhlükə, mənfəət və müflis olmaq, məhəbbət və nifrət, aclıq 
və toxluq kimi ziddiyyətli anlayışları özündə birləşdirir. 

---

169 
Digər müəlliflər qeyd edirlər ki, tələb istehsalın canı, 
yaxud bazar iqtisadiyyatının qanunudur. 
İqtisadi baxımdan 
tələb
- bazar mexanizminin əsas 
ünsürlərindən biri olub, alıcının müəyyən dövr ərzində hər 
hansı bir əmtəədən, xidmətdən müəyyən qiymətə və müəy-
yən miqdarda əldə etmək imkanıdır. 
Şübhəsiz,