Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ci IL tarixi saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir

 Müvafiqlik və ya  gücəuyğunluq prinsipi. 

---

Bu  prinsip  təlimi    öyrənənlərin    inkişaf    səviyyəsinə  –  psixoloji,  fizioloji    və    intellektual  –  uyğun 

şəkildə  qurmağı  tələb    edir.    İnsanların  inkişaf    səviyyələri  qarşılıqlı    əlaqə  və    vəhdətdə  gedir.  Yəni  yaş  

artdıqca uşaqlar həm fiziki cəhətdən inkişaf edirdə, həm psixoloji prosesləri, ona görə anlama  səviyyə artır. 

Digər tərəfdən təlim prosesində getdikcə mürəkkəbləşən biliklərə yiyələnirlər, yəni intellektual imkanları da 

artır tədris ediləcək elmi məlumatlar, və vasitələri müəyyən edilir. 

Gücə  müvafiqlik  həmçinin    asılanacaq  bacarıq  və  vərdişlərdə  də    nəzərə        alınır.  Bu  təlimin   

səmərəliyini təmin edən mühüm prinsiplərdən biridir.  

Təlim  materiallarının  seçilməsi ilə  bərabər səmərəli  mənimsədilməsin təmin edən  üsullar, onların 

məzmunu da mürəkkəbləşir. Müxtəlif yaş  səviyyələrində mənimsəməyə münasibət, maraq da  müxtəlifdir. 

Əgər  orta  ümum  təhsil      məktəblərində    mənimsəmə,  biliklərə    yiyələnmə,  yiyələnmiş  biliklərə  müvafiq 

bajarıqlara, vərdişlərə  yiyələnmə  məcburidirsə  sonrakı  mərhələdə bu   könüllü xarakter alır.  Beləki peşə  

seçmə insanların müstəqil şəkildə biliklərə yiyələnməsi, yaradıcılıq işləri, təkmilləşmə prosesləri buna misal 

ola bilər. Bu  mədəniyyət  müəssisələrində  mövcud olan marağa görə  təlim  işlərinə də  aiddir. Mədəniyyət  

müəssisələrində  təşkil  edilən  müxtəlif  növ  məşğələlərdə    mənimsəmə    səviyyəsini    yüksəltmək  üçün  

öyrənənlərin  gücünə  müvafiq,  intellektual  tələblərinə  və  səviyyəsinə  uyğun  maraqlı  təlim  materialları  və 

səmərəli  təlim  üsulları  seçilməlidir.  Bu  üsullar    öyrənənlərin  yaş  səviyyələrinə  uyğun  olaraq  onların 

inkişafını  düzgün    istiqamətləndirməli  onu  öz  arxasınca    aparmalıdır.  Öyrənənlərin  marağlandığı    təlim  

məşğələlərini  daha    səmərəli,  inkişaf  etdiriji,    qurmaq  təlim    materialının  məzmununa,  həmçinin  

öyrənənlərin intelektual  səviyyəsinə  müvafiq üsullar  seçilməsindən də çox  asılıdır. Müvafiqlik  prinsipi  

müxtəlif yaş  səviyyələrində aşağıdakı  qaydalarda ifadə  olunmuşdur: məlumdan  məchula:  asandan çətinə; 

sadədən  mürəkkəbə;   ümumidən  xüsusiyyə.