Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001
Yüklə 3,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ictimai şüur
insanların praktiki fəaliyyəti vasitəsilə ictimai varlığı dəyişdirməyə qadirdir. Buna görə bu və ya digər dövrün ictimai şüuru təkcə varlığı in- ikas etdirməklə məhdudlaşmır, həm də onun dəyişdirilməsinə fəal kömək edir. Bu cəhət ictimai şüurun mühüm funksiyasını göstərir. Məhz həmin funksiya ictimai şüurun cəmiyyətin zəruri və mühüm tərəfi olduğunu sübut edir. Şüurun məhsulları müəyyən işarələr və simvollar sistemində və dildə kodlaşır. Bu prosesdə düşünən və hiss edən insan beyni həlledici yeri tutur. Məsələn bəstəkarın yaratdığı musiqi əsəri onun hiss və həyəcanlarını 440 ifadə edir. Həmin əsərin lent yazısı isə yalnız səsləri kodlaşdırır, hiss və həyəcanları ifadə etmir. Ictimai şuur sosial- tarixi reallığın ayrılmaz tərəfidir. Buna görə də şüurdan kənar, cəmiyyətin mə„nəvi enerjisini, hər bir insanın fəaliyyət motivlərini səfərbər etmədən varlığı dəyişdirmək mümkün deyildir. Deyilənlərdən aydın olur ki, müasir cəmiyyətdə keçirilməsi nəzərdə tutulan hər bir islahatın ictimai şüurda mə„nalandırılması və zəruriliyinin dərk olunması çox vacibdir . Əks halda onun həyata keçirilməsi arzu olunan nəticələri verə bilməz. Başqa sözlə deyilsə ruhun, şüurun səfərbəredici qüvvəsinə arxalanmayan, yalnız iqtisadi tərəfə söykənən islahatlar hərtərəfli uğur gətirmir. Ictimai şürunun məzmununda çox müxtəlif səviyyələr və tərəflər vardır. Bu sübut edir ki, o sadəcə «şüur» və «ictimai» anlayışların»ın məcmusu demək deyildir, mürəkkəb mənəvi hadisədir. Ictimai şüur sosial təbiətə malikdir. O insanların ictimai praktikasından törəyir, onların müxtəlif növlü fəaliyyətlərinin nəticəsi ki- mi çıxış edir. Məhz birgə praktiki fəaliyyət gedişində insanlar onları əhatə edən dünyadakı hadisə və prosesləri dərk edirlər. (onlardan öz mənafelərinə uyğun istifadə etmək üçün). Həyatdakı müxtəlif hadisələr və münasibətlər ilə onların ictimai şüurda inikası vahid praktiki fəaliyyətin iki ayrılmaz tərəfidir. Belə ki, ictimai praktikanın, sosial gerçəkliyin insan- lar tərəfindən mə„nalandırılan məzmunu bir növ onların ictimai şüurunun məzmununa çevrilir. Beləliklə, Yüklə 3,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|