Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 54

Batanın canı olan sidr ağacını kəsdirir. Bata vəfat edir. 

Anubis Sidr dərəsinə  gəlir, sidr ağacının gülləri içərisində 

Batanın ürəyini tapır və onu həyata qaytarır. Hər ikisi Misirə 

qayıdır. Bata arvadını tapıb cəzalandırır, çünki o, Batanın canını 

saxlayan sidr ağacını kəsməyi məsləhət görmüşdü. Firon öləndən 

sonra Bata hökmdar olur. Nağıl xeyrin şər üzərində  qələbəsi ilə 

qurtarır. Burada ölən və dirilən allah mövzusu da öz əksini 

tapmışdır. 

"Düz və əyri barədə" nağılın da qəhrəmanları iki qardaşdır. 

Kiçik qardaş böyük qardaşın paxıllığını çəkir. Qardaşlar arasında 

mübahisə başlayır. Kiçik qardaş  şərt kəsir ki, əgər mübahisəni 

udsa, böyük qardaşın gözlərini çıxaracaqdır. Kiçik qardaş 

mübahisəni udur, qardaşının gözlərini çıxarır və  əmlakına sahib 

olur. Bir müddət sonra qardaşının iki quluna əmr edir ki, koru 

aparıb öldürsünlər. Onu səhraya aparırlar. Yazıqları  gəlir, orada 

qoyub qayıdırlar. Bir neçə ovçu nnu səhrada görür, evdə  həmin 

korun gözəlliyi barədə bacılarına danışırlar. Bacı koru görmək 

istəyir, onu gətirirlər. Qız ona vurulur. Onu dalandar vəzifəsinə 

təyin edir. Sonra gizlicə ona arvad olur. Onların oğlu olur, 

böyüyür. Yoldaşlarından müdrikliyi və biliyi ilə  fərqlənir. 

Yaşıdları onun paxıllığını  çəkirlər. Sataşmaq məqsədilə onun 

atasının kim olduğunu soruşurlar. Uşaq bunu anasından bilmək 

istəyir. Oğul atasının başına gələn hadisəni öyrənir və uzun 

əhvalatlardan sonra əmisini cəzalandıraraq atasının  əmlakını 

qaytarır. 

Bu nağıl mövzuları  şərq xalqları  ədəbiyyatında indi də 

yaşayır. Qədim Misir nağılları "Min bir gecə" nağıl silsiləsinin 

yaranmasına təsir göstərmişdi. 

Qədim misirlilər təbiətdə  və insan həyatında baş verən 

hadisələri dini ideologiya əsasında izah edirdilər. Bunların 

içərisində "Osiris haqqında"  əfsanə geniş yayılmışdı. Osiris ölən 

və dirilən təbiət allahı hesab olunurdu. Qardaşı Set onu 

qəddarcasına öldürür. Osirisin arvadı  İsida və bacısı Neftida 

allahlardan kömək diləyirlər, Osirisi tapıb dirildirlər. İsidanın oğlu 

olur. Adını Qor qoyurlar. Qor Setdən atasının intiqamını alır, 

allahlar hakimiyyəti ona verirlər. 

---