Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 310

sütun üzərində 4 şir heykəli qoyulmuşdu. Onların hər biri müxtəlif 

tərəfə baxır. Bu təsvir indi Hindistan Respublikasının gerbidir. 

Hindistanda isə  vəziyyət başqadır. Bu ölkəyə  gələn ilk 

avropalılar yerli sakinlərin öz keçmişlərini əla bildiklərinin şahidi 

olmuşlar. Sakinlər onlara izah edirdilər ki, mövcud ənənələr min 

illərlə heç bir ciddi dəyişikliyə məruz qalmamışdır. Hər bir sıravi 

hindliyə bu gün də məlum olan əfsanə və miflərdə adları çəkilən 

rəhbər və  qəhrəmanlar min il bundan qabaqkı hindliyə necə 

məlum idisə, eləcə  də öz varlığını saxlamışdır. Hazırda gündəlik 

ibadətlə məşğul olan Brəhmən 3 min il əvvəl yaradılmış himnləri 

yenidən təkrar etməkdə davam edir. Faktiki olaraq Hindistan 

dünyada  ən qədim mədəni  ənənələrlə  zəngin olan bir ölkə kimi 

məlumdur. XVIII əsrin ikinci yarısına kimi avropalılar 

Hindistanın keçmişini o qədər də ciddi şəkildə öyrənməyə 

çalışmırdılar. Onun qədim tarixi isə yunan və Roma müəlliflərinin 

əsərlərində adda-budda qalmış fraqmentlərdən məlum idi. Ölkəyə 

gəlib çıxmış bir sıra fərasətli missionerlər isə Hindistanın həmin 

dövrdəki həyatı ilə  dərindən tanış olmuş, xalq dillərini dərindən 

öyrənmişdilər. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, içərisində 

yaşadıqları xalqın  əsil tarixi keçmişini və  mədəniyyətini başa 

düşmək istəmirdilər. Onlar bu mədəniyyəti qədim hesab etsələr 

də, onları dərindən öyrənməyə cəhd etmirdilər. Hindistanın qədim 

tarixinə dair həmin missionerlərin tədqiqatları  əsaslandırılmamış 

uydurmalarla zəngindir. Çünki onlar hindliləri Nuhun nəsli ilə və 

qeyb olmuş Bibliya çarlıqları ilə əlaqələndirirdilər. Bu isə, sözün 

həqiqi mənasında, uydurmadan başqa bir şey deyildir. Bunu 

müəyyən mənada Hind mədəniyyətinə  də aid etmək olar. Lakin 

sonralar haqq öz yerini tutmağa başladı. Dünyanın görkəmli 

tədqiqatçıları Hindistanın tarixi, mədəniyyəti və mifologiyası 

haqqında obyektiv fikirlər söyləmişlər. Bəzi müəlliflər 

Hindistanda yaranmış  mədəni sistemi üç əsas tipə bölmüşdür. 

Həmin müəlliflərdən Braunun fikrincə, birinci tip mədəni sistem 

induist mədəniyyətin təsirinə  məruz qalmayan, hələ indiyə qədər 

öz yazısı olmayan qəbilə, tayfa mədəniyyətidir. Bu, induist 

mədəniyyəti ilə mifologiyanın ünsiyyətin ilkin mərhələsində 

durur. Onlar özlərinin xüsusi yerli allahlarına etiqad edirlər, 

---