Dərslik II cild Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

İxtisaslaşdırılmış olimpiya ehtiyatları uşaq-gənclər idman məktəbi də fəaliyyət göstərir.

Təhsil Nazirliyi sistemində fəaliyyət göstərən idman mək­təb­ləri arasında uşaq-gənclər şahmat məktəbləri xüsusi yer tutur. Şah­mat məktəblərində məktəblilər şahmatla məşğul olurlar. Bir qay­da olaraq şahmatçılar respublika və beynəlxalq yarışlarda iştirak edirlər.

Təhsil Nazirliyi tərəfindən ölkədə ekoloji təhsil və maarif­lən­dir­mə prosesinin fasiləsizliyi, ekoloji biliklərin təbliğ edilməsi sa­hə­sində məqsədyönlü işlər aparılır. Məktəbdənkənar təhsil müə­ss­i­­səsi kimi “Ekoloji tərbiyə və təcrübəçilik mərkəzləri” fəaliyyət gös­tə­rir və gənc nəsildə erkən yaşlardan ekoloji təfəkkürün, ekoloji mə­də­niyyətin, ətraf mühitə məsuliyyətli və humanist münasibətin for­ma­laşması baxımından faydalı işlər görürlər. Uşaq və yeni­yet­mə­lə­rin asudə vaxtının səmərəli təşkili, əməli bacarıq və vərdişlərə yi­yə­lən­məsi, onların mənəvi və intellektual inkişafı, potensial ya­ra­dı­cı­lıq istedadlarının aşkara çıxarılması, elmi tədqiqatçılıq qa­biliy­yət­lə­ri­nin formalaşdırılması ekoloji tərbiyə və təcrübəçilik mərkəzlərinin əsas vəzifələrindəndir.

Ekoloji tərbiyə və təcrübəçilik mərkəzlərinin kompleks fəaliy­yət proqramı ekoloji dərnəklərin fəaliyyətini, məktəblilərin asudə vaxt­larının səmərəli təşkilini, onların təbiətsevərlik, təbii sərvətlərə qay­ğı və vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsini, ekoloji kütləvi təd­bir­lərin keçirilməsini, ekskursiya və ekspedisiyaların təşkilini və digər məsələləri əhatə edir...”

İstər sinifdənxaric tərbiyə işləri olsun və istərsə də mək­təb­dənkənar tərbiyə işləri olsun onların fəaliyyəti :

- şagird şəхsiyyətinin formalaşmasına və məktəbdə təlim və tərbiyə keyfiyyətinin yüksəlməsinə xidmət edir;

- məktəblilərin təlim prosesində qazandıqları bilik, bacarıq və vərdişləri daha da zənginləşdirir və həyata tətbiq etmələrinə imkan yaradır;

- məktəblilərin fəallığını, təşəbbüskarlığını maraq, meyl və qabiliyyətlərini inkişaf etdirir;

- məktəblilərin asudə vaxtlarının ağıllı təşkilinə şərait yarat­maq­la onları xoşagəlməz təsadüfi hadisələrdən və küçənin mənfi təsi­rindən qoruyur, şəxsiyyətlərarası əlaqələrini tənzimləyir, dost­luq, yoldaşlıq kimi əxlaqi keyfiyyətlər yaradır, yaşıdları arasında əxlaqi münasibətləri cilalayır;

- məktəblilərin sağlamlığını möhkəmləndirir;

- məktəblilərin ictimai fəaliyyət və əmək vərdişləri ilə si­lah­lanmasına kömək edir ;

- məktəblilərin potensial qüvvələrini, intellektual imkanlarını üzə çıxarır, yaradıcılıqlarını inkişaf etdirir, özlərini dərindən tanı­ma­larına kömək edir;

- məktəblilərin elm, texnika, ədəbiyyat, incəsənət və s. sahələr üzrə əlavə məlumat əldə etmələrinə şərait yaradır;

Sinifdən­xaric və məktəbdənkənar tərbiyə işi həm məktəbli­lə­rin hərtərəfli və ahəngdar inkişafına xidmət edir, həm də onların fər­di istedad və qabilliyyətlərini daha vüsətlə formalaşdırma­larına opti­mal yardım göstərir.