Dərslik II cild Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

Disputun pedaqoji təhlili aşağıdakı əsas meyarlara uyğun keçirilə bilər:

1. Tərbiyəvi məqsədin mövcudluğu;

2. Mövzunun aktuallığı və müasirliyi;

3. Onun ideya istiqaməti;

4. Məzmunun elmi cəhətdən şagirdlərin yaş xüsusiyyətlərinə uyğunluğu;

5. Müəllim və şagirdlərin hazırlığı, təşkilatçılıq və mütəşək- killik.

Disputun keyfiyyətini şagirdlərin reaksiyası ilə müəyyənləş- dirmək olar. Onların həyəcanlı əhval-ruhiyyələri, keçirilən tədbirə olan müsbət münasibətləri disputun müvəffəqiyyətindən; laqeyid- siz­likləri isə uğursuzluğundan xəbər verir. Ümumiyyətlə, disput- ların məzmunu və forması etibari ilə bədii şəkildə qurulur. Mübahi- sələrdə və çıxışlarda səlis, düşündürücü intonasiya, fikrin bu və ya digər şəkildə formula edilməsi dinləyicilərə yaxşı təsir bağışlayır və uzun müddət yaddan çıxmır.

Disputun keçirilməsi və onun nəticəsi bir çox şərtlərdən asılıdır. Bu şərtlər aşağıdakılardan ibarətdir:

• 
  Disputun keçirilməsi müəyyənləşdirilməsi;
  
• 
  Disputun rəhbərinin mövzuya hazırlıqlı olması;
  
• 
  Disputun nahar fasiləsi zamanı keçirilməməsi, habelə eyni zamanda onun vaxtının uzadılmaması və s.
  

Aşağıda mənəvi keyfiyyətlərin formalaşdırılmasına yönəl- dilən disput mövzuları və bu mövzulara uyğun suallar verilmişdir: