Dərslik II cild Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

İstiqamətverici funksiyalı sinif saatında şagirdlər praktik olaraq, fəaliyyətə, əməli işə, ictimai-faydalı əməyə istiqamətlənirlər. Bu zaman şagirdlər real olaraq praktik fəaliyyətə qoşulurlar.

Təşkiledici funksiyalı sinif saatı isə sinif kollektivinin təşkilinə, kollektivdə ictimai rəyin yaradılmasına, ictimai münasi­bət­lərin təkmilləşməsinə, kollektivin hər hansı işə səfərbər edil­mə­si-nə həsr olunur. Bir sıra təcrübəli sinif rəhbərləri hər bir tədris ilinin əvvəlində təşkilati sinif saatı keçirirlər. Bu saatda sinfin fəallarının-şagirdlərin ictimai tapşırıqları, vəzifələri bir daha konkretləşdirilir. Sonra şagirdlər sinfin iş planı ilə tanış olurlar, planın iş bölgüsü icraçılar, təşkilatçılar və s. tərəfindən müəyyənləşdirilir.

Təşkilat funksiyalı sinif saatlarında sinfin təlim-tərbiyə işlə­ri­nin vəziyyəti, şagirdlərin davranışı, təhsilə, yoldaşlarına münasibəti və s. məsələlər müzakirə edilə bilər. Belə müzakirələr şagirdlərin mə­nə­vi, əxlaqi keyfiyyətlərinin inkişafına, onların mütəşəkkil fəa­liy­yətinə, kollektivin möhkəmlənməsinə, fəaliyyətinin təkmilləş­mə­sinə kömək edir.

Sinif saatında ekspromt söhbətlər də aparıla bilər. Yəni əvvəl­cədən nəzərdə tutulmamış, hazırlıq görülməmiş, qəflətən ortaya çı­xan məsələ haqqında söhbət edilir. Bu çox zaman ayrı-ayrı şagird­lərin müəyyən hərəkət və davranışı, habelə şagird qaydalarının po­zul­ması halları, hüquq və vəzifələri müzakirə edilir, operativ qərar­lar çıxarılır. Bəzən sinfin həyatında baş verən gözlənilməz hadisə, münaqişə, mürəkkəb situasiyalar müzakirə və təhlil edilir.

Belə hallarda təcrübəli sinif rəhbərləri təkcə günahkarları müəy­yənləşdirməklə kifayətlənmir, həm də hadisəni müzakirə et­məklə bu və ya digər əxlaqi-etik problemin mahiyyətini hər bir şa­gir­də anlaşıqlı şəkildə izahatını verir. Şübhəsiz, belə sinif saatı şa­gird­lərin əxlaqi şüur və davranışının, mənəviyyatının for­ma­laş­ma­sı­na müsbət təsir göstərir, onların ədalətli, prinsipial hərəkət etmə­lə­rinə, öz yoldaşlarına qarşı diqqətli olmağa, hərəkətlərinə düzgün qiymət vermələrinə kömək edir.