Dərslik kimi tövsiyyə edilir. B a k I 1 6

MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 
___________________________ 125 ____________________________ 
müştərilərin reaksiyası və əks-əlaqə informasiyası əsasında 
qapalı analitik idarəetmə tsiklləri qurmaqdan ibarətdir.
Biznes-proseslərin idarə edilməsi səviyyəsində marketinq 
şirkətlərinin səmərəliliyinə və müştərilərə göstərilən xidmətlərin 
səviyyəsinə qiymət verilir. Dəqiq hazırlanmış marketinqin 
səmərəlilik göstəriciləri sistemi bu səviyyənin sistem əmələ 
gətirici məsələsi olmaqla, səmərəliliyin qiymətləndirilməsi və 
ondakı dəyişikliklərin izlənməsi üçün əsas təşkil edir (cədvəl 6). 
Cədvəl 6. 
Şirkət biznesi və marketinqinin əsas səmərəlilik göstəriciləri 
sisteminin fraqmenti 
Göst
əricilər 
Cari göst
əricilər Şirkətin məqsədi 
Qazanc artımı, % 
2 
25 
M
ənfəət artımı, % 
14 
15 
Bir 
müştəriyə düşən alış dəyərinin 
artımı, % 
1 
10-15 
Qoyulmuş vəsaitin qaytarılması, %, 
G
əlir/İnvestisiya 
- 
>100 
Sifarışın orta ölçüsü, min manat 
90 
120-150 
Sifarışçilərin ümumi sayında rüb 
ərzində müraciət edən 
müştərilərin xüsusi çəkisi, % 
- 
10 
Əmtəə ehtiyatlarının dövriyyəsi, % 
90 
30 
Korporativ idarəetmə səviyyəsində müştərilərlə qarşılıqlı 
münasibərlərin bütün kontakt tsikllərində münasibəti 
formalaşdıran qiymətli cəhətlər modelləşdirilir və səmərəliliyin 
təhlili üçün vahid korporativ ölçü sistemi işlənib hazırlanır. Bu 
səviyyənin sistem əmələ gətirici məsələsi marketinq-
menecmentin səmərəliliyinin ümumi təhlilindən və bazarın 

---

MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 
___________________________ 126 ____________________________ 
idarə edilməsinə qoyulan investisiyaların qaytarılmasının (xərcin 
çıxarılmasının) təhlilindən ibarətdir. 
Beləliklə, münasibətlərin sərrast marketinq-menecmenti 
üzrə təklif edilən matris modeli müştərilər barədə bilikləri təhlil 
və idarə etməyə, həmin bilikləri münasibətlərin fərdiləşdirilməsi 
üçün istifadə etməyə, dialoq və sərrast bazar seqmenti 
formalaşdırmağa, bazar strategiyasını fərdi istehlakçıya 
yönəltməyə imkan verir. 
Müştərilər barədə biliklərin əldə edilməsi və emalı zamanı 
seqmentləşdirmə metodları və hədəf seqmentlərin seçilməsi 
mühüm əhəmiyyət daşıyır. Odur ki, münasibətlərin sərrast 
menecmenti üçün çoxölçülü seqmentləşdirmə metodlarının 
tədqiqi və işlənib hazırlanması məqsədəuyğundur.