Dərslikdən Biznes və reklam sahəsində Menecmentin məqsəd və vəzifələri

reklamverən durur. 
65 

---

Reklamverənlər  Öz  təşkilatı  vəzifələrinin  yerinə  yetirilməsindən, 
kütləvi  informasiya  vasitələrində  (televiziyada,  radioda,  qəzetlərdə, 
yaxud jurnallarda) vaxtın, yaxud yerin əldə olunmasmdan ötrü sərf edilən 
ehtiyatlarm  məsrəfinin  həyata  keçirilməsi  üçün  kütləvi  mformasiya 
vasitələrindən  istifadə  edirlər.  Reklamverənləri  reklam  verməyənlərdən 
məhz  bu  fərqləndirir.  Reklamverənlər  öz  reklam  müraciətlərinin 
yayılması  vasitələrindən  istifadə  edirlər,  reklam  verməyənlər  isə  bunu 
etmirlər. 
Reklamverənlər  öz  büdcə  ölçülərinə  görə  aşağıdakı  kimi  təsnif 
olunurlar: 
1. yerli reklamverənlər- reklamı bir marketinq zonasında  - yaşayış 
məntəqəsində  verən  özəl sahibkar,  yaxud  qeyri  -  kommersiya  təşkilatı. 
Yerli  reklamverənlərin  xüsusiyyətləri:  reklam  kampaniyalarınm  büdcə 
məhdudluğu;  təsir  ayrı-ayrı  alıcılara  yönləndirilir;  reklamm  aparıcı 
məqsədi - alıcmı satış yerinə cəlb etmək; 
2. regional  reklamverən-  öz  mal  və  xidmətlərinin  satış 
spesifikasından,  yaxud  miqyaslarmdan  irəli  gələrək,  müəyyən  coğrafi 
rayonda reklam verən sahibkarlıq, yaxud qeyri- kommersiya təşkilatı; 
3. milli  reklamverən  -  distribütor,  yaxud  satış  şəbəkələri  olan 
ölkənin bütün, yaxud böyük bir hissəsində öz mallarmı, yada xidmətlərini 
reklamlaşdıran özəl sahibkarlıq, yaxud qeyri- kommersiya təşkilatı. Milli 
reklamverənlərin  xüsusiyyətləri:  reklam  kampaniyalarmm  böyük 
büdcələri mövcuddur; bazarm seqmentinə təsir göstərir; brend yaratmaq 
məqsədi; 
4. beynəlxalq reklamverən - distribütor, yaxud satış şəbəkələri olan 
digər  ölkələrin  ərazilərində  öz  mallarım,  yaxud  xidmətlərini 
reklamlaşdıran  özəl  sahibkarlıq  yaxud  qeyri-  kommersiya  təşkilatı. 
Əcnəbi 
reklamverənlərin 
xüsusiyyətləri 
aşağıdakılardır: 
qeyri-mərkəzləşdirilmiş strukturlar; hər bazarda öz yerləşdirmə qaydaları 
və reklam məqsədləri; reklam məlumatlarmm standartlaşdırılması, yaxud 
uyğunlaşdırılması lüzumu. 
66 

---

Reklamverənlərin reytinqi reklam büdcəsinin ölçülərindən və onun 
strukturundan asılı olaraq formalaşdınlır. 
Reklamverənin əsas funksiyaları aşağıdakılardan ibarətdir: 
1. malların,  o  cümlədən  reklama  ehtiyacı  olan  ixrac  mallarınm 
müəyyənləşdirilməsi; 
2. reklam agentliyi ilə birlikdə həmin mallarm reklam- laşdırılması 
dərəcəsinin və xüsusiyyətlərinin müəyyənləşdirilməsi; 
3. reklamın yaradılması və reklam tədbfflərinin həyata keçirilməsi 
büdcəsinin reklam agentliyi ilə birlikdə formalaşdırılması; 
4. reklam  materiallarının  yaradılmasına,  yayılma  vasitələrində 
reklamın yerləşdirilməsinə, reklam tədbirlərinin həyata keçirilməsinə və 
s. dair agentliklə müqavilənin imzalanması; 
5.  çıxış materiallarmm hazırlanmasında icraçılara yardım; 
6. məhsula  (mala),  yaxud  xidmətlərə  dair  texniki  və  fektik 
məlumatların qarşısının alınması; 
7. texniki 
məsləhətləşmələr,  reklam  hazırlayan  tərəfindən 
hazırlanmış  marketlərin,  reklam  materiallarmm  və  reklam  orijinal- 
larmm təsdiqlənməsi; 
8.  icraçmm hesablarmm ödənilməsi. 
Reklamın dörd başlıca idarəsi mövcuddur: reklamverənlər, reklam 
agentlikləri,  informasiyanı  yayan  vasitələr  (mediavasitələr)  və  tədqiqat 
təşkilatları. 
Reklam menecmenti qərarm təhlili, planlaşdırılması, qərara nəzarət 
və  onun  qəbulu  ilə  bağhdır,  həmin  prosesin  mərkəzində  dayanan 
reklamverən  reklama  təşkilati  rəhbərliyi  və  onun  mahyyə  dəstəyini, 
kütləvi  informasiya  vasitələrində  vaxtm  və  yerin  ahnması  məsələlərini 
təmin edir. 
Reklamverənin  əsas  məqsədi  reklam  tədbirlərinin  həyata 
keçirilməsi  proqrammı,  yaxud  planım  işləyib  hazırlamaqdan  ibarətdir. 
Reklamverən təşkilat malm, yaxud xidmətlərin bir neçə növünü təqdim 
etdikdə, onların hər birisindən ötrü aynca proqram işlənib hazırlana bilər. 
Son  reklam  məhsulu  adətən  bir  müddətliyə  haradasa  yerləşdirilə  bilər, 
onun təqdimatmm yekun cədvəli adətən reklam kampaniyası adlandınlır. 
67 

---

Beləliklə,  reklamda  menecment  üçün  əsas  başlanğıc  nöqtəsi 
reklamverənin  markası  (nişanı)  ilə  bağlı  olan  reklam  kampa-  niyasınm 
işlənib  hazırlanmas  mdan  və  idarə  edilməsindən  başlanır.  Reklam 
kampaniyasınm  işlənib  hazırlanması  və  idarə  edilməsi  prosesində 
reklamverən 
2.2.-Cİ 
cədvəldə  göstərildiyi  kimi  bir  çox  idarələrlə 
(müəssisələrlə) iş aparmalı olur.