Dərslikdən Biznes və reklam sahəsində Menecmentin məqsəd və vəzifələri

Kanala qoşulma - nüfuza şərik çıxmaq deməkdir. Qoşulma üsulları 
bir  neçə  növ  ola  bilər:  üslubca  uyğunlaşma,  imitasiya,  çərçivəyə  daxil 
olma, kontekstə daxil olma və s. 
Üslubca  uyğunlaşma  -  reklamdaşıyıcısmm  -  konkret  kütləvi 
informasiya  vasitəsinin  (qəzetin,  yaxud  jurnalın)  öz  nüfuzu  və  obrazı 
reklam  obrazınm  əlavə  gücləndirilməsi  imkanma  yönəldilmiş  olur. 
Reklam  məlumatı  vasitəsi  ilə  ətrafdakı  informasiya  mühitinin  əhatə 
olunması  buna  qarşı  hər  hansı  neqativ  inamsız  münasibətdən  qismən 
qaçmmağa imkan verir. 
Qeyd  etmək  lazımdır  ki,  Azərbaycanm  bir  çox jurnal  və  qəzetləri 
əksər  hallarda  öz  reklam  siyasətlərində  həmin  üsuldan  istifadə  edirlər, 
reklam  materiallarmı (məqalələrini) analitik icmallara, sensasiyasayağı, 
ya da yeniliyə bənzər xəbərlərə çevirirlər, maraqlı məqalə, yaxud hekayə 
kimi,  real,  yaxud  uydurma  şəxslərlə  müsahibə  kimi  mütəxəssislərin 
suallara cavabları  kimi  təqdim  edirlər.  İmitasiya (bənzətmə)  üslubunun 
mahiyyəti  bundan  ibarətdir  ki,  reklam  məlumatı  öz  formasına  görə 
müvafiq  nəşrin  hansısa  ənənəvi  -  kütləvi  rubrikasmı  xatırladır.  Belə 
rubrika və bölmələrin bir qismi on illərlə yaşayır; 
238 

---

onlar  şəhər  əhlinin  gündəlik  informasiya  “rasionuna”  daxil  olur. 
Zamanından  və  konkret  KİV-dən  asılı  olaraq  bu  kimi  məlumatlarm 
məzmunu  azacıq  dəyişikliyə  uğrayır,  lakin  onların  yenilik  və  yüngül 
xarakterli olması, adətən, potensial istehlakçıya əziyyət vermir və onun 
diqqətini asanlıqla özünə cəlb edir. 
Reklam  süjetlərinin  bu  kimi  “mimikriyası”  (uyğunlaşdırılınası) 
reklamm  maraqh mündərəcəsi sayəsində reklam obyektinin dəyərliyini 
daha da artırır. 
“İmitasiya”  (bənzətmə)  reklam  süjetlərinin  əsasım  bir  çox  və 
müxtəlif rubrikalar təşkil edə bilər: hadisə və sensasiyalar: maraqlı tapıntı 
və kəşflər, moda və əyləncə aləminin yenilikləri, siyasət, idman və şou 
xadimlərinin  həyatından  intriqalar,  lətifələr  və  dedi-  qodular;  həkim, 
psixoloq,  hüquqşünas,  ev  ustalarının  və  s.  məsləhətləri,  kulinariya 
reseptləri,  idman  məşğələləri  üzrə  tövsiyələr,  astroloji  proqnozlar; 
müsabiqələr, testlər, viktorinalar və s. 
Ən nəhayət, haşiyələmə (çərçiləvəmə) və kontekstə daxiletmə kimi 
üsullar.  “Hava  proqnozu”,  “Valyuta  məzənnələri”,  “Bostançı  (bağban, 
əkinçi) məsləhətləri” və b.k. kütləvi televiziya proqramlarınm bu və ya 
digər  reklamverən  tərəfindən  istifedə  edüməsi  artıq  adi  sxemə 
çevrilmişdir: reklam məlumatı sanki təyinath auditoriyadan ötrü lazımi 
informasiyam  “haşiyələyir”.  Çox  ola  bilər  ki,  oxucu,  yaxud  tamaşaçı 
üçün rubrikanın məzmunu maraq doğursun, lakin onun əvvəlini, ya da 
axırım nəzərdən qaçırmaqdan ehtiyatlanaraq, o, reklam məlumatını axıra 
kimi  dinləyə  bilər,  ya  da  onu  özünü  maraqlandıran  informasiya  ilə 
qırılmaz surətdə bağh olan bir bütöv kimi, tam kimi qəbul edər. 
Reklamm  qeyri-reklam  kontekstinə  daxil  edilməsi  bu  üsulun  növ 
çalarlarmdan  biridir.  Reklamm  tamaşaçılar  tərəfindən  çox  sevilən  və 
kütləviləşmiş televiziya proqramlarma daha fəal surətdə qoşulması heç 
də təsadüfi deyil. 
İstifadə üsullarmm ehtimal olunan nəticələri bununla əlaqədardır ki, 
əksər  hallarda  reklam  müraciəti  reklam  küni  deyil,  daha  çoxusu 
redaksiya  materialı  kimi  qavramlır.  Adicə  reklamdansa,  bu,  əksər 
hallarda  çox  fayda  verir  (həmin  qayda  həqiqətən  yayım  kanalı  kimi 
təyinatlı qruplarm nüfuzunu daha 
239 

---

çox qazanmış olur). Belə halda kanalın üstünlüklərinin istehlakçıya təsir 
mexanizminə çevrilməsi baş verir.