5. Yorugʼlikning difraktsiyasi va interferentsiyasi hodisalarini oʼrganish
(virtual laboratoriya ishi).
Difraksiya va interferensiya
Ishning maqsadi:
Kogerent elektromagnit to‘lqinlarning qo‘shilish
jarayonini
modellashtirish bilan tanishish.
Ikkita manba(tirqish)dan chiqayotgan yorug‘lik to‘lqinlarining o‘zaro
taʹsirlashishi qonuniyatlarini tajribada tekshirish.
Qisqacha nazariya:
Difraksiya
va
interferensiya
hodisalari bir‐biridan
fizikaviy jihatdan
katta
farq qilmaydi. Ikkala hodisa ham to‘lqinlar
superpozitsiyasi natijasida
yorug‘lik oqimi energiyasining fazoda qayta taqsimlanishi
tufayli yuzaga
keladi.
Kogerentlik
‐
bir nechta tebranma yoki to‘lqin jarayonlarning o‘zaro
muvofiqlashgan holda kechishidir.
Kogerent to‘lqinlar
deb chastotalari bir xil, fazalar farqi vaqt davomida
o‘zgarishsiz qoladigan garmonik to‘lqinlarga aytiladi.
Interferensiya
‐
cheCi sohadagi diskret kogerent to‘lqin
manbalaridan
chiqayotgan to‘lqinlar superpozitsiyasi natijasida intensivlik (yorug‘lik
oqimi)ning qayta taqsimlanishidir.
Difraksiya
‐
uzluksiz (ketma‐ket) joylashgan kogerent to‘lqin manbalari
yuzaga
keltirayotgan
to‘lqinlar
superpozitsiyasi
natijasida
intensivlik(yorug`lik
oqimi)ning
qayta
taqsimlanishidir.
Difraksiya
to`lqinlarining geometrik
soya sohasiga tarqalishi, ya`ni yorug`lik nuri
tushmaydigan sohaga tarqalishi orqali namoyon bo`ladi.
Gyuygens prinsipi:
to`lqin sirtining har bir
elementi ikkilamchi sferik
to`lqinlar manbasi bo`lishi mumkin, ushbu
sirtdan keyingi ixtiyoriy
