Digital technologies: problems and solutions of practical implementation in the spheres
-rasm. Rivojlangan mamlakatlarning davlat to‘lovlarini amalga oshirish uslubiyati
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1-rasm. Rivojlangan mamlakatlarning davlat to‘lovlarini amalga oshirish uslubiyati
Angliyada AQSh kabi soliq-byudjet sohasidagi asosiy javobgarlik to‘g‘ridan to‘g‘ri g‘aznachilikka yuklatilgan. Germaniyadan tashqari boshqa barcha mamlakatlarda byudjet Avstraliya •Moliya vazirligi to’lovlarni cheklar chiqarish yoki mablag’larni g’aznachilikning yagona hisobraqami (G’YaH) - Avstraliya uyushmasining davlat hisobraqamidan chiqarish orqali amalga oshiradi Fransiya •Moliya vazirligining davlat hisob xizmati hududiy kassa boshqarmalari ga to’lovlarni chek chiqarish yoki pul mablag’larini G’YaHdan ko’chirish orqali amalga oshiradi. Germaniya •Xuddi Frantsiya amaliyotiga o’xshaydi, lekin mablag’larni o’tkazish elektron shaklda amalga oshiriladi Angliya Tarmoq vazirliklari to’lovlarni cheklar yoki G’YaHdan ko’chirish orqali (Angliya bankidagi bosh g’azna hisobraqami orqali) amalga oshiradi. Yaponiya Tarmok vazirliklarining nazoratchilari to’lovlarni cheklar yoki Yaponiya bankida ochilgan G’YaHdan ko’chirish orqali amalga oshiradi. INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND TECHNICAL CONFERENCE “DIGITAL TECHNOLOGIES: PROBLEMS AND SOLUTIONS OF PRACTICAL IMPLEMENTATION IN THE SPHERES” APRIL 27-28, 2023 626 muassasalari o‘z hisobini yuritadi, ammo ularning tizimi to‘lik markaziy hisob tizimiga birlashtirilgan, bu tizim Moliya vazirligi tomonidan boshqariladi. Mamlakatda Moliya vazirligi barcha byudjet muassasalariga hisob yuritish borasida to‘liq xizmat ko‘rsatadi. Bu xizmat to‘lovlarni amalga oshirishning barcha bosqichlarini o‘z ichiga oladi. Yaponiya banki hukumat uchun paralel ravishda byudjet-soliq sohasidagi barcha hisob-kitoblarni yuritadi, shuningdek, Moliya vazirligi umumiy buxgalteriya hisobi va hisobotini boshqarish va tartibga solish bo‘yicha javobgar. Bu borada Yaponiya dunyoda yagona davlat hisoblanadi. AQSh va Avstraliyada davlat byudjeti daromadi ijrosida g‘aznachilik faol rol o‘ynaydi. U o‘zining soliq va bojxona boshqarmalari orqali bank tizimi bilan o‘zaro aloqada bo‘lib, barcha soliq va bojxona bojlarni yig‘ishga javob beradi. G‘aznachilik Avstraliyada soliq boshqarmasi soliqlar to‘lovlari bo‘yicha tushumlarni ta’minlaydi. Angliya va Frantsiyada g‘aznachilik soliqlar va bojxona to‘lovlarini yig‘ishda ishtirok etmaydi. U faqatgina jamlanma fondga va g‘aznachilikning yagona hisobraqamiga kelib tushgan jami tushumlarni kuzatadi. Byudjetning xarajat bo‘yicha ijrosida AQSh, Avstraliya va Angliya g‘aznachiligi passiv rol o‘ynaydi. Amerika qo‘shma shtatlarida bugungi kunda g‘aznachilik – bu hisob siyosati, pul belgilarini yaratish, iqtisodiy siyosat loyihalarini ishlab chiquvchi yagona muassasasidir. AQShda g‘aznachilik uchta asosiy funksiyani bajaradi: 1. Mamlakat Prezidentining ichki va tashqi moliya siyosatini ishlab chiqish, soliq siyosatini yuritish va davlat qarzlarini boshqarish bo‘yicha asosiy iqtisodiy maslaxatchisidir. 2. G‘aznachilik davlatga moliya xizmati ko‘rsatish bo‘yicha funksiyalarni bajaradi: davlat pul mablag‘larini hisobga olish; omonat obligatsiyalar va boshqa qimmatli qog‘ozlarni chiqarish; soliq to‘lovlari va bojxona bojlarini yig‘ish; milliy banklar faoliyatini nazorat qilish; tangalar zarb qilish, qog‘oz pullar va pochta markalari chiqarish. 3. Qonunni ijro etuvchi tashkilotchisi sifatida g‘aznachilik Prezident, Vitse prezident ularning oilasi, ushbu lavozimga nomzodlar xavfsizligini ta’minlaydi. U firibgarlar, kontrabandist, butlegerlar, davlat chek va qimmatbaxo qog‘ozlarini qalbakilashtirgan shaxslarni qidirish, jazolash, o‘q otar qurollar savdosini nazorat qilish va qonun nazorati bo‘yicha kadrlar tayyorlovchi 60 dan ortiq federal tashkilotlarni nazorat qiladi. Yuqoridagilarga qo‘shimcha ravishda g‘aznachilik AQSh hukumatining tashqi aloqalar bo‘yicha vakilidir. AQSh tomonidan XVF, XTTB, Amerika tarakiyot bankining boshqaruvchisidir. Shuningdek AQSh G‘aznachiligi ko‘p sonli qo‘mita va uyushma, sug‘urta fondining a’zosidir. Rossiya Federatsiyasida Federal byudjetning daromadlari va xarajatlari ijrosida byudjet ijrosi jarayonidagi g‘aznachilik texnologiyasi tahlil qilindi va davlat moliyasini boshqarish tizimining mintaqa darajasida g‘aznachilik organlari faoliyatida qator omillar aniqlandi. Federal g‘aznachilik organlari faoliyatiga ta’sir ko‘rsatadigan qator omillar tizimlashtirildi. Rossiya Federatsiyasida G‘aznachilikni turli bo‘linmalari faoliyatini avtomatlashtirish uchun daromadlar hisobini yuritishda, soliq to‘lovchilardan tushgan tushumlarni turli darajadagi byudjetlar o‘rtasida taqsimlashda davlat byudjeti ijrosining “Kazna” PPP (paket prikladnix programm) daromad moduli yaratilgan va amaliyotga kiritildi (2-rasm). Rossiya Federatsiyasi g‘aznachiligining asosiy vazifalari va funksiyalari quyidagilardan iborat: |