Dilorom qosimova menejment nazariyasi

4. M e n e j m e n t s h a k l v a u s u l l a r i n i t a k o m i l l a s h t i r i b b or i s h
t a m o y i l i .
B o zo r iq tiso d iy o ti s h a ro itid a m e n e jm e n tn in g u ch shakli 
m avjud: x u su siy , ja m o a , d avlat b o sh q aru v i. M e n e jm e n tn in g x u su siy
shak lid a m u lk d o r y ak k a o ‘zi q aro r qabul qiladi va b u tu n ish u c h u n
ja v o b g a r b o ia d i. M e n e jm e n t x u su siy sh a k lin in g ijobiy tom oni m ulk 
eg asi ish lar borishini o ‘zi t o ‘liq n a z o ra t qilish im k o n iy atig a egaligi, 
k a m ch ilig i esa, s a rm o y a n in g u n c h a k a tta b o 'lm a slig i va bir kishi 
m e n e jm e n tn in g tu rli vazifalarini b a ja rish g a m ajb u rlig id ir. M u lk d o r 
m e n e jm e n tn in g b a rc h a v azifalarin i a m a lg a o shiradi: re ja la s h tiris h , 
tash k il etish , ra g 'b a tia n tiris h , y o 'q o tish , z a ra r va b o sh q alarg a shax- 
san ja v o b g a r b o ia d i. Kuchli raq o b at sh aro itid a m u lk d o r sinm asligi 
u c h u n doim o o 'z b ilim larin i k o 'p a y tirib , m e n e jm e n t u su lla rin i t a ­
kom illashtirib, y a ’ni ish c h ila rg a t a ’sir etish y o lla rin i bozorda m avjud 
h o la tg a m o s rav ish d a o 'z g a rtirib borishi kerak.
M e n e jm e n tn in g ja m o a sh a k lid a ikki yoki u n d a n k o ‘p jism o n iy
va y u rid ik sh a x s la r m e n e jm e n t q aro rlarin i b irg a lik d a q ab u l qiladi- 
iar va k o rx o n a yoki a k siy a d o rla r ja m iy a ti faoliyati u c h u n ja v o b g a r 
b o 'lad ilar. S h e rik c h ilik n is b a ta n m alak ali b o s h q a ru v q a ro rla rin i qabul 
q ilish g a , m e n e jm e n tn in g x u s u s iy sh a k li e sa k a m c h ilik la rin i bar-
65

---

ta ra f e tis h g a im kon y a ra ta d i. M e n e jm e n t ja m o a sh a k lin in g afzalligi 
s h e rik la rn in g a k s iy a s o tis h y o ‘li b ilan q o ‘s h im c h a s a rm o y a ja lb
qilish im k o n iy a tig a e g a b o 'lish id ad ir. M e n e jm e n tn in g jam o a shakli 
d ire k to rla r k e n g a sh i to m o n id a n am a lg a oshirilib, u aso siy m e n e j­
m e n t siy o satin i va m e n e jm e n tn in g m aju d v a z ty a tg a m o s iqtisodiy, 
tash k iliy -b o sh q aru v c h ilik , ijtim oiy-psixologik, h u q u q iy u su llarin i tan- 
lay d ila r. M e n e jm e n t ja m o a s h a k lin in g a s o s iy k a m c h ilig i b a rc h a
sh e rik la r - ak siy a egalari b o sh q a ru v d a v a k o rx o n a faoliyatini na- 
z o ra t qilishda q a tn a s h a olm aydi. U n in g y a n a bir k am chiligi - kor- 
p o ra tsiy a , ak siy ad o rlik ja m iy a ti yoki k o rx o n a ak siy a d o rla rid a n «ikki 
yoqlam a» soliq olinishidir, c h u n k i k o rx o n a foydadan, a k siy a d o rla r 
esa q o 'sh im c h a ra v ish d a d iv id e n td a n soliq to 'lay d ilar.
D a v la t b o s h q a ru v sh ak li d a v la t yoki m a h a lliy m u lk b o 'lg a n
k o rx o n alard a a m a lg a oshiriladi. D a v la t bu k o rx o n alar faoliyati u c h u n
to 'liq jav o b beradi.