Dintaniw uzb


-mavzu Zardushtiylik dini



Yüklə 255,84 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/36
tarix24.03.2022
ölçüsü255,84 Kb.
#54120
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   36
Dinshunoslik

4-mavzu Zardushtiylik dini. 

Reja 

1.

 



Zardushtiylikning paydo bulishi. 

2.

 



Avesto zardushtiylikning asosiy manbasi. 

3.

 



Zardusht ta`limoti. 

 

                1. Zardushtiylikning paydo bulishi. 

Zardushtiylik paydo bulgan davri birinchi sinfiy jamiyat, ya`ni kuldorlik davri endi paydo 

bulaetgan  davr  edi.  U  urug  –kabilachilik  tuzimi  emirilib  axoli  kullar  va  kuldorlarga,  zolim  va 

mazlumlarga  bulinaetgan  davr  bulgan.  Bu  din  eng  avval  Urta  Osie,  sung  Eron,  Ozorbayjonda 

karor topgan edi. 

Zardushtiylik -  eng kadimgi dinlardan bulib, bu din er.avval VII – VI asrlarda dastavval 

Urta Osieda –Xorazm voxasida paydo bulgan. Uning paygambari  Zardusht tarixiy shaxs edi. U 

mazdakiylik dinini islox kilib, uning asosida yangi yakka xudolik dinini ijod etgan. 

 

I.A.Karimov  «Uz  kelajagimizni  uz  kulimiz  bilan  kurmokdamiz»  degan  asarida  biz  uzbek 



xalki mansub bulgan xalkning tarixi goyat uzun, bekies, betakror ekanini ta`kidlab bunday degan 

edilar:  «Biz  jaxon  maydonida  kuni  kecha  paydo  bulgan  xalk  emassiz,  bizning  millatimiz 

xalkimix  kuxna  Xorazm  zaminida  «Avesto»  paydo  bulgan  zamonlardan  beri  uz  xaeti,  uz 

madaniyati, uz tarixi bilan yashab keladi». 

Butun  Urta  Osie  moddiy  va  ma`naviy  madaniyatining  beshigi  Xorazm  voxasi  va  u  erda 

yashagan turkiy elatlar bulgan, shulardan uzbek elati tashkil topgan. 

I.A.Karimov juda urinli kayd kilganidek, «Xorazm davlati tarixini biz 2700 yillik tarix deb 

bilamiz».  Bu  urinda  birinchi  davlat  tashkil  topgandan  keyingi  «ezma  tarix»  nazarda  tutilgan. 

Yunon,  Xitoy  tarixchi  sayexlari  uz  xotiralarida  ezib  koldirgan  keyin  Zardushtiylik  ezuvlarida 

berilgan tarix nazarda tutilgan. 

Xorazmda  utrok  xaet  undan  xam  birmuncha  oldin  yuzaga  kelgan,  davlat  uning  maxsuli 

tarzida  tashkil  topgan.  Bu  xakda  bundan  taxminan  3  ming  yil  avval  yaratilgan  «Avesto»ning 

kulezmasi binobarin ezma tarixning ilk debochasi ishonchli dalolat bergan. «Bu nodir kitob, deb 

ezgan  edilar,  I.A.Karimov,  bundan  XXX  asrlar  mukaddam  ikkidare  oraligida  mana  shu 

mukaddas  zamin  umrguzorlik  kilgan  ajdodlarimizni  biz  avlodlarga  koldirgan  ma`naviy,  tarixiy 

merosidir».  Yurtboshimiz  «Avesto»  Xorazmdek  kadimiy  ulkada  buyuk  davlat,  boy  ma`naviyat 

kimmatli madaniyat bulganligini xech kim inkor eta olmasligini xam ta`kidlangan. 

Xulosa  shuki,  Zardushtiylik  eradan  avvalgi  7-6  asrlarga  xos  bulgan  din  sifatida  undan 

oldingi  urug  kabilachilik  dinlari  negizida  paydo  bulgan  yakka  xudolik  dini  bulgan.  U  to  7-9 

asrlargacha  turli  shaklda  davom  etib,  sung  urnini  islom  egalladi.  U  dastavval  Xorazm  voxasida 

shakllanib, yakin va urta Sharkkacha tarkalib, ayrim koldiklari xaligacha saklanib kelmokda. 




Yüklə 255,84 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin