Dİyabet ve vitamin d dr Dilek Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Yüklə 85,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
DİYABET VE VİTAMİN D Dr Dilek Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı nobel kimya ödülü Adolf Windaus McCollum - Davis
Vitamin D izolasyonu anti-rachitic factor 1928 1970 Vitamin D :Sterol Böbrekte kalsitirol oluşumu Vitamin D immün modületör etkisi
Vitamin D sekosterol bir hormondur Vitamin D nin Öyküsü 2000 1822 raşitizim Nedenler Sonuçlar Güneş kremi Kış mevsimi yükseklik İlaçlar Steroid
Rifampin
Renal Yetmezlik Nefrotik Sendrom Obezite Malabsorpsiyon Chron, çöliak Whipple Ksitik fibroz
Multipl skleroz Romatoid artrit
Kas ağrıları Osteoartrit Osteoporoz Osteomalazi Kanser Meme,Kolon Prostat,pankreas
Vitamin D Reseptörlerinin dokulardaki dağılımı
Sistem
Doku
Immun
timus kemikiliği,makrofaj,B hücresi,T hücresi Gastrointestinal Esofagus,mide,ince bağırsak,kolon,rektum Kardiyovasküler
Endotel ,düz kas,miyosit Solunum
alveolar hücre Hepatik
karaciğer parankim hücresi Renal
Proksimal ,distal tubul,toplayıcı kanal Endokrin
Paratiroid,tiroid,beta hücresi Ekzokrin
Parotid bez,sebase bezler MSS
beyin nöronları,astrosit,mikroglia Epidermis
Cilt ,meme,kıl kökü Kas-iskelet Osteoblast, osteosit, kontrosit, çizgili kas Bağ dokusu Fibroblast, stroma Ürogenital
Testis, ovar, plasenta, uterus, endometrium, yolk sak Vitamin D Düzeyi - Tip 1 Diyabet İnsidansı Ultaviole etkisi D iya bet İn
si dansı
(1 / 1
00.00 0 ) Diabetologia. 2008 Aug;51(8):1391-8. Finlandiyada değişen vitamin D replasman dozları ve tip 1 diyabet prevalansı < 15
y insi
d ans
(1/ 10 0.000 ) yıl Ann Med. 2010 Nov 3
† Dose has been presented for infants receiving vitamin D regularly Hyppönen et al. Lancet 2001;358:1500-1503
Tip 1 diyabet insidansı : vitamin D dozu * Adjusted for neonatal, social and anthropometric factors.
• Adacık hücre antikoru pozitif olan çocuklarda D vitamini eksikliği daha sıktır • Ancak tip 1 DM gelişimi ile ilişki bulunmamıştır Vitamin D - Tip 1 diyabet : immün cevap düzenlemesi Beta hücresi : • insülin sentez ve sekresyonu • sitokinlere karşı koruma
• antijen prezentasyon dawnregülasyonu
: • gelişimini engellenmesi • Th2 ve makrojaj gelişimi lehinde balans
DC: dentritik hücre, Th2:T helper 2, Mo: Makrofaj Vitamin D ve Tip 2 Diyabet Kış mevsiminde glukoz düzeyleri kötüleşmektedir Diabet ve Vitamin D 25 OH Vitamin D düzeyi –diyabet varlığı Liu et al. Women’s health study 2005 Pittas et al Nurses health study 2006 Knekt et al. Mini finland helath survey 2008 Kirii et al. Japan public health center based prospective study 2009 Liu et al. Framingam offspring study 2010 Pittas et al nurses health study 2010 Anderson et al. İntermountain healthcare system 2010 Diabetes Care. 2010 Sep;33(9):2021-3. Nurses' Health Study 608 kadın , yeni tanı diyabet 559 kontrol Kadınlarda plazma 25-OH D düzeyi diyabet riski ile ilişkilidir . 0 0,2 0,4 0,6
0,8 1 1,2 1,4 1,6
1,8 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
d d s r a ti o ( 9 5 % C I) o f ty p e 2 d ia b e te s Plasma 25(OH)D levels (ng/mL) Risk 48% 33 ng/ml Kadınlarda 25(OH)D düzeyleri ve tip 2 diyabet gelişimi Vitamin D ve kalsiyum alımına göre tip 2 diyabet gelişme riski Pittas et al Diabetes Care 2006 29:3:650 Risk by 33% Nurses Health study sonuçlarıın yaş,VKI,HT ve dipğer risk faktörleri düzeltildikten sornraki verileri. .
0 0,2
0,4 0,6
0,8 1 1,2 0,81 0,83
0,67 0,89
0,92 0,86
1 1,08
0,75 Kalsiyum alımı mg/gün R e la ti v e R is k Vitamin D alımı, IU/gün Risk 33% 25(OH)D düzeyi ve tip 2 diyabet insidansı Meta-Analiz: gözlemsel açık çalışmalar Risk 40% Knekt et al, 2008; Liu et al 2010; Pittas et al 2010 (in press)
Bazal Serum 25(OH)D düzeyi glisemik durum ve insülin direnci için prediktiftir. The Medical Research Council Ely Prospective Study 1990–2000
10 yıl takip • Bazal 25OHD düzeyleri Glisemi ve insülin direnci gelişimi ile ters orantılıdır. 25OHD erkeklerde (64.5 nmol/l) kadınlardan (57.2 nmol/l ) daha yüksek Yaz sonu daha yüksek Diabetes Care 2008 vol. 57 no. 10 2619-2625 Vitamin D ve Tip 2 Diyabet kesitsel kontrollü çalışmalar
orantılıdır, Odds Ratio 0.25 NHANES (6,228 yetişkin)
ilişkilidir, Odds Ratio 0.38 NHANES (8,421 yetişkin) Heath et al, 1979 Scragg et al, 2004Ford et al, 2005 Kesitsel - Gözlemsel çalışmalar :
25(OH)D düzeyi ve Tip 2 diyabet gelişme riski Vitamin D eksikliği eğilimli kişilerde tip 2 diyabet gelişimini kolaylaştırmaktadır Vitamin D replasmanı tip 2 diyabet gelişme riskini azaltır mı? Vitamin D ve glisemik sonuçlar : randomize çalışmalar Nilasand Christiansen, 1984 Hsia et al., 2007 Pittas et al., 2007 Sugden et al., 2008 de Boer et al., 2008 Avenell et al., 2009 Nagpal et al., 2009 Zittermann et al., 2009 Witham et al.,2010 von Hurst et al., 2010 Jorde et al., 2010 de Boer et al., 2008 Avenell et al 2009 6 hafta- 9 yıl Heterojen grup Vitamin D dozu 400 -8571 IU/gün D vitamini alımı ve Diyabet gelişimi arasında Bağlantı bulunmamış Tip 2 diyabet Vitamin D takviyesi – Tip 2 diyabet gelişimi D vitamini replasmanının yeni diyabet gelişimine etkisi
Paricalcitriol ile Selectif vitamin D reseptor aktivasyonu tip 2 diyabetik hastalarda albüminüriyi azaltmaktadır. (VITAL study) randomize kontrollü çalışma 281 tip2 diyabetik hasta placebo(n=88) 1 μg paricalcitol (n=93) 2 μg paricalcitol (n=95) 24 hafta takip Albüminüri 92-100 mg/gun D vit 40 ng/ml Albuminuri azalması 2 mg parikalsitriol gurubunda anlamlı
Tip 2 diyabetiklerde Parikalsitriol tedavisi Lancet 2010; 376: 1543–51 1 2 1 2 1,25(OH) 2 vitamin D etki yeri Kalsiyum etki yeri Harrison’s On -line Vitamin D ve kalsiyumun insülin duyarlılığı mekanizmalarındaki yeri Vitamin D ve kalsiyumun tip 2 diyabet patogenezi: olası etki mekanizmaları
Hipovitaminosis D insulin direnci ve b
126 sağlıklı, OGTT normal, Hiperinsülinemik klamp
(İnsülin duyarlılığı , b
hücre fonksiyonu)
. Am J Clin Nutr 2004;79:820 –5. 25(OH)D düzeyini 10 dan 30 ng/mL yükseltmek insülin duyarlılığını %60 arttırabilir. D vit eksikliği olanlarda insülin direnci metabolik sendrom riski yüksektir Non diyabetiklerde kalsiyum ve vitamin D tedavisinin kan şekeri düzeylerine etkisi • Randomize, çift kör, kontrollü • 314 nondiyabetik
• Günlük 500 mg kalsium citrate + 700 IU vitamin D3 veya plasebo • 3 yıl
Yüksek riskli 489 denek 50 ± 10 yaş 3 yıl takip Bazal ve 3. yıl sonu : OGTT ve 25OHD Düzeyi (Matsuda index (ISOGTT) , homeostasis model assessment of IR (HOMA-IR) Yüksek bazal 25(OH)D düzeyi daha iyi beta hücre fonksiyonu ve daha düşük glukoz düzeyleri için belirleyicidir Diabetes 60:2947–2953, 2011 Vitamin D eksikliği- diyabet komplikasyonları
ilişkilidir. D vit düzeyinin replasman ile yükseltilemesi (18- 30 ng/ml) ağrının azalması ile ilişkili bulunmuştur. Arch Intern Med 2008;168(7):771–2. Tip 2 Diyabet- Kemik metabolizması ve D vit eksikliği Azalmış renal funksiyon -
PTH + + Düşük serum kalsiyumu Azalmış Ca emilimi +
düşük vitamin D alımı Mineral eksikliği Yüksek kemik döngüsü Kemik resorpsiyon artışı
Düşük serum 1,25 (OH) 2 D
Kas güçsüzlüğü Yüksek PTH: Artmış inflamasyon Artmış aterogenez? Tip 2 diyabetiklerde Vitamin D eksikliği tüm nedenlere bağlı ve kardiyovasküler mortalite artışı ile ilişkilidir 25(OH)D3 >13.9 nmol/l. <13.9 nmol/l 25(OH)D3 >13.9 nmol/l. <13.9 nmol/l 299 tip 2 diyabetik vaka, 15 yıl takip Tüm nedenlere bağlı mortalite
Diabetes Care, Volume 33, Number 10, October 2010 Vitamin D replasmanı – bütün nedenlere bağlı mortaliteyi düşürür Arch Intern Med , Sep 10 2007, 167(16) p1730-7 D vitamini suplementasyonu diyabet gelişimine etkisi ? Optimal D vitamini dozu ? D vit diyabetik komplikasyonlar üzerine etkisi ? D vit eksikliği- Kemik metabolizması? Cevaplanmamış sorular ? Serum 25 OH D (ng/ml) Vitamin D Durumu < 10 Şiddetli yetmezlik 10-20 yetmezlik 21-29 eksiklik >30 yeterli
>150 toksik
D Vitamini Eksikliği olan Tip 2 Diyabetik Hastalara Vitamin D Replasmanı Yapılmalıdır D vitamini replasman tedavisi Serum 25 OHD < 20 ng/ml ise yükleme dozu : 50 000 IU /hafta – 8 hafta İdame dozu : 1500-2000 IU/gün Serum 25 OHD: 20-30 ng/ml ise Yükleme yapılmadan idame doz ile başlanabilir D vitamini eksiklik riski olanlarda idame devamlı olmaldır kolekalsiferol Hedef 25(OHD düzeyi: 30-50 ng/ml Teşekkür ederim Yüklə 85,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|