"e-Dalğa" Şəbəkə Kulturoloji-Ədəbi Dərgi

"Qanlı Otto" 
 
 
 
 
Dayan, dayan… Bu kişinin adı necəydi?  Yaddaşımı büsbütün ələk- vələk elədim ki, 
bəlkə o, hafizəmin hansısa küncündə düşüb qalıb. Sonra fikirləşdim ki, axı niyə belə 
səfeh şeyə vaxt sərf edirəm? Elə bil hansısa sərxoşu yerindən qaldırmaq istəyirdim, o isə 
heç cür qalxmaq bilmirdi… Yox, Sadom ilə Qomorro deyil. Heç Romanın yıxılmağı da 
deyil. Ooo, dayan bir, tapdım! Biz burada İsa ilə vaxt barəsində mübahisə edirdik, bu 
xüsusda sitatlar gətirirdik: “ Göyün üzü ilə uçaraq İblisin cərgəsinə qoşulur, yenə bir 
qədər uçur və bilmərrə çəkilib gedir.”  Ho-ho-ha-ha…  Əxbar, 20: 70, yaxud buna oxşar 
bir şey. Deyəsən, bir şey xatırlayıram. Amma nə isə, davam edək. (1. Apokalipsis. 
Parafraz. 20: 7: Min ilin sonunda İblis qaranlıqdakı məhbəsindən qurtulacaq və xalqları 
haqq yolundan döndərəcək…”) 
 
Miladın 999 il, 11 ay və 30-cu günüdür dayanıb, Ermaniya ilə Farşlandiyanın uzun sürən 
cütlüyü yenə də hansısa mənfi- müsbət göstəricilərdə toqquşub. Toplar hardasa qiymə 
hazırlayır. Onun adı Otto idi. Şahzadə Otto qoca şah Böyük Ottonun yeganə oğlu idi, dini 
ayinlərə hörmətlə yanaşan adam idi, altı rahib, yeddi keşiş ona ağıl öyrətməklə  məşğul 
idilər. Özü də onlardan nəsə öyrənirdi. İdeal resept mənəvi qidadır. Hələ uşaq vaxtından  
Otto artıq İncili əzbər bilirdi və yeddi keşiş ona qiyamət günü barəsində danışanda 
ləzzətdən bihuş olurdu. Səsi qalınlaşan zaman isə artıq bütün Bibliyanın kəlamları 
dişlərinin arasından ətrafa səpələnirdi. Rahiblər ürəklərini belə ondan əsirgəmirdilər. 
Üzündə ilk tüklər peyda olanda isə o, artıq vəhyqabağı titrətmələrdə olduğu kimi bədəni 
uçunurdu və axirət mələklərini seyr edirdi. Xəyal! Heyvanlar, cəng arabası, asiman… 
keşişlər düşünürdülər ki, onların yetirməsinin artıq dövlət işlərinin sükanı arxasında 
əyləşib dövlət gəmisini idarə edərək gələcək yüzilliklərə doğru hərəkət etmək vaxtı çatıb. 
Budur, onlar Böyük Ottoya məktub yollayırlar ki, gənc Otto açıq- aşkar varisliyi qəbul 
etməyə və sükan arxasına keçməyə, yəni Müqəddəs Övliya taxtına çıxmağa hazırdır. 
Ancaq qoca Otto bu işlərə bir az başqa cür baxırdı. O, öz qvardiyasını yollamışdı ki, onun 
əleyhinə olan riyakarları zəncirləyib tutub gətirsinlər. İşə bax, dövlət gəmisini idarə 

---

 
148
etmək istəyir! Atan sənə başa salar necə idarə etmək lazımdır. Məhkəmə gedənə qədər  
Böyük Otto özü bir qədər sükan arxasında oturmağı qərara aldı.  Keşiş ona bayrağı hara 
sancmağı  öyrədirdi! Şah qəti hökm verməyə tələsmirdi, hələ öyüd- nəsihət verirdi ki, 
görsün onu başa düşürlərmi? Və o, təzimlər döyən zaman, deyilənə görə, yeddi qisasçı 
mələk onun imperator bədənini didib- dağıtdılar. Bu yeddi tikəni isə imperatorluğun hər 
tərəfinə səpələdilər. Bu tikələrin heç biri bir daha öz bədənlərini görmədilər. 
 
Beləcə, Böyük Ottonun oğlu Qanlı Otto adını qazanaraq taxt-taca sahib oldu – kafirlər,  
zinakarlar, cadugərlər və bu qəbil işlərlə məşğul olanlar onun qamçısı altından sağ 
çıxmırdılar. Qamçılama onun sarayında keçirilirdi və bir müddət sonra vilayətdə 
ümumiyyətlə cinayətkar, kafir və cadugər qalmadı. Tezliklə belə bir qənaətə gəldi ki, 
dünyəvi fikirlər onun axırına çıxacaq və birdən… elan etdilər ki, dünyanın sonu yetişir. 
Qiyamət günü Yeni ilə təyin olunur. 
 
O, öz əyanlarını imperator pivəxanasına çağırıb elan edir: “Qiyamət günü yaxınlaşır. Biz 
gərək yüksək bir dağ zirvəsinə çıxıb Qiyamət gününün gəlişini adımıza layiq şəkildə 
qeyd edək. Qoy elə bilinsin ki, bu Qiyamət günü bizim tələbimizlə gəlir.”  “Doğrudan da- 
məiyyəti razılaşdı.- Qorxunc məhkəmə.” 
 
Və yeni min ilin ərəfəsində o, bütün generallarını, sağlam qocaları, qadınları, yeddi 
rahibi, altı rahibəni, öz arvadını, donuz balasını, Mastiv cinsli itini və şərabla dolu 
çəlləkləri at arabalarına yükləyib yaxınlıqdakı təpəyə yollandı. Qaranlığın başlanğıcıdır. 
Keşişlər ibadət etməlidir və onlar da təpəyə qalxırlar. 
 
Donuzlardan birini kəsib sümükdən ayırırlar, sonra tikələrini doğrayıb şişə keçirirlər. 
Sümüklər ancaq günahkarları qamçılamağa yarıyar. İndi əylənmək olar. Atılıb- düşərək 
oynamağa başladılar. Qaranlıqda mələkləri seçmək olmurdu. Sonra səhər özünü yetirdi 
və qəribə də olsa, Qiyamətdən əsər- əlamət yox idi. Otto azca incidi. Arvadını tikanlı 
sözlərlə acıladı. Keşişlər yenə ibadət edirdilər. Hə, dünyanın sonu yetişmədiyindən onlar  
əvvəlki ayinləri əldən buraxdıqları üçün heyfsilənirdilər. O zaman Otto keşişlərdən birini 
bişirməyi qərara aldı. O biri keşişlər üçün bu, problem yaratdı. Allah tamahkar və 
acgözləri sevmir. Onlar gecəni yatmayıb təzədən tonqal qaladılar və öz günahlarıyla baş- 
başa qaldılar. Sənin canında kabus dolaşır və çığırırsan. Zar-zar ağlayırsan və başına kül 
tökürsən, çığırmaqdan boğazın qovuşur. Gözünün yaşından ocaq sönür. Ancaq səhər… 
səhər… torpaq əvvəlki vəziyyətinə qayıdır. Və günəş şəfəq saçır. Otto yenə əsəbiləşir, 
yenə axirət görünmür. 
 
Bax, belə. Birinci minilliyin yanvarı tövşüyə- tövşüyə özünü yetirir. Üç keşiş tonqalda 
bişib bərkiyir və tonqala bir cüt rahibə də atılır. Minillik dağın zirvəsində – kral Qanlı 
Otto xanımı kraliça Otto ilə dayanıb. Qaranlıq yaxınlaşır. Göy guruldayır. Külək qalxır. 
Kraliça dillənir: “Ah, mənim əzizim, məsələ tək məndə olsaydı, dodağımdan qopan heç 
bir söz sənin xətrinə sənin xətrinə dəyməzdi. Lakin uşağımız necə olsun?” Otto özü də 
vəziyyətdən bir o qədər  razı deyildi. Çaxır içilib qurtardı. Məiyyət qaçıb aradan çıxdı. 
Rahiblər ya bişməkdəydi, ya da şalvarlarını doldurmuşdular. Təpədə üzərində krallıq 
etməyə adam qalmamışdı. Yabıdan, arabaya qoşulmuş atlardan başqa artıq hamının qarnı 
açılmışdı. O, qadını arabaya mindirib özü atın belinə sıçradı. Yırğalana-yırğalana geriyə 
döndülər. Araba cırıldayırdı və çala- çuxura düşdükcə bu sözlər elə hey qadının 
qulağında səslənirdi: “Bəs uşaq necə olsun?..” 

---

 
149
 
Yanvarın dördüncü günü hələ günəş doğmamışdı. Otto hər şeyi ölçüb- biçməyə başladı, 
insan ətinin qaynayıb bişməsi onun düşüncəsini məşğul edirdi və o, bu məşğuliyyətdən 
zövq alırdı. Araba çay daşlarının üstü ilə irəlilədikcə adamı atıb- tuturdu. Yamacda araba 
aşdı və xanım enişə yuvarlandı. Bu, yabıya ləzzət verdi. Arabanın yükü ətrafa səpələndi 
və çala- çuxur arabada salamat yer qoymadı. Otto arvadına çatınca kraliça artıq canını 
tapşırmışdı. Otto mərhəmət göstərdi: “Özünü əziyyətdən qurtardı.” 
 
Və birdən qadının gilə bulaşmış paltarını gördükdə özündən çıxdı. “Körpə. Vaxtından 
əvvəl doğulmuş oğlan uşağı! Şahzadə!”  Öz eqoist mövcudluğu boyunca Otto ilk dəfə  
hiss elədi ki, ürəyinin ən zərif telləri titrədi. Uşaq qımıldananda ürəyi əsdi. O, buna heç 
şübhə etmədi. Krallığın əsl varisi doğulmuşdu. Səsi sərçə cikkiltisini andırırdı.  Bu, qeyri-
adi bir doğuş idi. “Ey ucalardan uca, sən Qadirsən!”- Otto üzünü göylərə tutdu.- “Bütün 
uşaqlarımı əlimdən alıbsan. Axı bu nə sirrdir? Nə vaxt bu əzablar sona yetəcək?” Göy 
üzü ona dişini ağartmaqla cavab verirdi. “Bizim dalğaya qoşulun və üçüncü akt sona 
yetən kimi bütün qoxumuş sirrlər açılacaq.” Budur, Tefton ucqarında bizim gənc şahımız 
Otto bir əlində körpə, bir əlində isə ölmüş xanımını tutaraq dayanmışdı. Körpə artıq 
əməlli- başlı çığırırdı və yemək istəyirdi. Anasının isə bədəni artıq soyumuşdu. 
 
Arabanın təkəri hələ də fırlanırdı. Yabılarsa qaçıb getmişdi… Demək olmazdı ki, 
dünyanın sonuna verilən biletlər geri qaytarılıb. Siz bütün dünyanın hökmdarını heç bu 
vəziyyətdə görmüsünüzmü?  Onun dişləri xırçıldayır, saçlarını yolur, səsini isə ancaq özü 
eşidir. Köməksizdir. Dağın arxasından sanki kimsə ona öyüd verir. Başqa heç nə. Burada, 
otluqlar içində vaxtsız- vədəsiz dünyaya təşrif gətirmiş bu körpəni varis adlandırmaq 
olarmı?  Birdən dərin quyunun dibində ümid işartısı sezilir. Oradakı yol göstərən ulduz  
haranısa nişan verir, cəzbedici, eyni zamanda dəhşətlidir. Soyuq öz təsirini göstərir. 
Cansız qadının əvəzi ödənilmişdi və bu cansız bədənin döşündən süd axırdı! Budur, 
bizim qəhrəmanımız səsssiz- səssiz ağlayır. İnanmaq olmurdu. Ona desəydilər, qayanı da 
sıxıb qan çıxarardı, di gəl, cəsədin döşündən südü necə sağsın? Ancaq bir qədər sonra 
ananın döşündən axan süd otların arasıyla qoşa cığır açaraq yeriməyə başladı. Keçi də, 
dişi eşşək də, inək də süd qoxusu hiss edib bir yerə yığıldılar. Otto fikirləşdi ki, bunların 
dördünü də birdən necə yemləsin? Kəndin yaxınlığındakı açıqlıqda toyuq hini və kartof 
anbarı gözə dəyirdi. Ot tayası gecələmək üçün əlverişli idi. Gecənin qaranlığında ot 
tayası uzaqdan ağarırdı. Buradan heç kim şübhələnməzdi. Ata oğlu ilə birlikdə yaşaya 
bilərdi. Körpənin dərisi atası yıxılarkən sıyrıldı. Sanki onlar cəzasız şəkildə öz əməllərini 
davam etdirirdilər. Otto bilmirdi ki, kənd sakinləri bu yöndəmsiz oğurluğun  şahidi 
olurlar. Kəndin ucqarlarındakı daxma və komalarda artıq onun söhbəti gedirdi.  “Budur, 
şahzadənin ailəsi- dəli Otto çağanı donuz balası kimi qoltuğuna vurub qaçan adicə 
oğrudur və əlindəki  qənimət onun varisidir.” 
 
Ottonun burcə dəfə də xəyalına gəlmədi ki, o, nə vaxtsa hakimi- mütləq olub. Lakin bir 
gün ətrafı gəzərkən təsadüfən təpənin üstündən baxanda uzaqda dəbdəbəli bir  saray 
gördü. “Malikanə”- Otto uşağa dedi. 
 
Dörd ay vaxt lazım oldu ki, Otto oğlu ilə birgə donuzluqla sarayın arasındakı doqquz mil 
yolu qət etsin. Min illik dağın təpəsindən sarayın qapısınacan dünyanın ən uzun yolu idi. 
Orta hesabla aya iki mil düşür. Məsafəni gözəyarı ölçdü. Otto bərk təəccübləndi ki, niyə 
qapının ağzında heç kim durmayıb. Lakin içəri girən kimi hər şeyi başa düşdü. Bəli, o, 

---

 
150
donuz damında gecələyirdi! Baxışları bir yerdə qərar tutmurdu. Vaxtilə hər yerdə hökmü 
keçirdi. 
 
İndi artıq şəhərin əvvəlki görkəmindən əsər- əlamət qalmamışdı. Adamlar döngələrdə 
siçovul kimi qaynaşırdı, piştaxtalarda mallar qalıb çürüyürdü. Qoca dilənçilər və yiyəsiz 
uşaqlar zibillikdə eşələnirdilər. 
 
Bu aylar ərzində onun doğma vətəni nə qədər dəyişmişdi?! Şəhər tanınmaz hala 
düşmüşdü. O, özü də dəyişmişdi. Taxt- tacı yerləşən zala daxil oldu- hər gün bu zalda 
günahkarlar cəzalandırılırdı. Qamçılama mötəbər kompaniya idi. “Axirətə hazırlıq 
fantasmaqoriyası hələ də davam edir!”  İeronim Bosxun mənzərəsi: qamçı  vuranın 
qamçısı… vıyıldayır…övliyaları satan keşişin arvadı da burada idi. Bəli, hakimiyyət 
keşişlərin əlinə keçmişdi. 
 
Lakin qəfildən hər şey dəyişir. “Artıq bəsdir!- Otto qışqırır- sizin hökmdarınız sizə əmr 
edir ki, dayanasınız! Birdəfəlik!”  Sədrlik edən rahiblər Ottonu və yanındakı vəliəhdi 
görcək şalvarlarını doldursalar da, yenə də yuxarıdan getməyə cəhd etdilər. “Necə sübut 
edəcəksən ki, sən bizim hökmdarsan? Açıq-aşkar şaha oxşamırsan. Üzünü saqqal basıb, 
özün də cır- cındır içindəsən. Bizim kralımız isə şan- şöhrət dağının zirvəsindən 
əbədiyyətə qovuşub. Çoxları buna şahid olub. Burada kim şəhadət verə bilər?” – tələb 
edənlərin səs-küyü güclənirdi. “Bəs uşaq necə olsun?” Otto əlindəki uşağı yuxarı qaldırıb 
göstərdi. Axı o, varisdir. Uşaq isə ağlayırdı. Yerə uzanmış kəndlilər də ayağa qalxıb xorla  
“axı o, varisdir,”  deməyə başladılar. 
 
Rahiblərlə gözətçilər, inkivizitorlar birlikdə ölçüb- biçməyə başladılar: “Hər şey bitdi. 
Axırda bəxtimiz gətirmədi. Zir- zibillər qiyama qalxdı. İndi hər kəs özü üçün 
müqəddəsdir.” 
 
Yalan həqiqəti tapdayıb keçir və dolaşıq yalanlarla dolu bu cızmaqaranın mənası nədir 
görəsən? Şöhrətin sonu yoxdur- əgər yüksəklərə qalxmısansa…  Amma təəssüf ki, orada 
bizi  qocalığın gözlədiyini hesaba almırıq. Burada hiylə keçmir: istəyirsən- götür, 
istəmirsən- tulla, istəyirsən- inan, istəmirsən- inanma və bütün günü “tra- lya- lya”- oxu. 
Sən torun içindəsən, hələ ürəyin bulanmır… Mən? Bəs mən kiməm?  Armagedon 
burnumuzun ucundadır. Hi- hi- ho…