E. N. Lutfullayev, Z. N. Normurodov

I l l GRUPPA KATIONLARINI ANIQLASH
III 
gruppa kationlari 3-analitik gruppasiga Al, Cr, Ti, 
Fe, M r, Z n, N i, Co m etallarining ionlari, b a ’zi siyrak 
■elementlarning kationlari kiradi. (N H 4)2S III gruppa kati- 
onlarini gruppa reagenti hisoblanadi, ya’ni bu elem entlar 
sulfidlar holid a c h o ‘k tirila d i, und an tash q ari h ar b ir 
k ation uchun ularni aniqlash reagentlari ham m a ’lum.
Al3+ IONLARI REAKSIYALARI
0 ‘yuvchi ishqorlar N aO H va KOH ehtiyotlik bilan 
(to m ch ilatib ) q o 'sh ilg an d a Al3+ ionini oq c h o ‘km a — 
A l(O H )3 holida ch o ‘ktiradi:
Al3+ + ЗО Н " -» Al (O H )3|
Probirkaga alyum iniy tuzi eritm asidan 5—6 tom chi 
olib, unga 2 n li N aO H eritm asidan 1 tom chi quying. 
C h o 'k m a bilan loyqalangan suyuqlikning b ir qism ini 
boshqa probirkaga quying va bironta kislotadan bir necha 
to m ch i q o ‘shib, c h o ‘km aning erishini kuzating:
A l(O H
) 31
+ 3H +-» A13++ 3 H 20
A m m iak N H 4OH ham Al3+ ionini A l(O H )3 holida 
c h o ‘kmaga tushiradi, lekin c h o 'k m a ortiq ch a reagent
6 - K-I73
81

---

t a ’sirida biroz eriydi (alyum iniy gidroksidining am foter 
xossa n a m o y o n q ilish i). A l(O H )3 n in g e ru v c h a n lik
k o ‘paytm asi juda kichik b o ‘lganligi va Al3+ ioni am m iak 
bilan kom pleks hosil qilmasligi sababli, Al3+ eritm adan 
am m iak eritm asi b ilan am m o n iy tu z lari aralashm asi 
ta ’sirida ham cho‘kmaga tushadi.
M a’lum ki, A l(O H )3 ning ch o ‘kmaga to i i q tushishi 
uchun pH = 5 b o'lishi kerak b o'lsa, N H 4O H + N H 4C1 
aralashm asining pH va kom ponentlar konsentratsiyasining 
nisbatiga qarab 8—10 b o ‘ladi.

---

ILOVA