Ə. Q. Abbasov

2.6 İkiqat izolyasiya 
 
Bu termin nisbətən son zamanlar meydana gəlib, mənası 
cərəyan  keçirən  hissələrinin  əsas  izolyasiyasından  əlavə  yenə 
birqat  izolyasiyadan  istifadə  olunmasıdır.  Burada  məqsəd, 
normal  halda  gərginlik  altında  olmayan  metal  hissələrinin 
təsadüfən  gərginliyin  təsirinə  məruz  qaldıqda,  onlara  xidmət 
edən işçiləri izolə etməkdir, yəni mühafizəsidir. 
Daha  sadə  ikiqat  izolyasiyanın  alınması  yolu,  elektrik 
avadanlıqlarının  gövdələrinin  və  intiqal  dəstəklərinin 
izolyasiya  qatı  ilə  örtülməsidir.  Bu  cür  izolyasiyanın  üst  qatı 
elektrik  qurğularının  istismarı  zamanı  mexaniki  təsirlərə  və 
zədələrə  məruz  qalır.  Bu  halda  metal  hissələrə  yol  açılır  və 
həmin  hissələr  təsadüfən  gərginlik  altında  ola  bilər.  Digər 
tərəfdən  ikinci  qat  izolyasiyanın  zədələnməsi  və  ya  tamam 
dağılmasına  baxmayaraq  elektrik  avadanlığı  normal  işini 
davam  etdirir  və  mühafizənin  itirilməsi  barəsində  siqnal 
verilir.  Ona  görə  bu  cür  ikiqat  izolyasiya  xidməti  işçilərinin 
tam mühafizəsini təmin etmir. 
İkiqat  izolyasiyanı  təkmilləşdirmək  məqsədilə  son 
zamanlar  elektrik  qurğularının  gövdələri  birbaşa  izolyasiya 
materialından  hazırlanır.  Bu  cür  gövdədə  cərəyan  keçirən 
hissələr,  cərəyan  keçirməyən  metal  hissələr  və  mexaniki 
hissələr  quraşdırılır.  Məsələn,  Almaniyada  istehsal  olunan 
elektrik drellərinin gövdəsi plastik kütlədən hazırlanır.  
Mühafizə 
ikiqat 
izolyasiya, 
istənilən 
elektrik 
avadanlığının istismarı zamanı təhlükəsizliyini təmin edə bilir. 
İzolyasiya  məqsədilə  tətbiq  edilən  plastik  kütlələrin  bir  sıra 
çatışmamazlıqları  olduğuna  görə,  onlardan  ancaq  kiçik  güclü 

---

118 
 
elektrik  aparatlarında,  məişət  cihazlarında  ikiqat  izolyasiya 
məqsədilə istifadə oluna bilər. 
İkiqat  izolyasiya  hiss  olunacaq  dərəcədə  qızan  metal 
hissələrinin izolyasiya olunmasında istifadə olunmur.