141-modda. Aliment qarzini to’lashdan ozod qilish Taraflar o’rtasidagi kelishuvga muvofiq aliment qarzini to’lashdan ozod qilish yoki uni kamaytirishga taraflarning o’zaro roziligi bo’lgandagina yo’l qo’yiladi, voyaga etmagan bolalarga aliment to’lanadigan hollar bundan mustasno.
Agar sud aliment to’lashi shart bo’lgan shaxs kasalligi yoki boshqa uzrli sabablarga ko’ra aliment to’lamaganligini aniqlasa hamda uning moddiy va oilaviy ahvoli yig’ilgan aliment qarzni to’lashga imkon bermaydi deb topsa, aliment to’lovchining da’vosiga binoan uni aliment qarzlarini to’lashdan to’la yoki qisman ozod etishga haqlidir.
142-modda. Alimentni o’z vaqtida to’lamaganlik uchun javobgarlik Aliment to’lash to’g’risidagi kelishuvga muvofiq aliment to’lashi shart bo’lgan shaxsning aybi bilan qarz vujudga kelgan bo’lsa, aybdor shaxs ushbu kelishuvda belgilangan tartibda javobgar bo’ladi.
Sudning hal qiluv qaroriga ko’ra aliment to’lashi shart bo’lgan shaxsning aybi bilan qarz vujudga kelgan bo’lsa, aybdor shaxs kechiktirilgan har bir kun uchun to’lanmay qolgan aliment summasining o’ndan bir foizi miqdorida aliment oluvchiga neustoyka to’laydi.
Aliment oluvchi aliment o’z vaqtida to’lanmaganligida aybdor aliment to’lashi shart bo’lgan shaxsdan aliment to’lash majburiyatlarini o’z vaqtida bajarmaganlik oqibatida etkazilgan barcha zararlarning neustoyka bilan qoplanmagan qismini undirishga ham haqlidir.
143-modda. Alimentni hisobga o’tkazishgava qaytarib olishga yo’l qo’yilmasligi Aliment qarshi qo’yilgan boshqa talablar bilan hisobga o’tkazilishi mumkin emas.
Alimentni qaytarib olishga yo’l qo’yilmaydi, quyidagi hollar bundan mustasno:
aliment oluvchi tomonidan yolg’on ma’lumotlar berish yoki qalbaki hujjatlar taqdim etish oqibatida aliment undirish to’g’risida chiqarilgan sudning hal qiluv qarori bekor qilinganda;
aliment oluvchi tomonidan aldash, qo’rqitish yoki zo’rlik ta’siri ostida tuzilgan aliment to’lash to’g’risidagi kelishuv haqiqiy emas deb topilganda;
aliment to’lanishiga asos bo’lgan sudning hal qiluv qarori, aliment to’lash to’g’risidagi kelishuv yoki ijro varaqasi qalbakiligi fakti sud hukmi bilan aniqlanganda.
Agar ushbu moddaning ikkinchi qismida ko’rsatilgan harakatlar, voyaga etmagan bolaning yoki voyaga etgan muomalaga layoqatsiz aliment oluvchining vakili tomonidan sodir etilgan bo’lsa, aliment qaytarib olinmaydi, to’langan aliment summalari esa, aliment to’lashi shart bo’lgan shaxsning da’vosiga ko’ra aybdor vakildan undiriladi.
