Ehtiyojlar (moddiy va ma’naviy)

Kommunikatsion tarmoq — bu kommunikatsiya jarayonining ishtirokchilari o‘rtasida axborot aloqalarini tashkil etishdir.
Guruhdagi a’zolarining soni bo‘yicha bir xil yoki turlicha bo‘lgan guruhlar uchun kommunikatsion tarmoqlarni barqaror­lashgan namunalari mavjud. 18.2- chizmada nuqtalar bilan guruh a’zolari, chiziqlar bilan esa kommunikatsion aloqalar tasvirlangan. „Chambarak“ turidagi kommunikatsion tarmoqni tashkil etishda ishtirokchilar faqat yonidagi turganlar bilan o‘zaro aloqada bo‘la­dilar.
18.2- chizma. Kommunikatsion tarmoqlarning asosiy turlari.
G‘ildirak“ turidagi tarmoq guruhning markazda turgan a’zosi bilan (odatda, bu yetakchidir, u boshqalarga nisbatan ko‘proq kom­mu­nikatsion aloqalarga ega bo‘ladi) axborot almashish im­konini beradi. „G‘ildirak“ turidagi tarmoqda hukmronlikning rasmiy markazlashtirilgan iyerarxiyasi ifodalanadi, bunda qo‘l ostidagi xodimlar bir-biri bilan axborot aloqalarini o‘zining yetakchisi orqali amalga oshiradilar.

Kommunikatsion tarmoqning turi aniq bir masalalarni hal qilish mezonlarining tavsiflariga ta’sir etadi (18.2- jadval).

18.2- jadval


Masalalarni kommunikatsion tarmoqlarning
asosiy turlari bilan hal qilish tavsifi

Mеzon	Tarmoqning turi
	«chambarak»	«zanjir»	«g’ildirak»
Tеzlik	sеkin	tеz	tеz
Aniqlik	yomon	yaxshi	яхши
Tashkilotchilik	sust	o’rtacha	tеz
Еtakchilik	yo’q	bosib qo’yiladi	aniq ifodalangan
Asoslanish	juda yuqori	past	juda yuqori

Kerakli natijalarga qarab qarorni u yoki bu guruhga taklif qilish mumkin. Menejer, jamoada qulay muhit yaratilishini ta’minlash uchun qo‘l ostidagi xodimlarning bir-biri bilan muomala qilish usullarini o‘rganib chiqishi kerak. Jamoada ziddiyatli vaziyatlarning oldini olish maqsadida rahbar, ayrim xodimlarning o‘zini tuti­shidagi o‘ziga xos xususiyatlarini bilishi lozim.