«Elektr texnologik qurilmalar» fani bo‘yicha tuzilgan ushbu O‘quv-uslubiy majmua dts talablari asosida tuzilgan

7.2 Dielektrik yo‘qolish.
Dielektrik qizdirish qurilmalarida issiqlik ishlovi berilayotgan mahsulot yuqori chastotali tebranish konturiga ulangan ishchi kondensator plastinalari orasiga o‘rnatiladi. Dielektrik qizdirish qurilmalar chastotasi 0,5 - 300 Gs ga teng bo‘lgan lampali generatorlar orqali elektr energiyasi manbasiga ulanadi. Bunda issiqlik ishlovi berish qizdirilayotgan mahsulotda hosil bo‘layotgan siljish toki va o‘tkazuvchanlik toki, shuningdek, mahsulotdagi dielektrik yo‘qolish hisobiga amalga oshiriladi.

7.3. Dielektrik qizdirish qurilmalarining parametrlari
Dielektrikli kondensatordan o‘tayotgan tok, uning ikki tashkil etuvchisi, ya’ni siljish toki I _sm = jCU va o‘tkazuvchanlik toki I_p=gU yig‘indisidan iborat bo‘ladi:

[A] (1)
O‘tkazuvchanlik tokining siljish tokiga nisbati, dielektrikdagi yo‘qolish koeffitsientini aniqlaydi:

(2)
Ushbu koeffitsient dielektrikning jinsi, uning fizik holati (namligi va harorati ), shuningdek maydon chastotasiga bog‘liq.

Dielektrikda energiya yo‘qolishi miqdori:

[Vt] (3)

bu erda :
U - kondensator plastinalari orasidagi kuchlanish, [V];
 - tokning aylanma chastotasi,  = 2  f, [ ¹/Cek];
S - kondensator plastinalari o‘rtasidagi sig‘im, [f];
YAssi, ko‘p qatlamli kondensator sig‘imi :

[f] (4)
bu erda:

b - elektrodning eni;
a - kondensator plastinalari o‘rtasidagi izolyator qalinligi, [sm];
- kondensator uzunligi;
E_o - elektrik doimiy; E_o q 8,85*10^-14 f/sm;
E_d - nisbiy dielektrik singdiruvchanlik.
Dielektrikning hajm birligida ajralgan quvvat miqdori:
, [Vt/sm³] (5)
Ushbu tenglamada S_o=S/() va yassi kondensator uchun E = U/a ni hisobga olsak:

[Vt/sm³] (6)

bu erda E - elektr maydon kuchlanganligi, [kV/sm].

Mahsulotni qizdirish uchun talab qilinadigan quvvat miqdori:

[kvt] (7)
bu erda:

G - mahsulotning og‘irligi, [kg];

S - solishtirma issiqlik sig‘imi, [kkal/kg*grad];
(t₂ - t₁) - , belgilangan va boshlang‘ich haroratlar o‘rtasidagi farq, [^oS];
 - qizdirish uchun ketgan vaqt.
Dielektrik qizdirish uchun belgilangan yuqori chastotali, triod asosidagi generatorning prinsipial sxemasi (a) va uning ekvivalent sxemasi (b), quyidagi
8-rasmda keltirilgan.

8-rasm
Ekvivalent sxemasidagi R₁ - metall, induktiv g‘altak va elementlarni tutashtiruvchi o‘tkazgichlarning aktiv qarshiligi. Konturning to‘la aktiv qarshiligi:

R_k = R₁ = R_n (8)
Agar, R_k<<2 bo‘lsa, unda rezonansdagi ekvivalent qarshilik:

(9)
bu erda L_H - kontur induktivligi.

Bunda genarator chastotasi:

(10)
Kizdirish jarayonida R_n va S_n qiymatlari o‘zgarib borishi munosabati bilan konturning ekvivalent aktiv qarshiligi va generatorning ish rejimi o‘zgarib boradi. R_n qiymatining o‘zgarishi ko‘proq R_e qiymatini o‘zgarishiga sabab bo‘lsa, S_n qiymatining o‘zgarishi R_e va f qiymatlarining o‘zgarishiga sabab bo‘ladi.