Elektr tizimlarida kuchlanish isrofi. Reja

Elektr tizimlarida kuchlanish isrofi.


Reja:

1 Elektr tizimlarida kuchlanish isrofi.

2 Liniyalarda kuchlanish yo‘qotilishini hisoblash.

3 Liniyalarda kuchlanish yo‘qotilishini hisoblash

Har qanday elektr tarmog‘i, uning uskunalari (generator, transformator, liniya va boShqalar) mo‘ljallangan nominal kuchlaniSh (U_n) bilan ifodalanadi. Nominal kuchlaniSh iste’molchilarning normal iShlaShini taminlaShi va eng yuqori iqtisodiy samara beriShi lozim.

Iste’molchilar yuklamasi vaqt bo‘yicha o‘zgariShi sababli, tarmoqning har qanday nuqtasidagi kuchlaniSh nominal qiymatdan og‘adi (rasmga karalsin). Bu og‘iSh energiya sifatini pasaytiradi, natijada ziyon keltiradi.
Elektr tarmog‘ining nominal kuchlaniShi uning texnik-iqtisodiy ko‘rsatgichlariga, hamda texnik xarakteristikalariga jiddiy ta’sir etadi. Masalan, agar nominal kuchlaniSh ko‘tarilsa quvvat va energiya isrofi kamayadi, ya’ni iSh xarajatlari kamayadi, simlarning kesim yuzasi va liniya quriliShi uchun sarflangan metal kamayadi, liniyalarda uzatilayotgan quvvat oShadi, lekin tarmoq quriliShi uchun sarflangan kapital xarajatlar ortadi.
Past nominal kuchlaniShli tarmoq kam kapital xarajatlar talab qiladi, lekin quvvat va elektr energiya isrofi oShiShi sababli katta iShlatiSh xarajatlariga olib keladi, bundan taShqari, kam o‘tkaziSh qobiliyatiga ega. SHuning uchun, tarmoqni loyixalaSh vaqtida nominal kuchlaniShni to‘g‘ri tanlaSh muhim hisoblanadi.
Elektr tarmoqlarning nominal kuchlaniShi amaldagi standartlarda ko‘rsatilgan (GOST da).
Iqtisodiy ma’qul nominal kuchlaniSh bir necha omillarga bog‘liq:

• 
  yuklama quvvatiga;
  
• 
  taqsimlaSh markazidan yuklamani yiroqligi (uzoqligi)ga;
  
• 
  yuklamalarni joylaShiShiga;
  
• 
  elektr tarmog‘ining tuziliShiga;
  
• 
  kuchlaniShni rostlaSh usullariga va boShqalarga.
  

Nominal kuchlaniShni ( ) taxminiy qiymatini uzatilayotgan quvvat qiymati va u uzatilayotgan masofa bo‘yicha aniqlaSh mumkin. Liniya orqali uzatilayotgan masofa qancha katta bo‘lsa, Shuncha texnik va iqtisodiy me’yorlar bo‘yicha elektr tarmog‘ining nominal kuchlaniShi yuqori bo‘liShi kerak.
Nominal kuchlaniShni quyidagi usullardan biri bilan taxminiy baxolaSh mumkin:
a) – rasmdagi chiziqlar bo‘yicha;
b) – empirik ifodalar bo‘yicha;
v) 5- jadvalga asosan liniyaning o‘tkaziSh qobiliyati va uzatiSh masofasiga bog‘liq holda
- rasmlardagi chiziqlar, turli nominal kuchlaniShli elektr tarmoqlarini iqtisodiy ma’qul qo‘llaniliSh sohalarini ko‘rsatadi. Bu bog‘laniShlar, R, va ko‘rsatgichlari xar hil bo‘lgan tarmoq variantlari xarajatlarini soliShtiriSh natijasida olingan.
CHiziqlar, 110-220-500 kV (1-4 chiziqlar) va 110(150)-330-750 kV (5-7 chiziqlar) kuchlaniShlar tizimi uchun teng iqtisodiy chegaralarni taxminan ifodalaydi. Masalan, 2 – chiziq nuqtalari, kuchlaniShi 220 va500 kV bo‘lgan tarmoq variantlari teng foydali bo‘lgan R va ning qiymatlariga to‘g‘ri keladi.

Ma’lum bo‘lgan uzatilayotgan quvvat R, va liniya uzunligi , km bo‘yicha nominal kuchlaniShni Stilla ifodasi yordamida oldindan aniqlaSh mumkin:

Bu ifoda, uzunligi 250 km gacha bo‘lgan va uzatilayotgan quvvati 60 mVt oShmagan liniyalar uchun ma’qul.
1000 km gacha masofaga uzatiladigan katta quvvatli liniyalar uchun A.M.Zalesko ifodasi qo‘llaniladi: