O‘lchash xatolliklarini metrologok tavsiflarini o‘rganish. Kuchlanishni о‘lchash usullari va о‘lchash xatoliklarining xisobi. Ishdan maqsad

4 – Amaliy mashg‘ulot.
O‘lchash xatolliklarini metrologok tavsiflarini o‘rganish.
Kuchlanishni о‘lchash usullari va о‘lchash xatoliklarining xisobi.
Ishdan maqsad:
Kuchlanishni о‘lchash usullarini, tok va kuchlanish о‘zgartirgichlarini о‘rganish va kuchlanishni о‘lchashga doir masalalar yechish kо‘nikmalariga ega bо‘lish.
Ishning rejasi:

1. 
   Elektr kuchlanishni о‘lchash qurilmalari tо‘g‘risida qisqa malumot.
   
2. 
   Elektr kuchlanishni xarakterlovchi qiymatlar va о‘lchash vositalari
   
3. 
   Masalalar yechish namunalari
   

1. 
   Elektr kuchlanishni о‘lchash qurilmalari tо‘g‘risida qisqa malumot.
   

Elektr tokini о‘lchash usullaridan biri bо‘lib analog qurilmalardan foydalanish hisoblanadi. Ushbu qurilmalar tok eltuvchi о‘tkazgichlarning magnit maydoni tasirini sezadi. Malumki, elektr tokiga magnit maydoni tokli о‘tkazgich asosida tasir kо‘rsatadi. Quyida tо‘g‘ri chiziqli о‘tkazgich orqali tokning oqishini [214 – p] ifoda asosida qarab chiqamiz.

Ushbu о‘tkazgichda V sohadagi Magnit maydoni tasir kuchining kattaligi (1) ifodada aniqlanadi.
F = ILB (1)

[210, 214 – p]D.Arsonval- siljishdan foydalaniladigan qurilmalarda kо‘rsatkich qо‘llaniladi va bunda qо‘yilgan kattalikka mos xolda kо‘rsatkich og‘ishi ortib boradi. Ushbu usul og‘dirish usuli deb nomlanadi. Galvonometr-о‘lchash qurilmasi bо‘lib, zanjirdagi oqib о‘tuvchi tokni aniqlash uchun foydalaniladi.U juda sezgir bо‘lib “nol”ga kalibrlangan va “nol”dan “musbat” yoki “manfiy” tomonga og‘ishi mumkin. Mexanik kо‘rsatkichli galvonometrlarning eng yuqori sezgirligi 0,1mA/bо‘l. Ushbu о‘lchagichning xatoligi gistorezis yoki mexanik ishqalanish sababli yuzaga keladi.

Elektr kuchlanishni о‘lchovchi analog vositalari kuchlanish 1-rasmda keltirilgan analog zanjir orqali о‘lchanishi mumkin.
D.Arsonval-ning siljishi uchun rezistor bilan ketma-ket ulangan. D.Arsonval kuchlanish bо‘yicha, ma’lum qiymatni rezistordan foydalanib Om qonuni orqali kalibrlanishi mumkin. Ushbu zanjirdan analog volt-ommetrlar konstruksiyasida foydalanilgan bо‘lib ushbu umumiy qurilmalar tok, kuchlanish va qarshilikni о‘lchashda qо‘llaniladi.

1-rasm.Voltmetr ulangan zanjir.

Voltmetr qarshiligi katta bо‘lib, kuchlanish elektromagnit orqali xamda qо‘zg‘aluvchan temir flyuger orqali о‘lchanishi mumkin.

2.