Elektr zanjir. Elektr sxemalari. Elektr zajir va elektr sxemasiga doir ba ʼ zi bir tushunchalar [

induktivlik
deyiladi. 
Induktivlikka faqat nduktiv gʻaltaklar ega deyiladi. 
Zanjirning boshqa elementlari induktivligi hisobga 
olinmaydi. 
Elektr zanjirining bir qismida elektr maydonini toʻplay 
olish qobilyatini harakterlovchi almashtirish 
(ekvivalent) sxemalarining ideal 
elementiga 
sigʻim
deyiladi. 

---

Ushbu elementlardagi kuchlanish U (t) va tok kuchi I 
(t) ning iniy qiymatlari quyidagi munosabatlar bilan 
aniqlanadi: 
Elektr zanjirning aktiv va passiv elementlari ikki 
qutblilar, toʻrtqutblilar va koʻp qutblilarga ulanishlari 
mumkin. 
Ikki qutbli - ikkita chiqish bo
ʻlgan elektr zanjir. Bu 
tushunchani aniqlashtirib, ikki qutbli (yakka element 
yoki murakkab elektr zanjiri; masalan taminot 
manbai, qarshilik, ketma-
ket kontur) bor yoʻgʻi ikkita 
tashqi chiqishga - qutblar yoki qisqichlarga ega. 
Elektr zanjijrlar: a-ikki qutbli ; b-to'rt qutbli. 
Ikki qutbli aktiv va passiv boʻlishi mumkin. Har bir 
passiv ikki qutbli, undagi kuchlanish tushuvi 
vamanbaadan istemol qilinayotgan tok orasidagi 
bogʻlanishni ifodalovchi yagona parametr bilan 
harakterlanadi. Umuman olganda bunday bogʻlanish 
murakkab diferansial-
integral koʻrinishga ega boʻlishi 
mumkin. 
Toʻrt qutblilar
juft "kirish" va "chiqish"lardan iborat 
boʻlib, toʻrtta qutbga ega (b rasm). Toʻrt qutblilar aktiv 
va passiv boʻlishi mumkin. Amalda koʻpincha, toʻrt 
qutblilar ichida sodir boʻlayotgan jarayonlarni 

---

yoritmay, uning kirish va chiqishidagi signallar 
orasidagi bogʻlanishni aniqlash zarur boʻladi. 
Koʻp qutbli
zanjirning boʻgʻinlaridan biri boʻlib, 
toʻrtdan koʻp chiqishlarga ega. 
Elektr zanjiri oʻlchamlari va undan oʻtayotgan elektr 
tebranishlarinin
g ishchi toʻlqin uzunliklari orasidagi 
munosabat nuqtai nazaridan, zanjirlar parametrlari 
tarqoq va mujassamlashganlarga ajratiladi. 
Fizik oʻlchamlari ishchi toʻlqin uzunligidan juda kichik 
boʻlgan elektr zanjirlari