Elektronika va avtomatika fakulteti malakaviy amaliyot hisoboti axborotlarga

TIA Portal ( Totally Integrated Automation Portal ) - bu drayvlar va kontrollerlar darajasidan inson-mashina interfeysi darajasiga qadar jarayonlarni avtomatlashtirish tizimlari uchun integratsiyalangan dasturiy ta'minotni ishlab chiqish muhiti . Bu integratsiyalashgan avtomatlashtirish kontseptsiyasining ( inglizcha Totally Integrated Automation ) va Siemens AG avtomatlashtirish tizimlarining Simatic oilasining evolyutsion rivojlanishining timsolidir.
Quyidagi dasturiy paketlar TIA portaliga integratsiya qilingan:

• 
  SIMATIC STEP 7 V17 109784439
  
• 
  SIMATIC STEP 7 Xavfsizlik V17 109783085
  
• 
  SIMATIC WinCC V17 109795525
  
• 
  SIMATIC WinCC Unified V17 109792165
  
• 
  SINAMICS Startdrive V17 109795276
  
• 
  SIMOTION SCOUT TIA V5.4 SP3 109801441
  
• 
  SIMOCODE ES V17 109793079
  
• 
  SIRIUS Soft Starter ES V17 109793077
  
• 
  SIRIUS Safety ES V17 109793091
  

TIA portalida quyidagilar uchun vositalar mavjud:

• 
  apparat parametrlarini sozlash va sozlash
  

• 
  sanoat aloqa tizimlarini sozlash
  

• 
  boshqaruvchi dasturlash
  

• 
  SIMATIC operator panellarini sozlash
  

• 
  tayyor tizimni sinovdan o'tkazish, ishga tushirish va texnik xizmat ko'rsatish
  

STEP 7 asosiy versiyasida DIN EN 61131-3 ga muvofiq standartlashtirilgan quyidagi dasturlash tillari mavjud:

• 
  FBS - Funktionsbausteinsprache (FBD - Funksiya blok diagrammasi) - (sobiq FUP- Funktionsplan)
  
• 
  KOP - Kontaktplan (LAD - Narvon diagrammasi)
  
• 
  AWL - Anweisungsliste, (STL - Bayonot ro'yxati)
  

EN 61131-3 ga muvofiq qo'shimcha imkoniyatlar mavjud (muhandislik vositalari):

• 
  S7 SCL (Tuzilgan boshqaruv tili) Strukturierter Text - yuqori darajadagi tuzilgan til
  
• 
  S7-Graph - Grafik dasturlashtiriladigan jarayon tili
  

Bundan tashqari:

• 
  S7 HiGraph, holat grafiklari yordamida grafik dasturlash
  
• 
  S7 CFC (uzluksiz funktsiyalar jadvali)
  

TIA portalining kamchiliklari:

• 
  dasturiy ta'minotdagi xatolar va xatolar. TIA Portalning v13 dan oldingi barcha versiyalari beqaror edi va turli sabablarga ko'ra noma'lum xatolar bilan kutilmaganda ishdan chiqishi mumkin edi. Uskunalarni ulash nuqtai nazaridan kamchiliklar (qurilmalarni qidirish va h.k.). v13 va v13 SP1 versiyalari ancha barqaror va ulanishdagi xatolar odatda tuzatilgan.
  

• 
  turli versiyalardagi TIA Portal loyihalarining past muvofiqligi yoki uning yo'qligi. Masalan, TIA Portal V12 bilan TIA Portal v11 SP2 da yaratilgan loyihani ochish mumkin (konversiya bilan yoki konvertatsiya qilmasdan), lekin ko'p hollarda V11 SP2 loyihasining S7-1200 PLC-dan yuklash mumkin emas. TIA portali v12. v13 da v11 da yaratilgan loyihani konvertatsiya qilmasdan ochish mumkin emas va v14 da siz faqat TIA Portal v14 yoki v13 SP1 da yaratilgan loyihalarni ochishingiz mumkin. Loyihalarni eski versiyalar formatida yangi versiyalarda saqlash mumkin emas.
  

• 
  turli versiyalardagi TIA Portalida past apparat mosligi. Misol uchun, proshivka 3.0 versiyasiga ega S7-1200 kontroller modellari proshivka 4.x versiyasiga ega modellar uchun loyihada o'zgartirilishi mumkin, ammo buning aksini qilish mumkin emas (faqat yangi loyiha yaratish orqali).
  

• 
  TIA portalining turli versiyalari uchun operator paneli drayverlarining past muvofiqligi
  

• 
  katta taqsimot. Dasturiy ta'minotning o'zi standart dastur darajasida bo'lgan nisbatan soddaligi bilan, boshqa ishlab chiqish muhitlaridan, shu jumladan PLC va operator panellarini dasturlash uchun mo'ljallanganlardan unchalik farq qilmaydi, TIA Portal distributivlari o'nlab gigabaytlarda o'lchanadigan o'lchamlarga ega.
  

• 
  yuqori tizim talablari.
  

Muayyan vaqtdan so'ng dastur yangilanishlari yoki yangi versiyasi chiqariladi. Hozirda eng so'nggisi TIA Portal 17.
Dastur interfeysi (dastur ishga tushgandagi holati):

Innovatsion simulyatsiya vositalari, uzluksiz integratsiyalashgan muhandislik va zavodning shaffof ishlashi ko'proq moslashuvchanlik, tezlik va mahsuldorlik uchun TIA portalida mukammal ishlaydi. Yangi imkoniyatlar tizim integratorlari va mashinasozlik ishlab chiqaruvchilari hamda zavod operatorlari uchun foydali bo‘lib, TIA Portalni Digital Enterprise-da avtomatlashtirishning mukammal shlyuziga aylantiradi.

Xulosa
Kogon porloq yo’l trans MCHJ amaliyot davrida korxonaning ichiki tartib qoidalari bilan tanishdik. Korxonanik texnika xavfsizlik qoidalari, texnikaviy va dasturiy jihatdan ta’minlanganligi shartlarini va umumiy qoidalarini o’rganib chiqdik. Amaliyot davrida korxonaning AKT bo’limi ish faoliyati va tartibini bilib oldik. Korxonaning ma’lumotlar bazasi qanday shakllanganligini va qanday yuritilishi kerakligi haqida tushunchalarni oldik. AKT bo’limi ish faoliyatiga salbiy ta’sir etuvchi omillar va ularni bartaraf etish, oldini olish bo’yicha xulosalar chiqardik. MCHJ faoliyatida zarur dasturiy va texnik vositalardan foydalanish va o’rganish imkoniyatiga ega bo’ldik.

Foydalanilgan adabiyotlar

• 
  Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз. - Т.: “Ўзбекистон” НМИУ, 2017. – 488 б.
  
• 
  Ш.Мирзиёевнинг 2018 йил 20 февралдаги “Ахборот технологиялари ва коммуникациялари соҳасини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони
  
• 
  Korxona ichki malumotlar bazasi
  
• 
  https://uz.yellowpages.uz/