58
58
36 – rasm. 37 – rasm.
Uzatish xarakteristikasi - kollektor toki
I
K
ning baza – emitter kuchlanishi
U
BE
ga bog‗liqligi eksponensial funksiya
bilan approksimatsiyalanadi
)
exp(
T
БЭ
KS
K
U
I
I
. (3.16)
bu yerda
q
kT
Т
- termik potensial,
I
KS
– proporsionallik koeffisienti bo‗lib
uning tahminiy qiymati mikroquvvatli kremniyli tranzistorlar uchun
T=300 K
bo‗lganda 10
-9
mA tartibga ega bo‗ladi.
Kirish signali mavjud bo‗lmaganda kuchaytirgich bosqichi sokinlik rejimida
bo‗ladi. Sokinlik rejimida kollektor – emittter kuchlanishining doimiy tashkil
etuvchisi
K
K
П
КЭ
R
I
E
U
.
Kirishga o‗zgaruvchan kirish signalining musbat yarim davri berilsa, baza
toki ortadi va u kollektor toki o‗zgarishiga olib keladi. Bu holat uzatish
xarakteristikasi (37-rasm) dan ko‗rinib turibdi. Kollektor toki
I
K
ning
U
BE
kuchlanishiga bog‗liq ravishda o‗zgarishi
xarakteristika tikligi S bilan ifodalanadi:
БЭ
K
dU
dI
S
U
KE
= const bo‗lganda
Bu kattalikni (6.1) ifodadan foydalanib ham topish mumkin:
T
K
dI
S
(3.17) .
Shunday qilib, tiklik kollektor tokiga proporsional bo‗lib, har bir
tranzistorning individual xossalariga bog‗liq bo‗lmaydi. Shuning uchun bu
kattalikni aniqlashda o‗lchashlar talab qilinmaydi.
Kirish signali ta‘siri natijasida
R
K
dagi kuchlanish ortadi,
U
KE
kuchlanish esa
kamayadi, ya‘ni manfiy yarim davrli chiqish signali shakllanadi. Demak, bunday
kuchaytirgich bosqichi chiqish va kirish kuchlanish signallari orasida 180
0
ga faza
siljishini amalga oshiradi. Kollektor toki Ik
КИР
БЭ
K
U
S
U
S
I
.
kattalikka ortadi.
Chiqish kuchlanishi
U
ChIQ
esa
59
59
K
КИР
K
K
R
U
S
R
I
U
2
.
kattalikka kamayadi.
Demak kuchlanish bo‗yicha kuchaytirish koeffisienti (yuklama mavjud
bo‗lmaganda (
I
Yu
=0)), quyidagiga teng
K
КИР
ЧИК
U
SR
U
U
K
(3.18)
Masalan, agar
R
K
=5 kOm;
Т
=25 mV;
I
K
k=1 mA;
S= 40 mA/V, u holda
K
U
=-200.
Kollektor toki faqat
U
BE
kuchlanishiga emas, balki
U
KE
kuchlanishiga ham
bog‗liq bo‗ladi. Bu bog‗liqlik
differensial chiqish qarshiligi bilan xarakterlanadi
K
E
K
КЭ
КЭ
I
U
dI
dU
r
U
BE
= const bo‗lganda,
Bu yerda proporsionallik koeffisienti
U
E
Erli kuchlanishi.
U
E
ning
qiymatlari kremniyli n-p-n tranzistorlar uchun 80-200 V atrofida bo‗ladi.
r
KE
hisobiga
)
//
(
КЭ
K
U
r
R
S
K
(3.19) .
Signal manbaiga nisbatan kuchaytirish bosqichi uchun kirish qarshiligi katta
rol o‗ynaydi. Uning qiymati qancha katta bo‗lsa, signal manbai shuncha kam
yuklanadi va shunchalik yaxshi kirish bosqichiga uzatiladi. Kirish zanjirini
yuklamaga ulangan kuchlanish manbai ko‗rinishida ifodalash uchun
differensial
Dostları ilə paylaş: