1.«DAVLAT TILI TO‘G‘RISIDA»GI QONUNNI QAYTA KO‘RMASLIK BO‘YICHA QAROR.
2.O‘ZBEK TILINING DAVLAT TILI SIFATIDAGI NUFUZI VA MAVQEYINI TUBDAN OSHIRISH CHORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA.
3.O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING “DAVLAT TILI HAQIDA”GI QONUNI QABUL QILINGANINING O‘TTIZ YILLIGINI KENG NISHONLASH TO‘G‘RISIDA
1.«Davlat tili to‘g‘risida»gi qonunning «tug‘iliboq bo‘g‘ilgan» yangi tahriri haqida
1.«Davlat tili to‘g‘risida»gi qonunning «tug‘iliboq bo‘g‘ilgan» yangi tahriri haqida
Ko‘plab ziyolilar, o‘zbek tili fidoyilari 1989 yil 21 oktyabrda, O‘zbekiston hali sovet mustamlakasi paytida qabul qilingan va keyinchalik ayrim o‘zgartirishlar kiritilgan «Davlat tili to‘g‘risida»gi qonun juda bo‘sh va qo‘rqoqlik bilan ishlangani, unda hatto o‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilgan yo berilmagani ochiq savol bo‘lib qolayotganini aytishadi.
Qonun nomukammalligini qo‘shni davlatlarning shunday qonunlari matni bilan tanishib chiqish asnosida ham yaqqol ko‘rish mumkin.
Jumladan, O‘zbekistonda davlat tili to‘g‘risidagi qonun 5 ming 187 belgidan iborat bo‘lsa, Qozog‘istonda 15 ming 13 belgi, Ozarboyjonda 12 ming, Turkmanistonda 15 ming 468, Qirg‘izistonda 14 ming 63, Tojikistonda 8 ming 600, Rossiya Federatsiyasining davlat tili to‘g‘risidagi qonuni 10 ming 158 belgidan iborat. Bunda Markaziy Osiyodagi eng «kichkina» qonun shu mintaqadagi eng katta davlatga tegishli bo‘lib chiqyapti.
Shuningdek, qonunning 1-moddasida O‘zbekiston Respublikasining davlat tili o‘zbek tili ekani belgilangan.
Shuningdek, qonunning 1-moddasida O‘zbekiston Respublikasining davlat tili o‘zbek tili ekani belgilangan.
Biroq adabiyotshunos Zuhriddin Isomiddinov tili bilan aytganda, bu «qaltis» gap uchun keyingi moddada «uzr» so‘raladi:
«2-modda. O‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi respublika hududida yashovchi millat va elatlarning o‘z ona tilini qo‘llashdan iborat konstitutsiyaviy huquqlariga monelik qilmaydi».
Qonundagi bu kabi «mayinlik» va nomukammalliklar boshqa moddalarda ham davom etgan.
Shulardan kelib chiqqan holda, «Davlat tili haqida»gi qonunning Davlat tilini rivojlantirish departamenti va ko‘plab ziyolilar birga ishlagan yangi tahriri loyihasi 2020 yil 15 may kuni Vazirlar Mahkamasi nomidan Oliy Majlis Qonunchilik palatasiga kiritilgandi.
Biroq qonun loyihasini ko‘rib chiqish davomida uning tarixiy ahamiyatini anglamagan ayrim deputatlar loyihaning qator moddalariga qarshi bo‘lishdi va ushbu normalar loyihadan olib tashlandi.
