Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri

Gülümbahardan  tərəvəz  salatının  hazırlaması.  100  q  təzə  xiyar,  50  q  göy  soğan,  50  q 
gülümbahar çiçəyi, bir neçə qıça Ģüyüd, suda biĢmiĢ yumurta, zövqünüzə görə duz götürün. 
Xiyarın  qabığını  soyub,  xırda  doğrayın.  Soğanı  və  gülümbaharı  yuyub  qaynadın.  Sonra 
üzərinə xama, zövqünüzə görə Ģüyüd və duz əlavə edin. Salatın üzərini biĢmiĢ, halqaĢəkilli yumurta 
ilə bəzəyib süfrəyə verin. 
 
Adi çaqqalqanqalı – Onopordum acanthium L. 
 
Dünya  florasının  tərkibində  Onopordum  cinsinin  25-ə  qədər  növü  yayılmıĢdır.  Cinsin 
növlərinə  ən  çox  Avropa,  Qərbi  Asiya  və  ġimali  Afrika  ərazilərində  təsadüf  edilir. 
Çaqqalqanqalının  Qafqazda  4,  o  cümlədən  Azərbaycanda  2  növü  yayılmıĢdır.  Azərbaycan 
florasında rast gəlinən O. acanthium  L. növü qida və müalicəvi əhəmiyyətli bitki hesab edilir. Bir 
sıra xalqların təbabətində bu bitki ilə xoĢagəlməz xəstəlikləri müalicə edirlər. 
Adi  çaqqalqanqalı  -  Onopordum  acanthium  L.  kəskin  tikanlarla  əhatə  olunan  150-500  sm 
hündürlüyündə  olan  ikiillik  ot  bitkisidir.  Bunun  nektarla  zəngin  olan  qırmızı-moruğu  rəngli  ətirli 
çiçəkləri  bal  arılarını  uzaqdan  özünə  cəlb  edir.  Uzunsov  yarpaqlarının  kənarı  tikanlarla  əhatə 
olunmuĢdur. 
ġara  bənzər  olub  2-4  sm  enindədir.  Çiçək  tacı  tünd-qırmızı  rəngdədir.  Bitki  may-iyun 
aylarında çiçək açır, iyul-avqust aylarında meyvə verir. 
Adi  çaqqalqanqalı  Azərbaycanın  demək  olar  ki,  hər  yerində  yayılmıĢdır.  Ona  düzənlik 
sahələrdən tutmuĢ orta dağ qurĢaqlarına qədər rast gəlmək olar. Bitkiyə ən çox əkin sahələrində bağ, 
bostan 
Onopordum 
acanthium 
L 
və 
zibilliklərdə,  çay 
kənarlarında, 
meĢə 
və 
kolluqlarda rast gəlinir. 
Xalq  arasında  bitkinin  kökündən,  cavan 
gövdəsindən, 
çiçək 
yatağından, 
yapaq 
saplaqlarından  qabığını  təmizləyib  qida  kimi 
istfıadə 
edirlər.  Xarici  görünüĢünə 
görə 
çaqqalqanqalı  adi  qanqalı  xatırladır.  Lakin 
qanqaldan fərqli olaraq o hər tərəfdən tikanlarla 
əhatə  olunmuĢdur.  Bunu  nəzərə  alaraq  çaqqal 
qanqalı 
ilə 
bağ 
və 
bağçaların 
ətrafını  
çəpərləyirlər.  Çaqqal  qanqalından  hələ  çox  qədim  dövrlərdə  xalq  təbabətində  mikrob  əleyhinə, 
yarasağaldıcı, qankəsici, sidikqovucu məqsədlər üçün istifadə edirdilər. 
Müalicə  məqsədləri  üçün  çiçək  açan  zaman  bitkinin  yuxarı  hissəsini  kəsib  götürür, 
tikanlardan təmizləyib dəstələyərək kölgəli yerdə qurudurlar.