Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri

İrinli  çibanların  müalicəsində.  Paxlanın  un  Ģəklinə  salınmıĢından  1  çay  qaĢığı  götürüb, 
üzərinə həmin miqdarda su əlavə edib, qarıĢdırın və çibanın üzərinə yaxın. 
 
ƏTĠRġAHÇĠÇƏKLĠLƏR – Geraniaceae Juss. fəsiləsi  

---

128 
 
Çəhrayı Ģamdangülü – Pelargonium zonale (L.) L′Her. ex Ait. 
 
 
ƏtirĢah  fəsiləsinə  8-12  cins  və  750-yə  qədər  növ  daxildir.  Fəsiləyə  aid  olan  növlər  əsasən 
Yer kürəsinin mülayim iqlim zonalarında yayılıb ot, kolcuq və kol bitkiləri hesab edilirlər. 
Fəsilənin  qiymətli  cinslərindən  biri  də  Ģamdangülü  –  Pelargonium  L′Her.  ex  Ait.-dur.  Bu 
cins 250-ə qədər növü əhatə edib, əsasən Cənubi Afrika ərazisində yayılmıĢdır. 
Azərbaycanda  isə  Ģamdangülünün  ancaq  otaq  Ģəraitində  mədəni  halda  becərilən  növ  və 
hibridlərinə təsadüf edilir. 
Bunlardan  otaqlarda,  istixanalarda,  oranjereyalarda  ən  çox  əkilib-becəriləni  çəhrayı 
Ģamdangülü - Pelargonium zonale (L.) L′Her. ex Ait. növüdür. 
Çəhrayı  Ģamdangülü  ən  gözəl  bəzək  bitkisi  olmaqla  həm  də  dərman  bitkisi  hesab  edilir. 
ġamdangülü gözəl ot formalı kol olub, Ģarformalı və yaxud çətirvari yarpaqlardan ibarət iri parlaq 
formalı  hamaĢçiçəklərə  malikdir.  HamaĢçiçəkləri  ağ,  çəhrayı,  parlaq-qırmızı  və  həmçinin  mavi 
rəngdə  olur.  Çəhrayı  Ģamdangülünü  ən  çox  qızlar  və  qadınlar 
sevirlər. Belə ki, bu gül onların həyatlarına sevinc və gümrahlıq 
bəxĢ edir. 
Bizim 
yaĢadığımız  dövrdə 
elmi  əsaslarla  izah 
olunmuĢdur  ki,  Ģamdangülü  zərərli  mikroblara  qarĢı  yaxĢı 
təsiredici  vasitə  olmaqla  yanaĢı,  ətri  baĢ  ağrılarını  azaldır, 
yorğunluğu  aradan  qaldırır  və  yuxunu  normallaĢdııır.  Ġtaliya 
alimləri  isbat  etmiĢlər  ki,  çəhrayı  Ģamdangülü  otaqda  olan 
mənfı  enerji  amillərinin  qarĢısını  alır  və  onların  insan 
orqanizminə  göstərdiyi  xoĢagəlməz  hadisələri  aradan  qaldırır. 
Xalq  təbabətində  Ģamdangülündən  alınan  preparatlardan 
diareya,  dizenteriya,  böyrək  xəstəliklərində,  revmatizmdə  və 
podaqrada  istifadə  edilir.  Həmçinin  çəhrayı  Ģamdangülündən 
yaxĢı  qankəsici  və  böyrəklərdə  olan  daĢların  əridilib  orqanizmdən  kənar  edilməsində  də  istifadə 
edilir. 
Çəhrayı  Ģamdangülündən  alınan  efir  yağı  bir  sıra  xəstəliklərin  müalicəsində  ən  yaxĢı 
universal vasitə hesab edilir. Bu preparatı hazırlamaq üçün Ģamdangülünün yarpaqlarından götürüb, 
xırda hissələrə salın və üzərinə 2:5 nisbətində qızdırılmıĢ zeytun yağı əlavə edin. QarıĢığı tünd ĢüĢə 
butılkaya töküb soyuducuda 2 həftə saxladıqdan sonra bir neçə qatdan ibarət tənzifdən süzün. Elə 
edin ki, qarıĢıqda kiçik bir yarpaq qırıntısı da qalmasın. 
Diqqət! Çəhrayı Ģamdangülündən hazırlanan yağdan istifadə etmək üçün aĢağıdakı tələblərə 
ciddi riayət etmək lazımdırr: 
1)
 
ġamdangülünün yarpaqlarını yazda çiçək açana qədər toplamaq; 
2)
 
Efır yağı almaq üçün ancaq yuxarıda yerləĢən yarpaqlardan istfiadə etmək; 
3)
 
Ġstifadə etdiyiniz çəhrayı Ģamdangülü birillik və yaxud heç olmasa bir dəfə çiçək açmıĢ 
olsun.