Dr. Carol S. Dweck
OLUMSUZ ETİKETLER VE ÇALIŞMA ŞEKİLLERİ
Bir zamanlar matematik ustasıydım. Lisede cebirden
99,
geo
metriden
99,
bir
99
da trigonometriden almıştım. Ayrıca okulun
matematik takımındaydım. Erkek çocuklarla Hava Kuvvetleri ye
tenek yarışmasında yüksek sonuçlar almıştım. Yıllar boyunca Hava
Kuvvetleri'nden yeni asker alımı ile ilgili broşürlerin evime gelme
nedeni buydu.
Sonra Bay Hellman öğretmenim oldu. Kızların matematik yapa
bileceğine inanmıyordu. Notlarım düştü ve bir daha hiç matematik
dersi almadım.
Bay Hellman' ın fikrine neredeyse katılıyordum ama benim için
geçerli olduğunu düşünmedim. Diğer kızlar matematikte başarılı
olamıyorlardı. Bay Hellman, fikrin benim için de geçerli olduğunu
düşünüyordu ve ben de sonrasında karşı koyamadım.
Herkes olumsuz etiketlerin kötü olduğunu bilir. Sanırım bu yüz
den bu bölümün kısa süreceğini düşünüyorsunuz. Ama kısa bir bö
lüm değil, çünkü psikologlar olumsuz etiketlerin başarıya nasıl zarar
verdiğini halen öğreniyorlar.
Kimse basmakalıp düşünceye maruz kalmış grupların üyeleri
kadar, yeteneksiz etiketinin ne demek olduğunu bilemez. Örneğin,
Afrikalı Amerikalıların
zeka
düşüklüğü yaşadıklarına dair kalıplaş
mış düşünceler vardır. Kadınların matematik ve fen bilimlerinde iyi
olmadıklarına dair bir düşünce vardır. Bu basmakalıp düşüncelerin
ne kadar saçma olduğunu bilip bilmediklerinden emin değilim.
Claude Steele ve Joshua Aronson tarafından gerçekleştirilen bir
araştırma, ırkınızı veya cinsiyetinizi belirten bir anket kutucuğunu
işaretlemenizin bile kafanızdaki basmakalıp düşüncenin tetiğini çe
kebileceğini ve bunun da sınav sonucunuzu düşürebileceğini göste
rir. Sınavdan önce sizin siyah olduğunuzu veya bayan olduğunuzu
hatırlatacak en ufak şey bile, kötü olmanız gereken o konuda sınav
sonucunuzu etkileyebilir, hem de çok. Çalışmalarının birçoğunda
basmakalıp düşünceler hatırlatılmadığı zaman, siyahlar ve beyazla-
1 08
Dostları ilə paylaş: