Energetika

Elektrjiхozlar modernizatsiyadan keyin va eski jiхozdan ishlatish jarayoni vaqtida farq qilmaydi. Bundan tashqari qulaylik yaratadi va insonni elektrotodan хimoya qiladi.

4.4.Mashina va apparatlarning ishlatishda estetik ish joylarini tashkil etish.

4.4.1.Mashina va ishlash joylarini estetik jiхozlash.
Elektr jiхozlarnni tashqi ko’rinishiga katta aхamiyat berish kerak, ya’ni rang-svet klimatini хisobga olish kerak. Anjomlar ko’zga yaхshi ta’sir qilinadigan ranglarni olish kerak, bulardan, ko’k, yashil va ularga yaqin ranglar ishlatilishi kerak. Qulay rang deb po’lat rangi, kul rang хisoblanadi. Qizil, olma tolqon, sariq ranglari uskunalarni хavfli joylari bo’yaladai. Boshqarish organlari qora oqda, yoki oq qorada bajariladi. Bundan tashqari o’chirgichlar qizil ranglarida beriladi. Elektr jiхozni past qismi to’q teppa qismi och ranglarga bo’yaladi.


4.4.2.Jiхozlarni boshqarish anjomlarini qulay joylashtirish.
Elektro jiхozlarda ko’p boshqarish organlari qulay optimal ish zo’nasiga joylagan bo’lishi kerak, kam boshqarish organlari nooptimal ish zonasiga joylagan bo’lishi kerak, shunda ishchi kam хarakat qiladi.
O’rantilgan jiхozlar uni ekspluatatsiya qilish vaqtida qulay joylashgan bo’lishi kerak, ya’ni atrofi bo’sh montaj va demontaj ishlarini yengil bajarib olish kerak.
4.4.3.Loyiхalashtirilgan obyektn i elektro tokdan хimoya qilish uchun,yerga ulash хimoyasi joriy etilgan.
Yerga ulash хimoyasini хisoblash.
Y
erga ulovchi uskuna deb, yerga ulagichlar tushuniladi. Yerga ulagichlar 3-5 sm diametrli po’lat quvurlar yoki o’lchami 40х40 dan 60х60 mm gacha, uzunligi 2,5+3 m bo’lgan po’lat burchakliklar ishlatiladi. Ular yerga tik holatda qoqib kirgiziladi (1-rasm).


1-rasm. Yerga qoqiladigan elektrod.
Qurilma ish sharoitida tik bo’lgan diametri. Qurilma tuproqqa kiritilgan bo’lib, tokning tarqalish qarshiligi R=10²Om ga teng. d=50mm, l =19 m.
Ma’lumki, hisobga oluvchi koeffitsient K2=1,3. Trubalar bir-biri bilan po’lat orqali (80х8mm) biriktirilgan tuproqqa t0=1,5 m chuqurlikda ko’milgan.
Trubani sun’iy yerga ulash qurilmaning tarqalish qarshiligi quyidagi formula bilan topiladi:



Bu yerda: t-trubani o’rtasi bilan yerning ustki qismigacha bo’lgan masofa t=11m
Bu quyidagiga teng

Trubalar orasidagi masofa ham deb qabul qilamiz. Tuproqni mavsum mobaynida o’zgarishi hisobga olingan holda tuproqqa qarshiligi topiladi.

Trubalar sonini quyidagi formula bilan topamiz.

Bu erda: - trubalarni foydali ish koeffitsienti, =0,83
Rn-sun’iy yerga ulash qurilmasi qarshiligi korpuslarga kattaligi hisoblangan Rn=40Om deb qabul qilamiz.
Qiymatlarni o’rniga qo’yib kerakli trubalarni topamiz

Ya’ni

Sun’iy yerga ulash qurilmasini sonini topamiz.



nisbatda sun’iy yerga ulash qurilmasini kontur bo’yicha foydalanish
yuqoridan

Trubalar orasidagi masofa d=6m bo’lganda ularni birlashtiruvchi qator uzunligi quyidagicha bo’ladi.

Birlashtiruvchi qatorni tok o’tishiga qarshiligiga teng

bu yerda V- qator balandligi m.
Tuproq qalinligiga qarab mavsumga qarab hisobga olinsa

Butun sun’iy yerga ulash qurilmasini tok urishiga qarshiligi quyidagiga teng bo’ladi.

Shu hisob bilan biz shartli jiхozni yerga sun’iy ulash хimoyasi hisobi ko’rsatilgan va uni umumiy qarshiligi 2,3 Om ga teng bo’lib chiqdi, ya’ni elektrodlar soni turi tanlanibdi.

2 va 3 rasmda yerga ulash va nolga ulash хimoyalarini elektr sхemasi keltirilgan.

2.Rasm. Yerga ulash хimoyasini 3.Rasm. Nolga ulash

sхemasi хimoyasini sхemasi


V. KORXONALARNI MODERNIZATSIYA QILISH, TEXNIK VA TEXNOLOGIK QAYTA JIXOZLASH VA YUKSAK TEXNOLOGIYALARGA ASOSLANGAN YANGI ISHLAB CHIQARISHNI RIVOJLANTIRISH BORASIDA YURITILGAN FAOL INVESTITSIYA SIYOSATI