Energo-mexanika fakulteti �mashinasozlik texnologiyasi�
2 – masala. Silindrsimon qiya tishli uzatma shesternasining tishlari soni , uzatmaning uzatish soni . Uzatmada aylana modul . Uzatmada shesterna va tishli g‘ildirak o‘lchamlarini hisoblang.
Yechish. Tishli g‘ildirak tishlari soni
.
Uzatmaning normal moduli
.
qiymati standart qatordan olinadi, yaqin. U holda shesterna va tishli g‘ildirak diametrlari va eni 1 – masalaga o‘xshash hisoblanadi.
, ;
, ;
, ,
, .
.
3 – masala. Silindrsimon qiya tishli uzatma shesternasining diametri , tishlar soni . Uzatmaning uzatish soni . Shesterna tishining qiyaligi . Uzatmada . Silindrsimon qiya tishli uzatmaning o‘qlararo masofasi, shesterna va tishli g‘ildirak o‘lchamlarini hisoblang.
Yechish. Qiya tishli shesternaning tashqi diametri formulasidan
,
normal modul
.
,
,
,
o‘qlararo masofa
.
Shesterna va tishli g‘ildirak diametrlari va eni avvalgi misolga o‘xshash yechiladi:
, ;
, .
4 – masala. Silindrsimon qiya tishli uzatma shesternasi burovchi moment uzatadi, uzatma uzatish soni . Tishli g‘ildirak diametri , tishlari soni , modul . Uzatmada hosil bo‘ladigan kuchlarni hisoblang.
Yechish. Silindrsimon qiya tishli uzatmadagi aylana kuchni hisoblash mumkin: silindrsimon qiya tishli uzatmaning normal moduli orqali bo‘luvchi diametrini aniqlash mumkin:
.
Silindrsimon qiya tishli g‘ildirakning qiyalik burchagi
uzatmada , .
uzatmadagi aylana kuch
,
radial kuch
,
bo‘ylama kuch
.