Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

 
 
 
13.7-rasm. Mahsulot raqobatbardoshligini ta’minlovchi unsurlar 
Keyingi vaqtlarda tovarlarning ekologik tozaligi, xususiyatlari, estetik 
ko‘rsatkichlari ko‘proq ahamiyat kasb etmoqda. Tovarning sifat darajasini aniqlashda 
normativlar, sifat standartlariga javob berishi nazarda tutiladi. Tovar siyosatini 
aniqlash mezoni, hamda uning raqobatbardoshligini ta’minlovchi mezoni, bu uning 
patent bilan himoyalanganligidir. Bunda ixtirochi - korxonaga shu tovarni ishlab 
chiqarishga huquqni saqlab qoladi, qachonki, boshqa korxona ushbu tovarni ishlab 
chiqarmoqchi bo‘lsa, litsenziya (ruxsatnoma) olishi lozim. Tovarlar sifatini 
ifodalovchi umumiy ko‘rsatkichlar quyidagilardir: ishlab chiqarilgan tovarlar 
tarkibida ayrim sifatli tovarlarning ulushi va mikdori, ilg‘or tajriba natijalariga javob 
beruvchi va alohida xususiyatlari. 
Mahsulot raqobati 
Iste’mol xossalari bo’yicha o’xshash, biroq turli firmalar 
ishlab chiqarayotgan mahsulotlar o’rtasida 
Bir xil maqsadga 
mo’ljallangan, lekin 
parametrlarida jiddiy 
farqlar bo’lgan 
mahsulotlar o’rtasida 
(avtomobil quvvati 
o’rtasidagi farqlar) 
Bir xil talabni turli 
usullar bilan 
qondiradigan 
mahsulotlar 
o’rtasida (sport va 
dam olish uchun 
mo’ljallangan 
tovarlar) 
Mahsulotlarni taqqoslash bo’yicha 
Raqobat usuli bo’yicha 
Bir mahsulotni 
boshqasiga qarshi 
qo’yishda asosiy 
parametr sifatida 
narx qaraladi 
Bir mahsulotni 
boshqasiga 
qarshi qo’yish 
sifat 
parametrlari 
asosida 
qaraladi 
Funksional 
Shakl 
Narxli 
Narxsiz 
Firmalararo 

---

235 
Tovar sifatini oshirish - milliy iqtisodiyotni rivojlantirish, korxona 
raqobatbardoshligini oshirishning asosiy talabi. Bu vazifani hal qilish ijtimoiy mehnat 
unumdorligini oshirish, umumdavlat boyligini ko‘paytirish va mehnatkashlarning 
ehtiyojini qondirishga imkon beradi. Tovar sifatini oshirish har bir tashkiliy korxona 
va uning bo‘limlarining muhim vazifasidir. Reslublikamizda ishlab chiqarilayotgan 
tovarlar jahon standartlari talablarini qondira olishi zarur. Mashina va 
mexanizmlarning texnikaviy darajasini oshirish, mamlakatning ishlab chiqarish 
kuchlarini rivojlantirish, milliy iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida fan va texnika 
yutuqlarini tobora kengroq, qo‘llashning asosidir. 
Tovarlar raqobatbardoshligini ta’minlovchi unsurlar 13.8-rasmda keltirilgan.