− Bu bo’linish natijasida hosil bo’lgan qiz hujayralar ajrab ketmay, ular orasida sitoplazmatik ko’prikchalar qoladi. Bu ko’priklar keyingi hamma bo’linishda saqlanadi.
Izolyatsiyalangan spermatogoniylar differensirofkaga kirib
kolonal sinsitia hosil qiladi
− Bu bosqichda 9 ta mitotik bo’linish kuzatiladi va har bir hujayradan 500 ta yangi hujayra hosil bo’ladi
− Meyoz bo’linishda hujayralar soni 4 marta ortadi
− Spermatogenezning har bir bosqichida ko’plab hujayralar
o’ladi, shuning uchun hujayralar soni hisobdan kamroq
− Jarayon 2 hafta davom etadi
− Har bir bo’linishda hosil bo’lgan spermatogoniylar odingisidan farq qiladi. Xromatinlar o’zgarishga uchrab geteroxromatin ulushi ortadi. Bu aktiv genlar miqdori kamayishi bilan bog’liq
− So’nggi bo’linishdan keyin spermatotsitlar hosil bo’ladi va
ular meyozga kiradi
Spermatotsitlarning meyotik bo’linishi
O’ziga xosligi:
− faqat yetilgan hujayralar bo’linadi
− faqat bir marta amalga oshadi
− birlamchi va ikkilamchi spermatotsitlar bo’linishga kiradi va erta spermatidalar hosil bo’ladi
Spermatidalar yetilishi
− Davomiyligi 1 oy
− Katta morfologik va strukturaviy o’zgarishlarga uchraydi
− Bu jarayonlar uchun optimal harorat 34⁰
− Spermatidlar yetilishida Sertoli hujayralari muhim
− Spermiogenez oxirida yetilgan hujayralar Sertoli hujayrasi bilan aloqasini uzadi va kanal bo’shlig’iga chiqishi uchun ko’prik uziladi(spermiatsiya)
− Shu paytda kechki spermatid spermatozoidga o’tadi
− harakatlana oladi
− membrane yuzasida tuxum hujayra bilan bog’lanish
uchun zarur glikoproteinlar yig’iladi
− 1-3 hafta davom etadi
Ayollar jinsiy yo’lida
− prostata, urug’ pufakchasi ayol jinsiy yo’li sekreti spermatozoid membranasining labilligini oshiradi va akrosomal reaksiya rivojlanishi uchun zarur
− shuningdek, spermatozoid metabolizmi va
harakatchanligi ortadi
Testisning gormonal regulyatsiyada ishtiroki
▲ Moyaklar − Ichki sekretsiya a’zosi
− Gormonal funksiyasini gipotalamus va gipofiz nazorat qiladi
− Bu funksiya 2 tip hujayralar orqali
ta’minlanadi (Leydig va Sertoli hujayralari)
Sertoli hujayralari
− Funksiyasi FSG va testosteron orqali boshqariladi
− Asosan maxsus oqsillar sintezlaydi
− Testosteron ba’zi fermentlar ta’sirida estradiolga o’tadi va bu Leydig hujayralariga ta’sir qilib testosterone sintezini kamaytiradi
− Shuningdek, Aktivin va IL –1 ajratib, spermatogoniy bo’linishini stimullaydi
− Ingibin – gipofizda FSG hosil bo’lishini tormozlaydi
Leydig hujayralari
Kanallar orasidagi interstitsial to’qimada
joylashgan
Yumaloq shaklda, oksifil sitoplazmali
Testosteron sintezlaydi. U avval limfatik to’rga, so’ng kata qon aylanish sitemasiga o’tadi
Testosteron ta’siri:
− qaytar aloqa mexanizmi orqali gipofizda lyutenlovchi gormon ishlab chiqarilishini ingibirlaydi
− sertoli hujayrasiga ta’sir qilib, maxsus oqsillar sintezini stimullaydi
− shu oqsil bilan bog’lanib spermatogen
hujayralar rivojlanishiga ta’sir qiladi