SHAXS VA NARSANING BELGISINI BILDIRIB QANDAY? QANAQA? SO’ROQLARIGA JAVOB BO’LGAN SO’ZLAR SIFAT DEYILADI.
.
1-MASHQ.
Matnni o‘qing. Chiziqchalar o‘rniga berilgan so‘zlardan mosini qo‘yib, matnni qayta o‘qing. Fikr mazmuni qaysi holatda to‘liqroq ifodalandi?
Ertalabga yaqin _____ shamol atrofni larzaga keltirdi. Тog‘ cho‘qqilarini ____ bulutlar o‘rab olgan 78 edi. Dam-badam tog‘ boshida chaqmoq chaqar, go‘yo allaqanday _____ kuch osmon gumbazida _____ toshlarni yumalatib o‘ynardi. Dam o‘tmay selning ovozi, ______ toshlarning sharaqlab oqib kelayotgani barala eshitildi. (R. Rahmonov)
Qo‘yish uchun so‘zlar: qop-qora, kuchli, qudratli, kattakichik, xarsang.
Ular qaysi so’z turkumiga kiradi?
Ular qaysi so’z turkumiga kiradi?
Qanday? Qanaqa? So’roqlariga javob bo’lgan so’zlar nima deyiladi?
2-mashq. Matnni o‘qing. Archa Ko‘m-ko‘k archa ona tuproq bag‘ridan unib chiqadi. Quyoshning zarrin nurlarini emib o‘sadi. Uning yamyashil rangi hech o‘zgarmaydi. Archa qishning qahraton sovuq havosiga bardosh beradi. Bahorda ham sevimli libosini o‘zgartirmaydi. Faqat yangi novdalar chiqaradi. Kuzda ham o‘zining yashil to‘nini tashlamaydi. (Jabbor Razzoqovdan) So‘roqlar yordamida sifatlarni aniqlab, o‘zi bog‘langan so‘z bilan yozing. Novda so‘ziga ma’nodosh so‘z toping
Buni yodda tuting!
Sifatlar gapda ot so’z turkumiga bog’lanib keladi.
Sifat
Oq,ko’rkam,chiroyli,baland.mazali,keng,yorug’ kabi so’zlar sifatlardir.
Tiniq suv
Chuchuk suv
Gazli suv
Gazsiz suv
Quyidagi sifatlarni o’z va ko’chma ma’nolarida qo’llab so’z birikmalari tuzing.
1-guruh:
qalin
og’ir
yaqin
o’tkir
shirin
sovuq
yumshoq
2-guruh:
yengil
achchiq
qora
quyuq
qaynoq
past
keskir
Belgisini toping: Qanday gul? (….. gul) qanday qalampir?(….. qalampir) qanday bola?(…..bola) qanday sinf?(…..sinf) qizil, achchiq, aqlli, ozoda so’zlari bitta ma’noda nima deyiladi?
