«erqonomika və İŞ TƏHLÜKƏSİZLİYİ» fənni üzrə proqram

MÖVZU 12.
ERQONOMİKADA EKOLOJİ TƏHLÜKISİZLİK TƏLƏBLƏRİ, PRİNSİPLƏRİ VƏ TEXNOLOJİ PROSESLƏRİN TƏHLÜKƏLİLİYİNİN MİQDARININ QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ.
Ekoloji təhlükələrin mənbələri. Sənaye müəssisələrində reaksiya proseslərinin təhlükəliliyi və qeyri–stabil reaksiya
məhsulları ələ gəlməsi və yığılması. Reaksiya proseslərinin partlayış təhlükəliliyi kimyəvi çevrilmələrin xüsusiyyətləri.
Tipik sənaye proseslərinin partlayış təhlükəliliyinin analitik qiymətləndirilməsi. Oksidləşdirmə proseslərinin mahiyyəti. Tsiloheksanın maye fazalı oksidləşdirilməsi prosesinin səraiti. Polierləşdirmə prosesləri zamanı baş verən sənaye qəzaları.

17

Ekoloji təhlükəsizlik sistemləri. İstehsal posesin partlayış təhlükəsizliyinin təmin edilməsi xüsusiyyətləri. Reaksiya pro-seslərinin partlayışdan müdafiəsi tədbirlərinin işlənib hazırlan-ması. Yeni konstruksiyalı aparatlarının daha etibarlı və təhlü-kəsiz istismarı qaydaları. Kimya və neft kimya müəssisələrində tənzimlənmə sistemlərinin qurulmasının məqsədi. Reaksiya proseslərinin sənaye təhlükəsizliyi üçün müdafiə tədbirlərinin işlənməsinin əsaslandırılması.

Ekolojiləşdirilmiş texnologiyalar. Sənayedə fasiləli pro-seslər və istehsalat əməliyyatlarının təhlükəsizliyi. Fasiləli proseslərin parametrlərinin stabil olmaması səbəbləri. Ava-danlıqların hazırlanması və təhlükəsizlik tələbləri. İnert qazla aparatın üfürülmə vaxtıda yoxlanılıb müəyyən edilməsi və onun verilməsinin xətti sürətinin hesablanması. Fasiləli proses-lərdə iri həcmli aparatlarda xammal və köməkçi materiallarının aparatlara normaya uygun doldurulmasının ölçü göstəriciləri. Sənayedə fasiləli işləyən aparatlarda proseslərin həyata ke-çirilməsi zamanı partlayış təhlükəsizliyi.
Kimya – texnoloji proseslərin təhlükəliliyinin miqdarı qiymətləndirilməsi və partlayışdan müdafiə metodları. “Day Kemikl” firmasının metodikası üzrə istifadə edilən materi-alların və avadanlıqların təhlükəliliyinin təyin edilməsi. Yan-ğın-partlayış xassələrindən, halından və digər xüsusiyyətlə-rindən asılı olaraq materialların təhlükəlilik əmsalı. Proseslərin yanğın–partlayış təhlükəliliyinin ümumi indeksi. Müxtəlif hallar üçün materialın spesifik xüsusiyyətləri. Böyük miqdarda yanar mayeləri olan proseslər üçün təhlükəlilik əmsalı. Tex-noloji proseslərin partlayış təhlükəliliyinin qiymətləndirilməsi. Texnoloji proseslərin təhlükəlilik qrupları)
Sənayedə texnoloji proseslərin təhlükəlili faktorlarının tə-yin edilməsinin indekslər sistemi. Mürəkkəb texnoloji sistem-lərdə (komplekslərdə) yanar və partlayış təhlükəli maddələrin miqdarının texnoloji bloklar üzrə təyin olunması. Təhlükə-liliyin miqdarı göstəriciləri üzrə texnoloji blokların qrupları.
18

Texnoloji sistemdə işçi vəziyyətdə və normal atmosfer təzyi-qində qazın daxili enerjisi. Real partlayış təhlükəli texnoloji proseslərin qrupları. Sistemin partlayış və yanğın təhlükəlili-yinin ümumi potensialı.