Aparıcı: - Biri var idi, biri yox idi, axar baxarlı, başı ağ
çalmalı, həyatın hər səhnəsinin şahidi, hər günlərini inamla
salamlayan, sabahlara ümidlə göz dikən, dağların qoynunda
Xocalı adlı bir cənnətməkan var idi. Qarabağın sinəsində yer
alan bu ocaqda hər səhər göylərin nazlı gözəli günəş
təbbəsümü ilə insanları yuxudan oyadırdı.
Günlərin bir günü...
Bu dağların qoynunda yaşıl bir kənd varıydı,
Əlvan saray, güllü bağ, gen aynabənd varıydı.
Neçə dodağı şəkər, söhbəti qənd varıydı,
Neçə incəbel gözəl, zülfü kəmənd varıydı.
Yoxdu daha nağıldı,
İtdi, batdı, dağıldı,
Mənim şirin qafiyəm, mənim üçcə hecalım,
Xocalım, ay Xocalım.
Səhnəyə böyük yaş qrupundan olan 2 nəfər oxucu (oğlan və
qız) çıxaraq Xocalıya aid şeir söyləməyə başlayırlar.
I oxucu: -Xocalıdan səs gəldi:
“Kömək edin, amandı!”
Güllələrin səsindən
Ot tutdu, aləm yandı.
Tənha qaldı Xocalı,
Kömək edən olmadı.
Dağıldı şəhər bütün,
Ondan əsər qalmadı.
.
II oxucu: -Erməni-rus ordusu
Basqın etdi qəflətən.
Qadın, qoca, uşağı
Qətlə yetdi qəflətən.
Bələkdəki körpələr
Süngülərə taxıldı.
Günahsız insan qanı
Su yerinə axırdı.
I oxucu:
- Adamların qanıyla
Yuyuldu ana torpaq.
İşgəncələr verildi
O gün xalqıma,Allah!
Güllələndi millətim,
Tapdalandı qeyrətim
Xocalıda o gecə.
II oxucu:
- Dünya niyə susubdur,
Məgər görməyir bunu?
Müdafiə edirlər
Erməni quldurunu.
Susduracam od qoxan
Cingiltili səsini.
Qulağını aç, eşit,
Koroğlu nərəsini
(I və II oxucu sonuncu bəndi bir yerdə)
-Cinayətkar cəzasın
Çəkməlidir onu bil
Xocalı mənimkidir,
Düşmənim, geri çəkil!
Şeiri söylədikdən sonra baş əyib səhnəni tərk edirlər. Sonra
3 nəfər ağ libaslı (ölən uşaqların ruhları) kiçik yaş
qrupundan olan oxucu və 1 nəfər böyük yaş qrupundan olan
oxucu (qız) ana libasında səhnəyə çixaraq şeirlər
söyləyirlər. Ana ağlayaraq uşaqlardan soruşur:
-Niyə külə döndünüz,
Ay körpə balalarım?
Hansı nağılların siz,
Deyin qəhrəmanısız?
Sizin ki, yox idi bir
Kiçik də təqsiriniz?
Bəs hansı fitnəkarın
Oldunuz şikarı siz?
Dünyaya göz açdınız
Təlaşlı bir zamanda.
Müharibə başlandı!..
Qırılaydı əlləri
Düşmənin başlayanda.
Gülüşünüz qurudu
Südlü dodağınızda,
Səsiniz də uduldu
Elə boğazınızda.
Yalnız qaçhaqaç görür,
Bir də eşidirdiniz:
-Atəş! Haray! Ay haray!
Erməni gəldi, haray!
I oxucu: - Dağıldı ev-eşiyimiz,
Uçuldu beşiyimiz!
Xəyanətin əliylə,
Düşmənin əməliylə.
Dünyada əziz olan,
Amalı təmiz olan
Atamızı itirdik,
Əzizdən əziz olan
Anamızı itirdik
II oxucu:
- O anda ki açılmaq
İstəməyən güllələr
Tuşlandı üzümüzə
Şıdırğı yağış kimi
Töküldü üstümüzə
Qönçə gül-çiçək kimi
Bizi vaxtsız biçdilər,
Qanımıza bulanıb,
Qanımızdan içdilər.
Səsimiz, fəryadımız
Göylərə ucalırdı,
Sanki hər bir güllədən
Dağlar da qocalırdı.
III oxucu:
- O qaniçən cəlladlar
Bəli, aldatdı bizi.
Ağa-boza baxmadan
Heç süd dişi çıxmayan
Körpələrə qıydılar.
Döyə-döyə qırdılar,
Söyə-söyə qırdılar:
-Türkün nəsli gərəkdir
Bələkdəcə qırıla,
Süngülərdən keçirilə,
Al qanında qıvrıla.
Deyə-deyə qırdılar,
Döyə-döyə qırdılar,
Biz körpə fidanları
Allah qırsın onları.
Ana - Qoymazlar ki, qanınız
Yerdə qala, balalar.
Laylasın anam mənə
Belə demiş dönə-dönə:
“Bir anan mən, biri Vətən”...
A körpəcə fidanlar,
Unudulmaz o anda
O vaxtlar, o zamanlar.
Bu gün xalq da, Vətən də
Unutmamışdır sizi.
Azadlıq arzusuyla
Alışan qəlbinizi,
Neçə-neçə şəhidi,
Neçə-neçə igidi.
Siz rahat uyuyun ki,
Qalib gələr həqiqət!
Neçə ay, il keçsə də,
Zəfər çalar ədalət!
İştirakçılar baş əyərək səhnəni tərk edirlər.
Aparıcı: - 1992-ci ilin fevralı idi, bu füsnkar məkanın
üstünü qara buludlar aldı. İşıqlı sabahlara can atan
yurdumuz erməni qəsbkarlarının iştahına tuş gəldi. Bir
işğalçı olaraq bədnam qonşularımız füsnkar gözəlliyin əsiri
oldular.
Ağzından alov çıxan silahlar yedi səni,
İştahalar, nəfslər, tamahlar yedi səni.
Bağışlanmaz, yuyulmaz günahlar yedi səni.
... Heç Allah götürərmi qisasımı gec alım?
Xocalım, ay Xocalım!
Aparıcı: - 25-dən 26-na keçən gecə dinc sakinlər onları
daha dəhşətli bir faciənin gözlədiyini bilmirdilər. Həmin
gecə bir ailənin taleyi belə oldu.
Leyli dəhşətli atışmanın səsindən oyananda saat 10-nun
yarısı idi. Həm çöldəki tükürpədici vahimənin səsi, həmdə
evdə yalqızlıq xofu onu bürüdü. Ana təlaş içində beşikdə
yatan körpəsinə doğru boylandı. Qorxu içində olan ana
özünü itirdi.
Neçə müddət idi ki, həyat yoldaşı Xocalı aeroport postunda
keşik çəkirdi.
Ana pəncərəyə yaxınlaşır. Bu an qarşılaşdığı mənzərədən
sanki başı hərlənir. Xocalı alov içində yanırdı. Onun
qarşılaşdığı bu mənzərə sanki cəhənnəm idi.
Ana bir anlıq beşiyə tərəf cumur və yuxulu körpəsini qapır
və alovun içində özünü ora-bura vuran camaatla
vurnuxmağa başlayır. Nəhayət cəhənnəmdən qurtulmaq
üçün şaxtalı fevral günündə körpəsi ilə birgə qaranlıq
meşəyə doğru üz tutur. Lakin hara üz tutsa da yağı onların
başının üstünü quduz kimi kəsmişdi. Buzdan qaysaq
bağlamış Qarqar çayını keçərkən körpəsini bağrına basır.
Ana: -“Yox... Yox... mən səni heç kəsə vermərəm, mənim
balam!”
Özünü yox, körpəsini xilas etmək üçün var gücü ilə qaçır.
(Aparıcı səhnəyə gəlir)
Müharibə, Düşmən, Şaxta... Bu üçhökmlü qorxular
içərisində ana qayaya doğru qaçmağa başlayır. Hənirti
eşidir. Ana ətrafına boylanır. Hər tərəfi qarla örtülmüş yerdə
ləpirlərdən başqa heç nə görmür. Birdən uzaqdan topa gələn
bir qaraltı görür. Dəhşət içərisində mağaraya tərəf qaçaraq
gizlənir. Ara sakitləşəndən sonra mağaradan çıxir. Bu
zaman ona elə gəldi ki körpəsi donur. Ehmalca qucağındakı
körpəsinin üzünü açdı... Boş yorğanı əlləri ilə ələk-vələk
elədi. Körpə yox idi.Yoxx!!! ola bilməz. Ana ağlaya-ağlaya
çönüb arxaya baxır. Geri dönmək istəyir. Amma bacarmır...
Xocalı soyqırımı haqqında həqiqətlərin dünya
xalqlarına çatdırılmasında,
bəşəriyyətə qarşı ən böyük
cinayətlərdən biri olan bu faciə
haqqında beynəlxalq miqyasda
dolğun
təsəvvürlərin
formalaşdırılmasında
sənət
nümünələrinin
də
rolu
böyükdür.
Sənətkarlarımızan
bu faciəyə həsr edilmiş kino,
musiqi, teatr, və rəsm əsərləri
dünyanın bir çox ölkələrində
nümayiş etdirilir. Bu əsərlər
Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə neçə illərdir ki,
Xocalı faciəsini Azərbaycana qarşı törədilmiş soyqırım aktı
kimi tanıdılmasında böyük rol oynayır. Rəssamlarımızın
qəlb ağrısı ilə müraciət etdiyi bu mövzuda ilk növbədə fırça
ustası Vaqif Ucatayın silsilə işlərini və xüsusilə “Xocalı”
plakatını qeyd etmək olar. Sinəsinə düşmən xəncəri
sancılmış körpəni əks etdirən bu plakat hər kəsdə şəhidlərə
mərhəmət, faciəni törədənlərə isə nifrət hissi aşılayır.
Digər rəssamlardan Mayis Əliyevin “Haray”, “Xocalıya
ithaf”, Cəmil Quliyevin “Xocalı”, Abdulla Ələkbərovun
“Qarabağın sabahı”, Səbuhi Məmmədovun “Yaralı ana”,
“Dəhşət”, Sabir Çopuroğlunun “Xocalı harayı”, Rövşən
Məmmədovun “Torpağın harayı”, “O qan yerdə qalmaz”,
Vüqar Quliyevin “Sönmüş ocaq” və s. əsərlərdə faciənin
ayrı-ayrı məqamları işıqlandırılmışdır.
Xocalı faciəsinin anım günündə rəssamların əsərlərindən
ibarət “Xocalı soyqırımı: sənət yaddaşımızın ağrılı səhifəsi
kimi” başlıqlı sərgiyə baxış keçirilir. Bu sərgidəki əsərlər
Xocalı soyqırımının dəhşətlərini oxuculara rəssamların dili
ilə deyəcək.
Bu
soyqırımın
dəhşətləri
sənətin
müxtəlif
sahələrində də öz əksini tapmışdır. Faciənin adının
əbədiləşməsi üçün ölkəmizdə böyük işlər görülmüşdür.
Bakıda yerləşən Xocalı faciəsi abidəsi Xocalı şəhidlərinin
xatirəsinə ehtiramın nümunəsidir. Özündə ana kədərini əks
etdirən bu heykəlin müəllifi tişə ustası Aslan Rüstəmovdur.
Yaxın keçmişin acı həqiqətlərini gələcək nəslə çatdırmaq
üçün Xocalı qətliamına həsr edilmiş bu sənət nümunələrinin
təbliği kitabxanada əsas yer tutur. Sərgidən sonra bu abidəyə
“Dünyanın ən dəhşətli faciəsi” adlı ekskursiya təşkil etmək
olar. Bunun üçün öncə yaxınlıqdakı hər hansı məktəbin
rəhbərliyi ilə danışılır və müəyyən siniflə ekskursiya üçün
vaxt təyin edilir. Burada kitabxanaçı faciə haqqında
şagirdlərə ətraflı məlumat verir. Məlumat üçün Xocalı
faciəsindən bəhs edən kitablardan istifadə edilə bilər.
Xocalı həqiqətlərini dünyaya çatdırmaq son illər
xeyli işlər görülmüş, xarici dillərdə kitablar nəşr edilmiş,
filmlər çəkilmiş, saytlarda məlumatlar yerləşdirilmişdir.
Soyqırımla bağlı məlumatların oxuculara hərtərəfli
çatdırılması üçün biz kitabxanaçılar da fəallıq göstərməliyik.
Xocalı
həqiqətlərini
dünyaya
çatdırılmasında
çəklimiş filmlərimizin də müstəsna əhəmiyyəti vardır. Bu
qətliamla bağlı ilk bədii film Nüşabə Məmmədovanın
“Haray” filmidir.
Xocalı faciəsinin 25-ci ildönümü ilə bağlı
kitabxananın oxu zalında bu filmləri oxucular üçün
nümayiş etdirmək olar.
Qətliamla bağlı olan bu film Xocalı həqiqətlərinin
kinoda dolğun ifadəsidir. Rejissor Oruc Qurbanovun
quruluşunda ərsəyə gələn kinolentdə Xocalıda baş verənlər
insanlığa qarşı törədilmiş tükürpədici hadisə kimi təsvir
olunur. Ermənilərin azərbaycanlı əsirlərə qarşı törətdikləri
işgəncələrə şahid olan iki yeniyetməni baş qəhrəman kimi
təqdim edən bacı və qardaşın intiharı ekran əsərini çox
təsirli edir. Digər ekran əsəri rejissor Mərahim
Fərzəlibəyovun çəkdiyi “Qırmızı qar” filmidir. Xocalı və
Qarabağ mövzusunda daha bir ekran əsəri Elxan Qasımovun
çəkdiyi “Biz qayıdacağıq” filmidir. Film Xocalıdan olan
yeniyetmə oğlanın həyatından bəhs edir. Son dövrlər çəkilən
“Xoca” filmi isə mövzuya daha yaxınlaşaraq, Xocalının
işgalı ərəfəsindəki ağrılı məqamlara söykənir.
Bu gün Qarabağı geri qaytarmaq Azərbaycanın ərazi
bütövlüyünü, torpaqlarımızın toxunulmazlığını bərpa etmək,
Azərbaycan
dövlətçiliyinə
əbədiyyət
qazandırmaq,
Azərbaycanda separatizmin kökünü kəsmək haqqımızı
kimsə əlimizdən ala bilməz.
Vətən oğlu Qarabağ bu gün bizim üçün Tanrı sınağı,
qeyrət rəmzidir. Qarabağ bizim yaşam pasportumuzdur.
Qarabağsız Azərbaycan ruhsuz candır. Bu gün Qarabağ
milli qeyrət, milli mənlik, milli özünüdərk, olum-ölüm yolu,
gələcək nəsillər qarşısında məsuliyyət hissi deməkdir.
Qarabağı unutsan, bu gününlə, sabahınla, varlığınla,
həyatınla vidalaşmalı olacaqsan. Bu gün səni məhv etməyi,
varlığını tarix səhnəsindən silməyi qarşısına məqsəd
qoymuş erməni-daşnaq faşizmi ilə üz-üzəsən. Qarabağ
uğrunda mübarizə aparmalısan. Bu mübarizə sənin yaşamaq
haqqın, həyat sevincindir. Qan yaddaşını oyat! Tarixdən
ibrət dərsi götürməyənləri tarix özü cəzalandırır!
Ədəbiyyat siyahısı:
Kitablar:
Beynəlxalq hüquq normaları Xocalıda soyqırımının həyata
keçirildiyini birmənalı təsdiqləyir // Erməni xəyanəti : terror,
soyqırım və deportasiya siyasəti. – Bakı : Avropa, 2009. –
S.102-116.
Biz o yurdlara qayıdacağıq : foto kitab. - Bakı : "QHT
nəşriyyatı", 2013. - 152 s.
Bizi əsirlikdən qurtarın = Release us from captivity. - Bakı
: Qismət, 2006. - 680 s. : foto, xəritə. - Azərbaycan və
ingilis dillərində.
Erməni Terroru = Armenian Terror = Армянский Террор. –
Bakı : Vətən, 2005. – 168 s.
Əhmədov Q. Ermənilər bizi üç gün ov kimi ovladılar,
qarışqa kimi qırdılar // Erməni xəyanəti : terror, soyqırım və
deportasiya siyasəti. – Bakı : Avropa, 2009. – S.117-118.
Əroğul Ə. Erməni-daşnak faşizminin törətdiyi “Xocalı
soyqırımı” insan ağlının qəbul etmədiyi vəhşanəlikdir //
Əroğul Ə. Erməni-daşnak faşizmi və Azərbaycan. - Bakı :
Təhsil, 2007. – S.350-363.
Əroğul Ə. XX əsr Azərbaycan türkünün soyqırımı əsridir //
Erməni-daşnak faşizmi və Azərbaycan. - Bakı : Təhsil,
2007. – S.364-370. – Məqalədə soyqırımının illər üzrə
sayının cədvəli verilmişdir.
Hicran F. Qarabağda talan var.- Bakı : Gənclik, 1992.-160s.
Xəlilqızı Ə. Güllələnmiş uşaqlıq = Растрелянное детство =
Shot Through ChildHood. – Bakı : Çaşıoğlu, 2007. - 297 s.
Xocalı soyqırımı - 20 : biblioqrafiya. - Bakı : M.F.Axundov
adına Azərbaycan Milli Kitabxanası, 2012. - 313 s. -
Azərbaycan və rus dillərində.
Qarabağ: dünən, bu gün fotoşəkillərdə = Karabakh:
Yesterday and Today : in photos = Карабах: вчера,
сегодня : в фотоснимках = ارغوتفلا روصلا مویلا و سملاا غابارق
ةیف
: kitab-albom - Bakı : İndiqo, 2007. - 200 s. : foto. -
Azərbaycan, ingilis, rus və ərəb dillərində.
Məhərrəmli Z. Xocalı taborunun əsgəri : Zöhrə Lətif qızı
Quliyeva haqqında
// Məhərrəmli Z. Qırx qız dastanı. – Bakı : 2003. – 315 s.
Məhərrəmzadə Ə. S. Xocalı soyqırımı : ermənilərin
Azərbaycanlılara qarşı apardığı soyqırım siyasətinin
xronologiyası. - Bakı : Adiloğlu, 2011. - 184 s.
Məmmədov S. Tarixi saxtalaşdırmaq cinayətdir. II hissə. -
Bakı : Ziya NPM, 2015. - 256 s.
Musaqızı S. Azərbaycan terrorizm caynağında. – B. :
Təfəkkür, 2004. – S. 156.
Müslümqızı S. Dünya susmasın gərək = World should not
keep silence : Sənədli xronika. - Bakı : Yazıçı, 2014. - 84 s.
: foto. - Azərbaycan və ingilis dillərində.
Müslümqızı S. Xocalıdan gələn var = Guest from. - Bakı :
[s. n.], 2008. - 254 s. : fot. - Azərbaycan və ingilis dillərində.
Müslümqızı S. Qar üstünə qan yağırdı.- B.: Azərnəşr, 1993.-
184 s.
Onlar heç vaxt böyüməyəcəklər = They will never grow up
= Они никогда не станут взрослыми/ "Azərbaycan yolu"
Siyasi Hərəkatı; red. : M. Nazimoğlu. –
Bakı : Çaşıoğlu, 2005. - 96 s.
Seyidzadə M. M.
Milli qəhrəmanlar zirvəsi. - Bakı : BS
Polygraphic, 2010. - 256 s.
Səlimbəyli Ş. Ə. Erməni terroru : 5 cilddə. I kitab :
Qarabağda müharibənin başlanması : Hadisələr... faktlar... -
Bakı : Avropa, 2008. - 400 s. : foto.
Səlimbəyli Ş. Erməni terroru : 5 cilddə. I kitab : Qarabağda
müharibənin başlanması : Hadisələr... faktlar... - Bakı :
Avropa, 2008. - 400 s.
Səmədov V. Leyla Əliyeva "Xocalıya ədalət!" (Beynəlxalq
erməni terroruna qarşı yeni strateji model) : monoqrafiya : 3
cilddə. I cild. - Bakı : CBS, 2014. - 344 s.
Səmədov V. Leyla Əliyeva "Xocalıya ədalət!" (Beynəlxalq
erməni terroruna qarşı yeni strateji model) : monoqrafiya : 3
cilddə. II cild. - Bakı : CBS, 2014. - 376 s.
Səmədov V. Leyla Əliyeva "Xocalıya ədalət!" (Beynəlxalq
erməni terroruna qarşı yeni strateji model) : monoqrafiya : 3
cilddə. III cild - Bakı : CBS Polygraphic production, 2014. -
480 s.
Sultanov Z. Xocalı faciəsi.- B.: İşıq, 1993.- 51 s.
Zamanov N. Xocalı. Bizim bilmədiyimiz həqiqətlər //
Erməni terroru – Bakı : Avropa, 2008. – S.337-350.
Elektron resurslarda
Azərbaycan tarixi [Elektron resurs] : XI-sinif.
Ən yeni
dövr III hissə. - Bakı : İnnovativ Tədris Mənbələri (İTM)
QSC, 2012. - 1 el. yaddaş(fləşkart) : rəngli, az.
Xocalı faciəsinə həsr olunmuş bədii əsərlər
Kitablar
Çəmənli M. Fred Asif : sənədli roman. – B.: Təhsil, 2010. –
224 s.
Elatlı E. Cəhənnəmdən gələn səs : roman. – B.: Elgün, 2011.
– 368 s.
Gün N. Xocalı simfoniyası : rekviyem : Azərbaycan, rus və
ingilis dillərində. – B.: Vektor Nəşrlər Evi, 2006. - 82 s.
Həşimli A. Arpaçayın nisgili. – Bakı : Qələm, 2012. – 96 s.
İsabəyli Q.
"Aclıq" dərsi. - Bakı : Şirvannəşr, 2014. - 8 s.
- Kitab Azərbaycan və ingilis dillərindədir.
Məmmədli N. Zəngulə.- Bakı : Qapp-poliqraf, 2004.- 224 s.
Müslümqızı S. Xocalı uşaqları - Qan içində qar çiçəyi =
Дети Ходжалы - снежный цветок в крови = Children of
Khojaly - bloody primroses : povest. - Bakı : Yazıçı, 2013. -
120 s. - Azərbaycan, rus və ingilis dillərində.
Nuruqızı S. Qisas. - Bakı : Vektor, 2005. - 140 s.
Sadiq Ş. Ümidlərin izi ilə : kriminal-detektiv roman. - Bakı :
Hədəf nəşrləri, 2012. - 431 s. : il.
Səmədli Ə. Qanlı bənövşə - Bakı : Azərbaycan
Ensiklopediyası NPB, 1996. – 48 s.
Sonam B. Qanlı dərə.- Bakı : Qanun, 2004.- 44 s.
Sonam B. Sahibsizlik. – Bakı : Qanun, 2004. – 52 s.
Soyqırım: Erməni terrorizmi : [bədii və sənədli əsərlərdən
ibarət toplu]. – B.: MBM, 2009. – 164 s.
Vəkiloğlu M. Soyqırım= Геноцид. – Bakı : Təhsil, 2010. –
245 s.
Yaqublu N. Xocalı soyqırımı. - Bakı : Elm və Təhsil, 2012.
- 188 s.
Kitablarda
Abuzərli N. Xocalı soyqırımı // Abuzərli N. Elçilər. – B.
:Şivannəşr,2004. – S.195-196.
Ağabalayev Ü. Xocalıda faciə : şeir // Ağabalayev Ü.
Soltanəlinin uğursuz taleyi. – Bakı : Şirvannəşr, 2010. – S.
137.
Dəlidağ Ş. Qarabağın harayı : cinaslar poeması //
Azərbaycan harayı. - Bakı : Respublika Xatirə Kitabı
Redaksiyası, 2002. - S.406-421.
Dəmirçi Z. Cavab ver : Xocalıya həsr olumuş poema //
Dəmirçi Z. Qayalı. – B. : UniPrint, 2008. – S.211-226.
Dilbazi M. Xocalı fəryadı : pyes // Seçilmiş əsərləri. - Bakı
: Lider, 2004. - S.242-248. ; Fikir ümmanında : əsərlərindən
seçmələr. – Bakı : E.L. NPŞ MMC, 2014. – S.472-480.
Fazil Ş. Bığ : şeir // Azərbaycan harayı. - Bakı : Respublika
Xatirə Kitabı Redaksiyası, 2002. - S.203.
Fərhadoğlu K. Xocalı : şeir // Dağlarda nisgilli bir ağım
qalıb. - Bakı : E.L., 2008. - S.16-17.
Həsənli S. Xocalı : şeir // Həsənli S. Qəlbimdə yurd həsrəti
var. – Bakı : Təfəkkür, 2005. – S.97.
Həsənli S. Xocalı : şeir // Həsənli S. Barışmam səninlə,
barışmam dünya. – Bakı : Təfəkkür, 2004. – S.25.
Həşimov A. Xocalı harayı : şeir // Arpaçayın nisgili. – Bakı
: Qələm, 2012. – 67-69.
Horovlu Ş.Z. Elim yandı Xocalıda : şeir // Horovlu Ş.Z.
Babam iki alıb. – Bakı : 2006. – S.51.
Horovlu Ş.Z. Xocalıya – gedək bizə : şeir // Horovlu Ş.Z.
Babam iki alıb. – Bakı : 2006. – S.56.
Xəzri N. Xocalıda ərik ağacı : şeir // Seçilmiş əsərləri. 2
cilddə. - Bakı : Lider, 2004. – C.1. - S.98-100.
Xınalı Z. Xocalı : şeir // Xınalı Z. Vətən sevgisi. – Bakı :
Adiloğlu, 2007. – S.39.
Xuraman. Xocalı hey... : mənsur şeir // Anasız qalan
dünyam. - Bakı : Nərgiz, 2008. - S.79-80.
Kəsəmənli N. Xocalı : şeir // Seçilmiş əsərləri. - Bakı : Şərq-
Qərb, 2004. - S.247-249. ; Azərbaycan harayı. - Bakı :
Respublika Xatirə Kitabı Redaksiyası, 2002. - S.108. ;
Kəsəmənli N. Heyf o sevgiyə. - Bakı : Maarif, 2006. -
S.103-105.
Qaramuradlı M.Y. Xocalıdan gəlirəm : şeir // Qaramuradlı
M. Qədərində götür. – Bakı : Vektor Nəşlər Evi, 2007. -
S.77.
Qudyalçaylı M. Qara səhifələr ; Ağ atım - qırmızı atım :
şeirlər // Azərbaycan harayı. - Bakı : Respublika Xatirə
Kitabı Redaksiyası, 2002. - S.257-258.
Quluzadə Ə. Gözlə, Xocalı, gözlə : şeir // Quluzadə Ə.
Qadan mənə, Qarabağ. - Bakı : Ozan, 2006. - S.54-56.
Quluzadə Ə. Salam, Xocalı dərdim: şeir // Quluzadə Ə.
Qadan mənə, Qarabağ. – Bakı : Ozan, 2006. - S.53-54.
Quluzadə Ə. Şəhid şəhər : poema // Azərbaycan harayı. -
Bakı : Respublika Xatirə Kitabı Redaksiyası, 2002. – S.
446-500.
Məğrur Y. Xocalı : şeir // Gəlirəm Qarabağ. – Bakı : Yazıçı,
2014. – S.27.
Məğrur Y. Layla, Xocalım, layla // Gəlirəm Qarabağ. – Bakı
: Yazıçı, 2014. –
S. 28-29.
Məmmədli S. Xocalı qaldı : şeir // Yalnız qələm dözür
ağırlığıma. - Bakı : Vektor Nəşlər evi, 2014. – S.48.
Musaqızı S. Xocalı soyqırımı tarixin səhnəsində : poemadan
bir hissə // Azərbay-can terrorizm caynağında. – Bakı:
Təfəkkür, 2004. – S.54-59.
Nazimoğlu R. Ağla, Xocalım, oy ağla : şeir // Nazimoğlu R.
Ağla, Xocalım, ağla. - Bakı : Araz, 2006. - S.12-14.
Nazimoğlu R. Kədər himni : şeir // Nazimoğlu R. Ağla,
Xocalım, ağla. - Bakı : Araz, 2006. - S.41-43.
Dostları ilə paylaş: |