F. Q. Vahidov, T. B. Ağayev

 
 
XVII FƏSİL 
 
MƏNƏVİ HƏYATIN SOSİOLOGİYASI 
 
1. Təhsilin sosiologiyası 
 
Təhsilin sosiologiyası sosioloji biliyin bir sahəsi olub, sosial institut olan təhsil sistemini, onun fəaliyyət 
və inkişaf qanunauyğunluqlarını, cəmiyyətlə qarşılıqlı təsirini öyrənir. 
Bu istiqamətin meydana gəlməsi XX əsrin 20-ci illərinə  təsadüf edir, başlıca olaraq, sosial stratifikasiya, 
əmək bölgüsü, ictimai proses olan təhsil və tərbiyə konsepsiyaları ilə sıx əlaqədə təşəkkül tapmışdır. 
Təhsilin sosiologiyasının problematikası kifayət qədər genişdir. Buraya əsasən aşağıdakıları aid etmək olar: 
- təhsil sistemlərinin, xüsusən müasir təhsil sistemlərinin meydana gəlməsi, fəaliyyəti və inkişafı; 
- elmi-texniki tərəqqi və qloballaşma şəraitində təhsilə verilən istehsal-texniki və sosial tələblər; 
- təhsil sahəsində sosial bərabərlik və bərabərsizlik problemi; 
- tədris müəssisəsi sosial sistem kimi; 
- təhsil sisteminin siyasi institutlarla, cəmiyyətin sosial strukturu ilə, milli münasibətlərlə, insanların mənəvi 
dünyası ilə qarşılıqlı əlaqə və təsiri; 
- fərdin sosiallaşmasında və inkişafında təhsil sisteminin, onun müxtəlif altsistemlərinin rolu. 
Sosioloji biliyin bu sahəsinin əhəmiyyətini ondan görmək olar ki, Beynəlxalq Sosiologiya Assosiasiyasında 
artıq 1970-ci ildən «Təhsilin sosiologiyası» adlı tədqiqat komitəsi fəaliyyət göstərir. 
İnkişaf etmiş ölkələrdə təhsilin sosiologiyasına maraq ikinci dünya müharibəsindən sonra, xüsusən 60-70-ci 
illərdə 
[297 - 298]
 əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Bu, iki mühüm səbəblə bağlı idi: