4. Pedaqoji innovasiyaların növləri
İnnovasiyaları yerinə görə həm proses , həm də üsullar kimi işlətmək olar. Müxtəlif elmi ədabiyyatlarda innovasiyalar sisteminin mərhələləri , sxemləri , bir sözlə elmi mexanizmi müxtəlif cür şərh olunur. Təqdim olunan mexanizmdə mütəxəssislər adətən dinamik mərhələlər sistemi yaratmağa daha çox üstünlük verirlər. İnnovasiya prosesinin mərhələlərini ümumiləşdirərək aşağıdakı şəkildə sistemləşdirmək olar:
1) yeni ideyaların, müddəaların, konsepsiyaların doğulması, meydana gəlməsi mərhələsi. Bu mərhələ bəzi hallarda şərti olaraq “açılış mərhələsi” də adlandırılır; - doğulan, meydana gələn kəşfin, tapıntının, konseptual ideyanın nəzəri cəhətdən sistemə salınması mərhələsi;
2) kəşf olunmuş yeniliklərin təcrübədə tətbiqi imkanlarının, səmərəli yollarının müəyyənləşdirilməsi mərhələsi;
3) innovasiyaların təcrübədə tətbiqi zamanı üzə çıxan, özünü göstərən, ziddiyyətlərin, uyğunsuzluqların və çatışmazlıqların aradan qaldırılması mərhələsi; 4) davamlı effektin alınması mərhələsi;
5) kəşf olunmuş yeniliklərin tətbiqi və təsviri mərhələsi: yəni yeniliyin yayılması mərhələsi;
6) kəşf olunan yeniliyin konkret fəaliyyət sahəsinə tətbiq olunması və davamlı effektin yüksəldilməsi mərhələsi;
7) tətbiq olunan innovasiyaların yenilərlə əvəz olunması. Yeni innovasiyaların gücü ilə meydana gələn məhsulun davamlı effektivliyinin yeni kateqoriyalara bölünməsi mərhələsi, başqa cür nuna yüksək kateqoriyanın müəyyənləşdirilməsi mərhələsi də deyilir;
8) Axtarışların davam etdirilməsi və s.
Pedaqoji elmin ayrı-ayrı sahələrində tətbiq olunan innovasiyalar qeyd etdiyim mərhələlər üzrə sistemləşdirilir.
Pedaqoji innovasiyalar ənənəvi olaraq iki növə ayrılır:
Dostları ilə paylaş: |