Fan metod birlashmalariga

O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining 2011 yil 4 iyundagi 144 -sonli buyrug‘iga 11-ilova

Umumiy o‘rta ta’lim maktabi fan Metodbirlashmalari to‘g‘risida

N I Z O M

Mazkur Nizom ta’lim muassasidagi fan va yo‘nalishlar bo‘yicha metodbirlashmalarni tashkil etish va ularning amalga oshiradigan faoliyat mazmunini belgilaydi.

I.Umumiy qoidalar

1. Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida boshlang‘ich ta’lim, sinf rahbarlari yo‘nalishi hamda fanlar yoki bir-biriga yaqin bo‘lgan fanlar turkumi bo‘yicha metodbirlashmalari faoliyat ko‘rsatadi. Metodbirlashma–umumiy o‘rta ta’lim maktablarida metodik xizmat ko‘rsatish tuzilmasining bir bo‘limi hisoblanadi.

2. Metodbirlashma ishi maktab pedagogika kengashi qarori asosida tashkil etiladi, uning ish rejasi metod kengash tomonidan tasdiqlanadi.
3. Metodbirlashmalar o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi qonuni, Kadrlar tayyorlash milliy dasturi hamda xalq ta’limi boshqaruvi organlari va ta’lim muassasasi tomonidan tasdiqlangan me’yoriy hujjatlar hamda ushbu Nizomga amal qiladi.

II. Metodbirlashmaning asosiy maqsadi

4. Metodbirlashmalar o‘z-o‘zini boshqarish shaklida tashkil etilib, quyidagi maqsadni amalga oshiradi:

o‘qituvchilarning kasbiy va metodik mahoratini hamda malakasini oshirish;
o‘quvchilarga beriladigan ta’lim va tarbiya jarayonini zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida tashkil etilishini ta’minlash borasida o‘zaro tajriba almashish;
ijodkorlik yo‘nalishidagi izlanishlarni rivojlantirish va birlashtirish;
o‘qituvchining darsiga, tarbiyaviy soatiga, darsdan tashqari tadbirlariga qo‘yiladigan yagona talablarni ishlab chiqish va ta’lim-tarbiya jarayonida tatbiq etilishini ta’minlash.

III. Metodbirlashmalarining asosiy vazifalari

5. Tegishli yo‘nalish yoki o‘quv fanini o‘qitishga doir me’yoriy va metodik hujjatlarni o‘rganadi, ularni o‘quv jarayoniga tatbiq etish usullarini ko‘rsatib beradi.

6. O‘qituvchilarning g‘oyaviy-nazariy bilim darajasini oshiradi, ularni fan yutuqlari, pedagogik innovatsiyalar, ilmiy- ommabop adabiyotlar bilan muntazam tanishtirib boradi.
7. Fanlar bo‘yicha taqvimiy-mavzu rejalarni tasdiqlashga tavsiya etadi, shuningdek o‘qituvchilar tomonidan tayyorlangan nazorat materiallarini tasdiqlaydi.
8. Malaka oshirishga yuboradigan o‘qituvchilarni oldindan rejalashtiradi, malaka oshirishdan qaytgan o‘qituvchilarning hisobotini o‘z vaqtida metodbirlashma yig‘ilishlarida tinglab boradi va ularning taqdimotlarini tashkil etadi.
9. Ilg‘or o‘qituvchilar ish tajribalarini o‘rganishni tashkil qiladi va ommalashtiradi.
10. Davlat ta’lim standartlari talablari, o‘quv rejasi va dasturlari bajarilishining ta’minlanishiga metodik yordam ko‘rsatadi.
11. Tashqi va ichki nazorat natijalariga ko‘ra, DTS talablari bajarilishida o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarida aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish chora-tadbirlarini belgilaydi va ularning bajarilishini nazorat qiladi.
12. Tegishli yo‘nalish yoki fan bo‘yicha ta’lim muassasasida metodik ta’minotga bo‘lgan ehtiyojni aniqlaydi.
13. O‘quvchilarga chuqur bilim berishi, ko‘nikma va malakalarni shaklantirishga yordam berish maqsadida o‘qitishning ilg‘or usullarini joriy etishni tashkil qiladi.
14. O‘zaro dars kuzatishlarni tashkil qiladi, natijalarni tahlil qiladi va mutaxassislarga amaliy yordam beradi.
15. O‘qitish metodlarini o‘rganish maqsadida ochiq darslarni tashkil qiladi, ilg‘or pedagogik tajribalarga doir takliflarni o‘rganadi, umumlashtiradi va ommalashtiradi..
16. O‘quv jarayoniga o‘qitish metodikasining zamonaviy va samarali usullarini olib kiradi, o‘quv fani bo‘yicha yangiliklarni qo‘llashga doir metodik ko‘rsatmalar berib boradi.
17. YOsh mutaxassislarga metodik yordam ko‘rsatadi. Ustoz-shogird tizimini shakllantiradi.
18. Ko‘rgazma va ko‘rsatmali vositalardan foydalanish bo‘yicha metodik tavsiyalar beradi.
19. O‘quvchilar bilimini nazorat qilish va ularning mustaqil ishlarini tashkil qilishga doir yo‘llanmalar beradi.
20. O‘quv dasturi, darslik, metodik qo‘llanma va boshqa metodik ishlarning yangi nashrlarini, shuningdek, fanga doir maqolalarni o‘rganadi va muhokama qiladi.
21. Nazorat turlariga doir metodik ko‘rsatmalar beradi va ular asosida nazorat topshiriqlarini ishlab chiqishni tashkil etadi.
22. O‘qituvchilarning malaka oshirish, axborot almashuv tizimini hamda o‘z ustida ishlashini yanada yaxshilash maqsadida ijodiy xizmat safarlari bo‘yicha hisobotlarini eshitadi.
23. Fan o‘qituvchilarining samarali mehnatlarini inobatga olgan holda ma’naviy va moddiy rag‘batlantirishga tavsiya qiladi, shuningdek, attestatsiya jarayonida o‘z xulosasini beradi.
24. O‘quvchilarning DTS va o‘quv dasturi hajmi doirasida bilimlarini, mavjud mezonlarga rioya etishni nazorat qiladi.
25. Fanlar bo‘yicha maktab miqyosida oyliklar tashkil qiladi, fan olimpiadalarining birinchi bosqichlarini, ko‘rik-tanlovlarini o‘tkazadi.
26. Fanlar bo‘yicha sinfdan tashqari (fakultativ, to‘garak) ishlarni muvofiqlashtiradi.
27. Fan o‘qituvchilarining metod birlashmasi o‘quv kabinetlari holatini kuzatadi va uning rivojlanishini rejalashtiradi.
28. Fan o‘qituvchilarining metod birlashmasi-fan bo‘yicha sinfdan tashqari ish tizimini aniqlaydi, o‘quvchilar va ularning ota-onalari uchun metodik yo‘riqnoma, ishlanma ishlab chiqadi.
29. O‘quvchilarning dars jarayonida texnika xavfsizlik qoidalariga rioya qilish talablarini ishlab chiqadi va nazorat qiladi.
30. Fan bo‘yicha iqtidorli ijodkor o‘quvchilarni aniqlaydi va ular bilan alohida ishlashni tashkil qiladi.
31. Metodbirlashma quyidagi masalalarni amalga oshiradi:
ta’lim to‘g‘risidagi me’yoriy va metodik hujjatlarni o‘rganish;
maktab ixtiyoridagi fanlarni tanlash;
sinfdan-sinfga ko‘chirish bo‘yicha yakuniy nazorat ishlarini, attestatsiya materiallarini tasdiqlash;
fanlarning o‘qitilishi bo‘yicha maktab ichki nazorati natijasi bo‘yicha tanishish;
o‘quvchilarning o‘qish davomida texnika xavfsizligi me’yorlariga rioya qilishi, sog‘lig‘ini himoya qilish bo‘yicha kerakli yo‘riqnoma ishlab chiqish;
metodik ishlanmalar bilan tanishish maqsadida ochiq darslarni tashkillashtirish;
ilg‘or ish tajribalarni o‘rganish, ya’ni fan bo‘yicha eksperiment olib borish, fan bo‘yicha DTS ijrosi bo‘yicha yagona talab ishlab chiqish;
fanlar bo‘yicha oraliq va yakuniy nazorat ishlarini o‘tkazish tizimini ishlab chiqish;
fanlar bo‘yicha dars o‘tish metodlarini tahlil qilish;
o‘qituvchilarning malaka oshirishga bo‘lgan ehtiyojini aniqlash va ularning ehtiyojlari asosida malaka oshirish turlarini tavsiya etgan buyurtmalar berish hamda kurslardan o‘tgandan so‘ng va ijodiy xizmat safarlaridan so‘ng tayyorlagan hisobotlarini eshitish;
fan oyliklari, fan olimpiadalari, konkurslari, ilmiy konferensiyalarni uyushtirish;
hozirgi zamon talabi darajasida fan kabinetini, darsni jihozlash maqsadida o‘quv ko‘rgazmali qurollar ta’minotiga erishish.