Fan nomi: Biologiya Sinf: 7 Sana

Dars ta’minoti:
O’quv jihozlari: Ko’rgazmali qurollar, adabiyotlar
Texnik vositalar: Komyuter, televizor
Darsning borishi:
Tashkiliy qism
1.Salomlashish,davomotni aniqlash
2.Uyga berilgan topshiriqni aniqlash
3.O’tilgan mavzu bo’yicha savol javob qilish va ularni baholash.
Tarqatmali savollar tarqatiladi
1.Organizmda ayirish sistemasi nima?
2. Nafas olish organlari qaysilar?
3. O’pka va uning tuzilishi?
4. Buyrak devorlari?
5. Derma qavati haqida tushuncha ?
2 Hasharotlar gulaga intilomoqda – deb nomlangan ko’rgazmali qurolimizda narvonchalar orqali gulga tomon harakatlanayotgan hasharotlar tasvirlangan. Ushbu ko’rgazmali qurolimizni dars jarayonida qo’llash orqali guruhlarda ishlashda teskorlik, ko’proq o’quvchilarning ishtiroki taminlanadi, chunki har bitta berilgan to’g’ri javob guruhlari hashorotchalarini gulga tobora yaqinlashtiradi, bunda savol olinib o’rniga hashorotcha joylashtirib boriladi va gulga eng birinchi yetib kelgan guruh g’olibga aylanadi. Avvalombor tashqi ko’rinishidagi ertaknamo obrazlarni 7-sinf hashorotlar mavzusiga moslashtirdik undagi ertaknamo obrazlar har qanday o’quvchilarni bee’tibor qoldirmaydi
3.Yangi bilimlarni bayon etish:
Jarayon o'simliklarda nafas olish fotosintez paytida hosil bo'lgan shakarlardan foydalanishni o'z ichiga oladi va energiya ishlab chiqarish uchun kisloroddan foydalanish o'sish paytida va ko'p jihatdan nafas olish fotosintezga ziddir.
Foydalanish karbonat angidrid (CO2) atrof muhitda keyinchalik sifatida ishlatilishi mumkin bo'lgan shakar va kislorod (O2) ishlab chiqarish uchun quvvat manbai. Fotosintez faqat barglar va poyalarda sodir bo'lsa, nafas olish barglar, poyalar va ildizlar.
Fotosintezda bo'lgani kabi, o'simliklar havodagi kislorodni o'zlashtiradi ularning oshqozonlari orqali va nafas olish sodir bo'ladi hujayra mitoxondriyasi kislorod ishtirokida bu "aerobik nafas olish" deb nomlanadi.
O'simliklarda bor nafas olishning ikki turi, qorong'u nafas olish va fotorespiratsiya. Birinchi tur yorug'lik yoki yo'qligidan qat'i nazar, ikkinchi tur esa sodir bo'ladi faqat yorug'lik bo'lganda sodir bo'ladi
Yuqorida aytib o'tilganidek, ildizlar ham nafas oladi, substrat mavjud bo'lishining funktsiyalaridan biri havo almashinadigan sayt vazifasini bajaradi ildiz zonasi va atmosfera o'rtasida.
Boshqacha qilib aytganda, ildizlar biz kabi kislorod bilan nafas oling va o'simliklar o'zlariga turli xil kislorod talablariga ega bo'lishidir ildiz tizimlari.
Misol uchun, otquloqning ildiz tizimi juda ko'p kislorod talab qiladi, shuning uchun a dan foydalanish afzalroqdir yuqori havo g'ovakliligi bilan substrat. Boshqa tomondan, xostalar suvni ushlab turish qobiliyati yuqori bo'lgan substratda yaxshi ishlaydi. Suvli tuproqli o'simliklar yoki haddan tashqari quruq, ba'zida ular ildiz tojidan biroz yuqoriroq ildizda rivojlanadi.